УИХ-ын ээлжит чуулган Монгол Улсын 2018 оны төсвийн нэгдсэн гүйцэтгэлээр үргэлжилж байна. Чуулганы хуралдаанаар гишүүд сонирхсон асуултдаа харилт авч байна.
М.Билэгт: Төрийн өмчит компаниудын нийт өр 7.7 их наяд байна гэж Сангийн сайд хэллээ. Тухайлбал, Хөгжлийн банкин дээр 2.2 их наяд төгрөгийн өр байгаа юм байна. Өөрөөр хэлбэл, авлага гэсэн үг. Энэ өр 2012-2016 онд үүссэн юм уу. Эсвэл энэ Засгийн газрын үед үүссэн өр юм уу?
Л.Оюун-Эрдэнэ: Хөгжлийн банк анх байгуулагдахдаа улс оронд шаардлагатай байгаа Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа төсөл хөтөлбөрүүдийн дэд бүтцийн төсөл, мөн эдийн засгийг төрөлжүүлэн хөгжүүлэхтэй холбоотой Засгийн газрын стратегийн 50 буюу түүнээс дээш тэрбум төгрөгийн томоохон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ гэсэн олон улсын нийтлэг жишиг агуулгаар байгуулагдсан. Харамсалтай нь, улстөрчид нөлөөлж Хөгжлийн банкийг арай бага хүүтэй арилжааны банк болгосон. Үүнд 500 сая төгрөгийн зээл ч бий. Ингэж явсаар Хөгжлийн банк 1.3 их наяд төгрөгийн эргэн төлөгдөх нөхцөлгүй зээлтэй болчихсон. Үндсэндээ улстөрчид бүх томилгоог нь хийчихсэн.
Б.Бат-Эрдэнэ: Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хороо цөөнхийн бүлэгт байдаг. З.Нарантуяа гишүүний илтгэлээс үзвэл нефть бүтээгдэхүүн, архи тамхи, байгалийн нөөцтой холбоотой татварын орлого дутуу биелэлттэй явж байна гэж байгаа юм. Ер нь татвартай холбоотой өмнөх онд татварын орлогыг доогуур төлөвлөсөн. Тиймээс орлогыг бодитой төлөвлөж байх ёстой. Энд анхаарал татаж байгаа гол асуудал нь татварын баазыг өргөжүүлсэн зүйл байхгүй байна. Улсын эдийн засагт хувийн хэвшил, биенесийн салбар ямар хувь нэмэр оруулж байгаа юм. Бизнесийн орчныг сайжруулах чиглэлээр ямар арга хэмжээ авч байна вэ?
Ч.Хүрэлбаатар: Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хорооноос төсвийн орлого бол зөвхөн уул уурхайгаас хамааралтай нэмэгдсэн гэсэн дүгнэлт гаргасан байна. Нэгэнт л бодитой зүйл яръя гэж байгаа бол бид бодитой л зүйл ярих ёстой. Нийт нэмэгдсэн орлогын 30 хувийг л уул уурхайгаас олж байна. Уул уурхай, зэс, нүүрснээс 680 орчим тэрбум төгрөгийн орлого нэмж орж ирсэн. Давсан орлого нь 1.9 их наяд төгрөг. Ингээд үзэхээр нийт орлогын гуравны нэг хувь нь уул уурхай, үлдсэн нь бусад салбараас орж ирсэн. Зэсийн хувьд үнийн нэмэлт, нүүрсэн дээр бүтээгдэхүүний өсөлт гарсан. 28 сая тонноор нүүрсээ төлөвлөж байсан бол Ерөнхий сайд энэ оны дөрөвдүгээр сард БНХАУ-д айлчлахдаа нүүрсний гаргалтын хэмжээг нэмэгдүүлсэн. 2018 оны төсвийн орлогын биелэлтийг аваад үзвэл бүх аймаг, сумд, эдийн засгийн салбарт нэмэгдсэн гарсан. Эндээс харахад эдийн засгийн идэвхжил явагдсан гэж үзэж байна.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (6)