зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.23
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Г.Тэмүүлэн: Нэг сонгуулийн тогтолцоо, нэг тоглоомын дүрэмтэй байх ёстой

2019-12-06
0
ЖИРГЭХ

Сонгуулийн тухай хуулийн төслийн талаар УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэнтэй ярилцлаа.


-Сонгуулийн тойргийг 50:26 хуваах талаар яригдаж байна. Сонгуулийн тухай хуулийн төслийг та юу гэж харж байгаа вэ?

-Холимог тогтолцоотой холбоотой хэд хэдэн асуудал бий. Нэгдүгээрт, сонгуулийн тойргийг 50:26 хэсэгт хуваах асуудлыг техник технологи талаас нь авч үзвэл  боломжгүй гэж харж байна. Учир нь  Монгол Улсад бүртгэлтэй 34 нам бий. 34 нам тус бүрээс 26 хүн нэр дэвшүүлж, өрсөлдүүлнэ гэж тооцвол 800 гаруй хүний бүртгэлийн жагсаалт гарч ирнэ. Уг жагсаалтыг хэвлэвэл бараг ном шахуу юм болно. Ингээд иргэн санал өгөхөд цаг хугацаа их шаардана. Мөн хуудас бүрийг саналын хуудсанд уншуулахад техник технологи талаасаа мэргэжлийн хүмүүс боломжгүй гэдэг байр суурийг илэрхийлж байна. Хоёрдугаарт, нэр дэвшигчдийн тэгш байдлыг хангах талаас шударга бус болно. Учир нь тухайн нэр дэвшигч эхний 10-т жагсах уу, хорьд жагсах уу гэдгийг тухайн улстөрийн нам, эрх бүхий албан тушаалтнууд шийднэ. Энд тодорхой цензур байхгүй учраас шинэ улстөрчид улс төрд орох оролцох бололцоогүй болно. Өөрөөр хэлбэл, ямар нэгэн шалгуургүйгээр хэн нэгний үзэмжээр эрх мэдэлтэн, албан тушаалтнууд өөрсдийн төлөөллийг гаргах нөхцөл бүрдэнэ гэсэн үг.

Гуравдугаарт, манай улс шиг том газар нутагтай, тархай хүн амтай улсад сонгуулийн жагсаалтын асуудал байж болохгүй. Иргэдийн зүгээс “Буух эзэнгүй буюу тойроггүй гишүүдийг дэмжихгүй. Жагсаах асуудлыг тусгаж болохгүй” гэдэг асуудлыг тавьж байна. Тиймээс нэг талаар иргэдийн хүсээгүй зүйлийг хүчээр хийж болохгүй. Дөрөвдүгээрт, Үндсэн хуулийн цэцээс “Үндсэн хуулийн цэцээс ямар нэгэн жагсаалт эсвэл холимог тогтолцооны асуудал тухайн сонгогчийн эрхийг хязгаарлаж байна. Эргээд сонгогдсон хүн тойргоо төлөөлөх боломж байхгүй байна” гэдэг дүгнэлтийг 2016 оны сонгуулийн өмнө гаргасан. Тиймээс Сонгуулийн тухай хуульд оруулах өөрчлөлт нь Үндсэн хууль болон Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрт нийцэх ёстой. Ер нь МАН-ын зүгээс бүлгийн гишүүдэд танилцуулж, хуулийн төслийг өргөн барьж байгаа болохоос биш албан ёсоор санал хураасан зүйл байхгүй.

-Одоо яригдаж байгаа Сонгуулийн тухай хуульд оруулах өөрчлөлт манай улсад тохирохгүй гэж та үзэж байгаа юм байна. Тийм үү?

-Манай улс 1992 оноос хойш долоон удаа сонгууль явуулсан байдаг. Ингэхдээ сонгууль бүрийнхээ өмнө сонгуулийн хуулийг өөрчилсөн. Өмнөх долоон удаагийн өөрчлөлтөөс харахад тухайн цаг үе, нөхцөл байдалд нийцүүлж эсвэл улстөрийн хүчний тодорхой захиалга, улстөрчдийн хүсэл эрмэлзлэлийн хүрээнд өөрчлөлт оруулах асуудлыг тавьж байсан. Тухайлбал, аль сонгуулийн тогтолцоогоор явбал тухайн нам, хүчин илүү санал авах, аль улстөрч илүү гарах магадлалтай зэрэг үндэслэлээр сонгуулийн хуульд өөрчлөлт оруулж байна. Тиймээс энэ зарчмыг буруу гэж үзэж байна.

-Энэ удаагийн хуулийн төсөл ч мөн ялаагүй гэж үү?

-Бид найм дахь удаагаа Сонгуулийн хуулиа өөрчлөх гэж үзэж байна. Хандлага нь мөн л адил. Уг хуулийн төсөлд томоохон хандлага, бодлогын өөрчлөлт гарахгүй байна. Бид улсын хэмжээнд нэг сонгуулийн тогтолцоо, нэг тоглоомын дүрэмтэй байх ёстой. Уг нь Сонгуулийн тухай хуулийг зайлшгүй шаардлага гарсан тохиолдолд өөрчилдөг байх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх хэрэгтэй гэж харж байна.

-Гишүүдийн ихэнх нь сонгуулийн тойргийг 50:26-аар явуулах саналыг дэмжсэн байр суурь илэрхийлж байна. Хэрэв дэмжигдвэл 26-д нь хэн нэр дэвших вэ?

-Хэн байх вэ гэдэг нь хувь хүн буюу улс төрийн намаас хамааралтай. Шударга зарчмын хүрээнд сонгогдох, тодорхой суурь зарчмын хүрээнд сонгогдох асуудал байхгүй болчихож байгаа юм. Ийм учраас дэмжихгүй. Үүн дээр үндэслэж дараагийн асуудлаа тодорхой, шударга, ардчилсан, иргэдийн оролцоог хангасан сонгуулийн тогтолцоог бүрдүүлж өгөх ёстой. Шинээр нэр дэвшиж байгаа нэр дэвшигчдэд ч гэсэн тоглоомын дүрэм нь ойлгомжтой байх нь зөв. Зөвхөн танигдсан улстөрчийг нэг тогтолцоогоор сонгогдох боломжийг нь олгоод байж болохгүй шүү дээ. Шинээр орж ирэх улстөрчдийн ч боломжийг тэгш хангах ёстой.

-Сонгуулийн тухай хуулийн төсөл хугацаандаа амжиж батлагдаж чадахгүй бол хуучин хуулиараа явна гэсэн үг үү?

-Тийм. Жижиг тойргоороо явна.

-Ирэх оны сонгуулиас өмнө Улстөрийн намын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж чадах болов уу?    

-Улстөрийн намын тухай хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийг ирэх зургаан сарын хугацаанд багтаж зайлшгүй шийдэх ёстой. МАН Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг арваннэгдүгээр сард баталсан. Одоо УИХ-ын бүрэн эрхийнхээ хугацаанд 30 гаруй хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах ёстой. Үүний нэг нь Улстөрийн намын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудал юм. Уг хуульд нэмэлт, өөрчлөлто оруулснаар улстөрийн намуудын өнгөрсөн 22 жилийн хугацаанд өөрсдөдөө бий болгосон эрх дархыг хязгаарлах, тухайн төр, иргэн улстөрийн хүчин эдгээрийн зааг хязгаарыг тодорхойлж өгөх юм. Эргээд улстөрчид тухайн төрийн албаны томилгоонд оролцохгүй байх, төрийн албанд хутгалдахгүй байх, иргэний төрд тавих хяналт нь нээлттэй байх, тэдэнд дуу хоолойгоо хүргэх асуудал нээлттэй байх зэргийг зааглах шаардлагатай гэж харж байна. 

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Х.Булгантуяа: Үндсэн хууль бол нийгмийн суурь харилцааны зарчмын үндсийг тогтоодог хууль
Х.Баасанжаргал: Цэц Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхэд халдчихлаа
Ц.Даваасүрэн: Бид төрөөрөө тоглож, самарч болохгүй
Х.Булгантуяа: Хууль ижил тэгш үйлчлээсэй гэж бодож байна
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Зочин (103.14.38.134)
    Зөв санаатай байна
    2019 оны 12 сарын 06 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Эрчим хүчний гудамжны уулзварыг хаана
    9 цаг 16 мин
  • Томуу, томуу төст өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх дархлаажуулалтын явц 92 хувьтай үргэлжилж байна
    9 цаг 32 мин
  • Х.Булгантуяа: Үндсэн хууль бол нийгмийн суурь харилцааны зарчмын үндсийг тогтоодог хууль
    10 цаг 14 мин
  • Х.Баасанжаргал: Цэц Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхэд халдчихлаа
    10 цаг 53 мин
  • Ц.Даваасүрэн: Бид төрөөрөө тоглож, самарч болохгүй
    10 цаг 58 мин
  • Х.Булгантуяа: Хууль ижил тэгш үйлчлээсэй гэж бодож байна
    11 цаг 4 мин
  • Морингийн даваанд 10 га газарт Хог шатааж эрчим хүч гаргах үйлдвэр барина
    11 цаг 19 мин
  • Дэд хорооны дарга, гишүүд Техник технологийн политехник коллежийн үйл ажиллагаатай танилцлаа
    11 цаг 21 мин
  • Зам тээврийн осол, зөрчлийг бууруулах зорилгоор “Хариуцлагатай жолооч” аяныг эхлүүллээ
    12 цаг 11 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
    13 цаг 16 мин
  • Ц.Сандаг-Очир: Үг хэлэх боломж олгохгүй байгаа нь туйлын харамсалтай байна
    13 цаг 18 мин
  • П.Сайнзориг: УИХ-ын гишүүний үүргээ биелүүлэх эрхийг Үндсэн хуулийн цэц олгосонгүй
    13 цаг 24 мин
  • Х.Булгантуяа: Ерөнхий сайд огцорсондоо л уур нь хүрч Үндсэн хуулийн цэцэд хандаад байна
    13 цаг 30 мин
  • Г.Дамдинням: Бензиний импорт хэвийн явагдаж байгаа учир тасрахгүй
    13 цаг 50 мин
  • Энхийг дэмжих ажиллагаанд үүрэг гүйцэтгэсэн бие бүрэлдэхүүнд олгох томилолтын зардлыг нэмэгдүүллээ
    14 цаг 5 мин
  • Б.Жаргалан: АН-ынхан Ерөнхий сайдыг огцруулах санал өгсөн нь бодит факт үлдэнэ
    15 цаг 8 мин
  • Г.Баясгалан: УИХ-ын гишүүдийг хуралдаад сурчихсан гэж ойлгоод байсан
    15 цаг 42 мин
  • Японы анхны эмэгтэй УДИРДАГЧ
    16 цаг 20 мин
  • Н.Номтойбаяр: Монголын төрийн түүхэнд хар мөр эхэлж байна
    16 цаг 23 мин
  • Х.Булгантуяа: УИХ-ын дийлэнх гишүүд өөрийг нь огцруулахыг дэмжсэнд л сэтгэл хангалуун бус байгаа
    16 цаг 51 мин
  • Японы анхны эмэгтэй УДИРДАГЧ
  • Д.Амарбаясгалан: Цаашид ч би Монголын төр, ард түмнийхээ төлөө хийж бүтээх их үйл хэрэгт сэтгэл, хүчээ зориулсаар байх болно
  • Г.Занданшатар: Эдийн засгийн сэргэлт, нүүрсний хулгайтай хийх тэмцэл бол нэг зоосны хоёр тал юм
  • 24 БАРИМТ: Монголд тохиож байсан түүхэн зудууд
  • С.Нарангэрэл: УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар “Ерөнхий сайдыг огцруулна гэсэн” гишүүдийн саналыг л хэлэлцэн шийдвэрлэж санал хураах шинэ Үндсэн хуулийн орчин үйлчилж байгаа
  • 322 тэрбум төгрөгийн тендер буюу Гомбожавын Занданшатарын ШАХАА
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
  • ӨБХ: Ахмад настны тэтгэвэр, зээлийн асуудлаарх ажлын хэсгийн санал дүгнэлтийг хэлэлцэв
  • Ц.Элбэгдоржийн фракцынхан Г.Занданшатарт үйлчилж байна
  • Найман настай охиныг хутгалж хөнөөсөн багшид бүх насаар нь хорих ял оноожээ
  • Аймаг, цэрэгт ХААН, улсад ЗААН эрэмбэтэй бөх
  • Х.Булгантуяа: Хууль ижил тэгш үйлчлээсэй гэж бодож байна
  • ФОТО: УИХ өнөөдрийн 13.30 цагаас Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг эцэслэн шийдэх Үндсэн хуульд заасан хугацаа дуусна
  • ХХБ-ны Хуримтлалтай Монгол -2025 аяны 9-р сарын азтай 50 харилцагч тодорлоо
  • Х.Булгантуяа: УИХ-ын дийлэнх гишүүд өөрийг нь огцруулахыг дэмжсэнд л сэтгэл хангалуун бус байгаа
  • ФОТО: Эзэнгүй сургууль
  • Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн ОУВС, Дэлхийн банкны жилийн уулзалтад оролцож байна
  • Х.Баасанжаргал: Цэц Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхэд халдчихлаа
  • Playlist: Цастай, хүйтэн өдөр сэтгэл бүлээцүүлэх 10 дуу
  • Д.Мөнх-Эрдэнэ: Зарим улстөрчдийн албан тушаалын төлөөх тэмцэл Үндсэн хуулийн зохицуулалтыг зөрчиж, төрийн үйл ажиллагаанд буруу жишиг, зарчим тогтоож болзошгүй байна
  • Д.Амарбаясгалан: Цаашид ч би Монголын төр, ард түмнийхээ төлөө хийж бүтээх их үйл хэрэгт сэтгэл, хүчээ зориулсаар байх болно
  • Японы анхны эмэгтэй УДИРДАГЧ
  • Ц.Элбэгдоржийн фракцынхан Г.Занданшатарт үйлчилж байна
  • 322 тэрбум төгрөгийн тендер буюу Гомбожавын Занданшатарын ШАХАА
  • ФОТО: УИХ өнөөдрийн 13.30 цагаас Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг эцэслэн шийдэх Үндсэн хуульд заасан хугацаа дуусна
  • С.Нарангэрэл: УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар “Ерөнхий сайдыг огцруулна гэсэн” гишүүдийн саналыг л хэлэлцэн шийдвэрлэж санал хураах шинэ Үндсэн хуулийн орчин үйлчилж байгаа
  • Г.Занданшатар: Эдийн засгийн сэргэлт, нүүрсний хулгайтай хийх тэмцэл бол нэг зоосны хоёр тал юм
  • 24 БАРИМТ: Монголд тохиож байсан түүхэн зудууд
  • Н.Номтойбаяр: Монголын төрийн түүхэнд хар мөр эхэлж байна
  • Х.Булгантуяа: Үндсэн хууль бол нийгмийн суурь харилцааны зарчмын үндсийг тогтоодог хууль
  • Х.Баасанжаргал: Цэц Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхэд халдчихлаа
  • ХХБ-ны Хуримтлалтай Монгол -2025 аяны 9-р сарын азтай 50 харилцагч тодорлоо
  • Зам засвартай холбоотойгоор нийтийн тээврийн 13 чиглэлт өөрчлөлт орно
  • Г.Баясгалан Цэцийг даргалах ёс суртахууны эрхтэй юү?
  • Х.Булгантуяа: УИХ-ын дийлэнх гишүүд өөрийг нь огцруулахыг дэмжсэнд л сэтгэл хангалуун бус байгаа
  • Ц.Сандаг-Очир: Үг хэлэх боломж олгохгүй байгаа нь туйлын харамсалтай байна
  • Д.Мөнх-Эрдэнэ: Зарим улстөрчдийн албан тушаалын төлөөх тэмцэл Үндсэн хуулийн зохицуулалтыг зөрчиж, төрийн үйл ажиллагаанд буруу жишиг, зарчим тогтоож болзошгүй байна
  • Монгол Улсын Их Хурлын дэд дарга, гишүүн Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх асуудлаар маргаан үүсгэлээ
  • Ерөнхийлөгчиийн УИХ-ын тогтоолд тавьсан хориг бүрэн эхээрээ
  • Ц.Даваасүрэн: Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудал хуулийн дагуу явагдсан
24 баримт
  • Японы анхны эмэгтэй УДИРДАГЧ
  • Аймаг, цэрэгт ХААН, улсад ЗААН эрэмбэтэй бөх
  • Д.Амарбаясгалан: Цаашид ч би Монголын төр, ард түмнийхээ төлөө хийж бүтээх их үйл хэрэгт сэтгэл, хүчээ зориулсаар байх болно
  • Г.Занданшатар: Эдийн засгийн сэргэлт, нүүрсний хулгайтай хийх тэмцэл бол нэг зоосны хоёр тал юм
  • 24 БАРИМТ: Монголд тохиож байсан түүхэн зудууд
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК