Нийслэлийн иргэдийн хэрэгцээнд зориулан хаврын махны хомсдлоос сэргийлж жил бүр нөөцийн мах гаргадаг. Тэгвэл энэ жил Улаанбаатар болон Дархан, Эрдэнэт хотуудад нийт 16 мянган тонн нөөцийн мах бэлтгэхээр болжээ. Мөн ҮХААЯ-наас мэдээлж байгаагаар өмнө нь нөөцийн мах нийлүүлсэн хувийн аж ахуйн нэгжүүдэд урамшуулал олгодог байсан бол одооноос урамшуулал олгохгүй, харин гүйцэтгэгч компаниудад Монгол банкнаас 3,8 хувийн хүүтэй зээл олгохоор болно байна. Тодруулбал 2013 оны нөөцийн махыг борлуулах менежер компаниар гурван аж ахуйн нэгж шалгасар бөгөөд Улаанбаатар хотод “Жаст Агро” ХХК /14 мянган тонн/, Эрдэнэт хотод “Эрдмийт” ХХК, /1000 тонн/ Дархан хотод “Баатарууд тэнгэр” ХХК /1000 тонн/ нөөцийн мах нийлүүлэх аж. Үүнээс 50 гаруй хувь нь хонины мах, 35 хувь нь ямааны мах, 15 хувь нь үхрийн мах байхаар тооцсон байна. Мөн нөөцийн мах хадгалах, ангилан савлах 9 аж ахуйн нэгжтэй гэрээ хийжээ. Энэ жил Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яам, Онцгой байдлын ерөнхий газрын Улсын нөөцийн газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газар, Нийслэлийн хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах нийгэмлэг зэрэг олон байгууллага хамтран хяналт тавих гэнэ. Өмнө нь төр хариуцаж байсан ажлыг махны менежер гэх хувийн компанид шилжүүлснээрээ онцлог юм.
Улаанбаатар хотод мах нийлүүлэх “Жаст Агро” компанийн хувьд хөдөө орон нутгаас мах татаж эхэлсэн бөгөөд тээврийн зардлыг нь хасч тухайн орон нутгийн үнээр авч байгаа аж. Нийслэлд ийм 9 цэг байгаа бөгөөд хэн ч махаа нийлүүлж болох юм. Нийлүүлэгч нь цэгүүдээс өгсөн тусгай сертификатаар Монгол банкнаас төлбөрөө авах тул энэ хооронд хийдэл үүсч, үнэ нь өсөхгүй юм байна. Хотын иргэдийн махны нөөц бүрдүүлэлт 2013 оны 1-р сарын 10-нд дуусч, 3-р сарын 1-нээс 7-р сарын 15 хүртэл худалдаалах юм. Ингэхдээ дүүргийн хорооноос өрхүүдэд олгосон ваучерээр иргэд борлуулах цэгээс авах юм байна.
Харин махны үнэ өнгөрсөн жилийнх шиг хямд байж чадахгүй ч махны хомдлыг багасгаж, үнэ нь тогтвортой байна гэлээ. Махны менежер гурван компани нь Монгол банкнаас нийт 87 тэрбум төгрөгийн зээл авсан учир зээлийн хүү, үйл ажиллагааны зардал гээд цөөнгүй эрсдэл үүрч байгаа аж. Улаанбаатар хотод нөөцийн мах авах цэгүүдэд МХЕГ-аас долоо хоногийн мягмар, баасан гарагуудад шалгалт хийж хяналт тавих аж. Үүнд:
-Баянзүрх дүүрэг- “Баатрууд тэнгэр” ХХК, “Хатант интерэйшнэл”, “Тайж трейд” ХХК-ны агуулах
-Сонгинохайрхан дүүрэг- “Давшилт трейд”, “Саян-Уул”, “Мах импекс”, “Монгол мах экспо”,
-Баянгол дүүрэг- Мах маркет төв.
Т.Гэрэл






















































Сэтгэгдэл (1)