Дэнжийн мянгын захын хаалган дээр ирэхэд өглөөний сэрүүн жавар хацрыг зүсэж буй мэт оргих хэдий ч захын нэгэн өдөр аль хэдийн эхэлжээ. Бараагаа хүмүүст танилцуулан амнаас нь уур гарах худалдаачид , хайсан бараагаа аваад явах үйлчлүүлэгчид ,авсан хүнд барааг нь зөөж буй хүмүүсийн амьсгаадах чимээ гээд дэнжийн мянгын хөл хөдөлгөөн өрнөнө. Энэ дунд чимээгүйхэн өөрийн тэрэгний эвдэрхий боолтыг чангалаад зогсож буй нэг залуу харагдлаа.

Түүний нэрийг Юмжирын Хүрэлсүх гэх ба дэнжийн мянгад 18 дахь жилдээ тэрэг түрж амьдралаа залгуулж буй залуу. “Тэрэг бол миний ажлын байр. Энэ газар миний өдөр тутмын дасгалын заал. Амьдрал бол миний багш” гэж тэр инээгээд, өглөөний эхний ачаагаа хүлээж зогсоно.
Хүрэлсүх Өмнөговь аймагт төрж өсөн 18 настайдаа ахын хамт Улаанбаатарт иржээ. Анх ирээд л Нарантуул зах дээр тэрэг түрэх ажлыг хийж эхэлсэн тэрбээр энэхүү ажлыг сонгосон нь нэг талаас байнгын орлоготой, нөгөө талаас өрсөлдөөн ихтэй ч ур чадвар, хүч хөдөлмөрөөрөө явдаг цэвэр хөдөлмөр байсан Эхэндээ энэ ажил амархан санагдсан. Тэрэг түрээд л, ачаа зөөдөг юм байна гэж бодсон. Гэтэл эхний долоо хоногт л бууж өгөх шахсан. Нуруу өвдөөд, хөл салж унах шиг болж, зарим хүн загнаж зандрах нь хамгийн хүнд байсан. Гэхдээ би гэрлээд, хүүхэдтэй болоод ирэхээр энэ бүхнийг давна гэж өөртөө амласан” гэж тэр ярин сууна.
Өглөөний 07:00–20:00 цаг хүртэл Дэнжийн мянгад хөдөлгөөн тасардаггүй. Харин тэрэгчдийн хувьд ажлын цаг 06:30-аас эхэлж, сүүлийн хүн захыг орхих хүртэл үргэлжилдэг. Хүрэлсүхийн хувьд өдөр бүр дунджаар 10-20 удаагийн тээвэр хийдэг. Зарим хүн гуйж, зарим нь хямдруулах гэж маргаж, зарим нь бүр мөнгөө төлөлгүй алга болдог. Гэхдээ юу ч болсон хоосон харьж үзээгүй” гэж тэрбээр хэлнэ.
Тэрэгчдийн амьдралд гарын хуруу шиг тодорхой дүрэм байдаггүй ч тэдний хооронд хэлдэг бичигдээгүй хуулиуд бий. Жишээлбэл:
- Хэн нэгний тогтмол үйлчлүүлэгчийг булааж болохгүй
- Ядарсан, өндөр настай үйлчлүүлэгчээ голохгүй
- Муу нэр авч, худалдаачдын дунд хэл аманд орохгүй байх эдгээр нь хэн нэгэн зааж сургадаггүй ч амьдралын явцад өөрөө тогтож буй дэг журам нь юм.
Захын хүмүүс ба амьдралын олон өнгө
Дэнжийн мянга бол зөвхөн худалдааны төв биш. Энэ бол бүх давхаргын хүмүүсийн уулздаг нийгмийн талбар. Хүрэлсүхийн байнгын үйлчлүүлэгч нэгэн эмээ түүнтэй бараг найз шиг болсон. Өнөөдөр ч тэр эмээ захын гол гудамд зогсоод: “Хүрлээ хүү минь, өнөөдөр ахиухан гүйх өдөр шүү. Эмээгийнх нь ачаа багассан, гэхдээ хамаагүй машин руу хүргээд өгөөрэй” гэж дуудна. " Хүн болгон адилгүй. Зарим нь мөнгөө өгдөггүй, зарим нь хүнд ачаа үүрүүлчихээд ‘юу нь хэцүү байдаг юм’ гэж хэлдэг. Гэхдээ сайн хүмүүс хамаагүй их бии л дээ. Хэцүү өдрүүдэд нэг ч сайхан үг бүх зүйлийг л авч гардаг” гэж тэр хэлнэ.
Хөдөлмөрийн хөлснөөс илүү үнэтэй зүйлүүд
Хүрэлсүх орой гэртээ харихдаа: "халаасандаа хүүхдүүддээ амттан авахаар тооцсон 40–50 мянганы төгрөгтэй явдаг ч тэр мөнгөнөөс ч илүү үр дүн гэж хардаг зүйл нь хүүхдүүдийн аавыгаа хүлээн суух харц билээ. Хүнд ажил хийсэн өдөр нойр амархан ирдэг. Бас өөрийнхөө хүчийг мэдэрдэг. Ингэж хөдөлмөр хийж байгаа гэдгээс ичдэггүй. Хөдөлмөр хүнийг бий болгодог гэдгийг энэ ажлаас ойлгосон” гэж тэр ярьж зогсоно. Ийнхүү түүний амьдралын гол урам нь: Хүүхдүүдээ өлсгөхгүй байх ,Эхнэрийнхээ мөрөөдлийг биелүүлэх, өдрийн хөлсөө хөдөлмөрөөрөө олж буй бахархал
Нийгэмд үл харагдах хөдөлмөрчдийн дүр
Хотын хөгжил, худалдаа, бизнесийн цаана байдаг ч хүн бүрийн хардаггүй нэг бүлэг бол тэрэгчид. Тэдний хөдөлмөрийг тооцвол олон зуун тонны ачааг өдөр бүр тээдэг асар том хүчин. Энэ талаар Хүрэлсүх өөрийн бодлыг хэлсэн нь: “Хүмүүс биднийг түр зуурын ажил хийдэг гэж боддог. Гэтэл энэ ажил бол захын амьдралын эргэлтийн нэг хэсэг. Хэрвээ бид нэг өдөр бүгд гарч ирэхгүй бол бараа хүргэлт, захын бүх урсгал зогсоно. Гэхдээ хүмүүс үүнийг боддоггүй л дээ."
Хүрэлсүх: "Би тэрэгнийхээ араас мөрөөдлөө түрж явдаг"
Тэрбээр: “Би жижигхэн барааны машин авахыг мөрөөддөг. Тэгээд захын хүмүүсийн барааг илүү хямд, илүү шуурхай зөөж өгнө. Нэг өдөр би тэрэгнийхээ араас биш, өөрийнхөө машины кабинд сууж ажиллана.” Тэр мөрөөдлөө хэлээд, цааш харвал нэг л итгэлтэй харагдана.
Орой 20:00 цаг болж захын ихэнх лангуу хаагдаж, гэрэл бүдгэрч эхэллээ. Хүрэлсүх өнөөдрийн сүүлийн тээврээ дуусгаад тэрэгнийхээ боолтыг нэг шалгана. Замын гэрлэн доорх түүний сүүдэр уртаашаа сунан харагдах нь өнөөдрийн бүх хүч хөдөлмөр, хичээл зүтгэлийнх нь нэгэн дүр зураг мэт.
“Өдөр болгон амаргүй. Гэхдээ би амьдралаа үргэлжлүүлж л байна. Бүтэн нуруутай, эрүүл саруул, гэр бүлтэй. Энэ л миний ажлын шан” гэж тэр аяархан хэлээд, гэрийн зүг алхлаа.





















































