Хаалтаа хийх намрын чуулганд өнөөдөр Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдаар Б.Бат-Эрдэнийг томилсныг танилцуулж, тангараг өргүүлнэ. Тэгвэл Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга, ШӨХТГ-ын даргаар ажиллау байсан Б.Бат-Эрдэнийн холбогддог нэгэн хэргийг уншигч Танд нэхэн сануулъя.

Улстөрчид, албан тушаалтнуудын “ЖДҮ”-гийн хэрэг 2018 оны 11 дүгээр сард дэгдсэн. “ЖДҮ” авсан хүмүүсийн нэг нь тухайн үеийн ЗГХЭГ-ын дэд дарга Б.Бат-Эрдэнэ байв. Бүх хэвлэлээр “УИХ-ын гишүүд, нөлөө бүхий улстөрчидтэй хамт” Б.Бат-Эрдэнийн хамаарал бүхий этгээдийн “Рич Холдинг” компани ЖДҮС-гаас 400 сая төгрөгийн зээл авсан гэж мэдээлсэн. Улмаар энэ асуудал ил болсны дараа, хэдхэн хоноод Б.Бат-Эрдэнийг ЗГХЭГ-ын дэд даргын үүрэгт ажлаас нь чөлөөлсөн байдаг. Тэр үед Б.Бат-Эрдэнэ яагаад албан тушаалаасаа чөлөөлөгдсөн талаар тайлбар хийгээгүй. Таг болсон.

Удалгүй 2018 оны 12 дугаар сарын 4-нд ЖДҮС-гийн Шилэн дансанд бүртгэгдсэн, зээлийн эргэн төлөлтөө хийсэн аж ахуйн нэгжүүдийг мэдээлсэн. Холбогдсон гишүүдийн голдуу компани, аж ахуйн нэгжүүд зээлээ буцааж төлсөн байв. Тэдгээрийн хамт мөн л “ЗГХЭГ-ын дэд даргаар ажиллаж байсан Б.Бат-Эрдэнийн эхнэр Болортуяагийн “Рич Холдинг” ХХК 400.558.905 төгрөг төлж зээлээ хаажээ” гэж хэвлэлүүд мэдээлсэн.

Ном журмаар нь авсан бол яагаад хугацаанаас нь өмнө төлөх вэ дээ? Олон нийт ингэж хардсан.

Ингээд Б.Бат-Эрдэнэтэй холбоотой “ЖДҮ” дуулиан түр намжсан. Гэтэл сонгуулиас хоёр сарын дараа 2020 оны 8 дугаарс сарын 19-нд Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар Б.Бат-Эрдэнийг ШӨХТГ-ын даргаар томилчихсон. Б.Бат-Эрдэнэ нэмээд 2020 оны 10 дугаар сарын 20-нд “Эрдэнэс Тавантолгой”ХК-ийн Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурлаас Б.Бат-Эрдэнийг тус компанийн ТУЗ-ийн төрийн төлөөллийн гишүүнээр сонгож, мань эр ТУЗ-ийн дарга нь болчихоод байна.

ШӨХТГ-ын дарга болсноосоо хойш 2020 оны 8 дугаар сарын 27-нд хэвлэлд ярилцлага өгөхдөө “занхар” тайлбар өгсөн байдаг. Тэрээр “Чимээгүй байснаараа буруутай юм шиг харагдсан байх. Нөгөөтэйгүүр би хэвлэлийн байгууллагатай хэрүүл хийгээд явдаг хүн биш. Төрийн түвшинд бэлтгэгдэж буй залуус хэрүүл хийхээс илүүтэй учир байдлыг ойлгуулж ажиллах ёстой гэж боддог. ЗГХЭГ-ын дэд даргаар ажиллаж байхад миний ажлын байрны тодорхойлолттой холбоотой асуудал хөндөгдсөн. Төрд 10 жил түүнээс таван жилд нь төрийн удирдах албан тушаал хашсан байх ёстой гэсэн заалт байсан. Харин манай нөгөө дэд даргынх улсад 10 жил түүнээс удирдах албан тушаалд таван жил гэсэн заалттай байсан. Үүн дээр  би хэрүүл хийгээгүй. Төрийн алба, улсад гэдэг нь хоёр өөр ойлголт. Та бүхэн нийгмийн даатгал төлж байгаа учраас улсад ажилласан гэж тооцогдоно.

Харин төрийн албанд гээд шаардлага тавьчихаар би төрийн захиргааны албан тушаалд 10 жил ажилласан болчихоод байгаа юм. Нэг албан тушаалд хоёр өөр ажлын байрны тодорхойлолтын асуудал байсан гэсэн үг.

Би ажлын байрны тодорхойлолтоо улсад 10 жил болгон өөрчлүүлсэн бол асуудал үүсэхгүй байсан. Надад өөрчлүүлэх боломж байсан. Гэхдээ би шударгаараа л үлдсэн.

Үндсэн хуулийн цэц дээр яригдсан. Би тухайн үед асуудлыг дэвэргэхгүй ажлаа өгсөн. Бүх баримт нь бий. Ажлын байрны тодорхойлолтод нийцээгүй хүнийг Үндсэн хуулийн тодорхой заалтуудыг зөрчиж томилсон гэж үзээд Засгийн газрыг Үндсэн хуулийн цэцэд өгсөн. Тэр миний буруу биш. Засгийн газар шаардлага хангасан хүнийг л томилох ёстой.

Хамгийн гал татсан асуудал нь ЗГХЭГ-т олон жил ажилласан, төрийн өмчит хувьцаат компанийн төлөөлөн удирдах зөвлөлд байдаг тендер, худалдан авах ажиллагаанд оролцдог хүмүүстэй харшилтай болсон. Тэр хүмүүсийн дургүйг хүргэснээс улбаалаад асуудлууд үүссэн.

Харин “ЖДҮ”-ээс зээл авсан гэх “Рич Холдинг” компани манай эхнэрийнх биш. Манай хадам ахынх. Намайг эхнэртэйгээ гэрлэхээс өмнө бизнес эрхэлдэг байсан хүмүүс. Би энэ асуудлыг АТГ-т шалгуулсан. Манай эхнэр болон миний дансанд тэр компанийн гэх нэг ч мөнгө төгрөг орж ирээгүй. Намайг эхнэртэйгээ гэрлэхээс өмнө бизнес хийгээд банк, банк бусаас, төрийн сангуудаас зээл авч байсан компани. Зээл авахад нь нөлөөлсөн үү, үгүй юу гэдэг л асуудал.

Үүнийг АТГ шалгаад тогтоосон. Мөн зээлийн мөнгийг “Монгол тулгат финанс” банк бус санхүүгийн байгууллагаараа угаасан гэж яриад байгаа. Гэтэл энэ компани нь банк бус санхүүгийн байгууллага биш, Санхүүгийн зохицуулах хорооны бүртгэлд байхгүй, үйл ажиллагаа явуулдаггүй компани. Анх бизнес эрхэлдэг байхдаа байгуулаад тэр чигээр нь орхисон. Би 2012 онд НАМЗХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар ажиллаж эхлэхдээ л бизнесээ зарсан. АНУ-д, Монголд бизнес хийдэг байсан. Олон улс, агаарын тээврийн чиглэлээр бизнес хийдэг байлаа. Би сардаа 10-20 сая төгрөгийн ашигтай ажилладаг бизнесээ зараад улс төр рүү орсон юм. Улс төр, бизнес хоёр нэг зарчим дээр байж болохгүй гэж боддог. Би өөрийн ах дүү, аав ээж, үр хүүхэд, эхнэрийнхээ өмнөөс хариуцлага үүрэх ёстой гэдэгт итгэдэг. Би ах, дүүдээ зээл аваад өгсөн бол ийм зүйл ярихгүй. ЖДҮ-ээс зээл авахад миний ажлын байр нөлөөлөх боломжгүй. Би даргыг нь таних ч үгүй, уулзаж ч байсангүй” гэсэн.

Гэтэл баримт өөр зүйл өгүүлж байна.

Энэ хэргийн улмаас ял шийтгүүлсэн ХХААХҮ-ийн сайд асан Б.Батзориг, ЖДҮХС-гийн захирал асан С.Төгсбилэг нарын АТГ-т өгсөн мэдүүлгээр Б.Бат-Эрдэнэ ЗГХЭГ-ын дэд дарга байхдаа эрх мэдэл, албан тушаалаа ашиглан, нөлөөлөл үзүүлж эхнэрийнхээ хамаатны гэх “Рич Холдинг” ХХК-д зээл авч өгсөн байна.

Тодруулбал, ХХААХҮ-ийн сайд асан Б.Батзоригоос АТГ-ын мөрдөгч “... “Рич Холдинг” ХХК-ийн төслийг дэмжүүлэх, санхүүжилтэд багтаах зорилгоор ЗГХЭГ-ын дарга н.Бат-Эрдэнэ танд хандаж байсан болох нь тогтоогддог. Та энэ талаар мэдүүлнэ үү. “Рич Холдинг” ХХК нь н.Бат-Эрдэнэтэй ямар хамааралтай вэ. Та н.Бат-Эрдэнийг таних уу” гэж асуужээ. Ингэхэд сайд асан Б.Батзориг “ЗГХЭГ-ын дэд дарга н.Бат-Эрдэнийг би нам, төрийн ажлаар л таньж мэдэх бөгөөд тэрээр над руу хандаж байсан эсэхийг санахгүй байна” гэж хариулсан байна.

Гэтэл ЖДҮХС-гийн захирал асан С.Төгсбилэг байцаалтын үеэрх “Засгийн газрын байгууллагын албан тушаалтан нараас, дэд сайд нараас иргэн, хуулийн этгээдийн нэрээр сангаас зээл авсан уу” гэсэн асуултад “Байгаа. Жишээлбэл, ЗГХЭГ-ын дэд дарга Б.Бат-Эрдэнийн “Рич Холдинг” ХХК, ... гэх мэт компаниуд байна. Дээрхи хуулийн этгээдүүдийг хэрхэн ямар байдлаар шалгаруулсан талаар дараа, дараагийн мэдүүлэгт ярина” гэж хариулсан байдаг байна.

Ингэхээр Б.Бат-Эрдэнэд холбогдох хэргийг АТГ цааш нь эрүүгийн хэрэг болгож шалгаад, шүүхээр шийдүүлэх хэмжээнд явуулаагүй болохоос биш өөрийнх нь яриад байдаг шиг “ЖДҮ”-д огт хамааралгүй, бараг хэлмэгдчихсэн хүн биш ажээ.

С.Сүлд