УИХ-ын чуулганаар Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэн баталлаа. Тус хуульд ямар нэмэлт, өөрчлөлт орсон талаар УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүгээс тодруулсан юм.
-Өнөөдрийн чуулганаар Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг хэлэлцэж, баталлаа. Хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах яг ямар шаардлага байсан юм бол?
-“ТЭЦ IV”-ийн захиралаар ажиллаж байсан С.Анхбаяр гэдэг залуугийн асуудлаас үүдэлтэй. С.Анхбаяр нь Ц.Нямдоржийн багшийн хүүхэд, “Эрдэнэт” үйлдвэрт шахаа хийдэг байсан хүн. Тухайн үед үүнийг тагнуулын байгууллагаас хүртэл хэлж байсан. Энэ хэрэгт анхан шатны шүүхээс прокурорын заалтыг үндэслэн хоёр жилийн ял оноосон юм билээ. Харин Улсын дээд шүүхээс дөрвөн жил болж нэмсэн. Өөрөөр хэлбэл, дээд шатны шүүх нь үзэмжээрээ ял нэмж болдог гэж харагдаж байна. Үүнийг яг ийм байдлаар нийт 54 иргэн дээд шатны шүүхээс ял нэмүүлсэн тохиолдлоос харж болно.
-Тэгвэл өмнөх хуульд ямар зохицуулалттай байсан юм бэ?
-Өмнө нь анхан шатны шүүхээс тодорхой ял оногдуулахад уг ял нь хөнгөдсөн гэж үзвэл прокурор эсэргүүцэл бичдэг байсан. Прокурорын саналыг хянаж үзээд үндэслэлтэй бол хэргийг мөрдөн байцаалтад буцаадаг байсан юм. Одоо хүчин төгөлдөр хуулиар аливаа нэг хэрэг шүүхийн шатанд шилжсэн бол хэргийг буцаана гэсэн ойлголт байхгүй болсон. Мөн дээд шатны шүүх үзэмжээрээ ял нэмдэг болсон. Тиймээс дараагийн шатны шүүхэд ял нэмэгдүүлэх нь буруу гэж үзэн Үндсэн хуулийн Цэцэд гомдол гаргасан юм. Үүнийг Цэцээс хянаж үзээд дээрх хэрэг маргаан нь Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзэн дүгнэлт гаргасныг өнөөдөр шийдвэрлэлээ. Зөв шийдвэр гаргасан гэж харж байгаа.
-Захиргааны ерөнхий хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахаар хэлэлцэж байна. Хэрвээ уг хуулийн төсөл батлагдвал Засгийн газрын зарим шийдвэр шүүхээс хараат бус болно гэж иргэд эмээж байна. Энэ талаар мэдээлэл өгөөч?
-Захиргааны ерөнхий хуульд ямар нэмэлт, өөрчлөлт оруулахыг мэдэхгүй байна. Би Хууль зүйн байнгын хорооны гишүүн биш шүү дээ. Намайг ямар ч ажлын хэсэгт оруулахгүй, ажлын хэсэг ахлуулахгүй, чухал байнгын хорооны хуралдаанд оруулдаггүй. Наандаж л Эрдэнэтийн 49 хувийн ажлын хэсэгт оруулаагүй. С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэргийг мөрдөн шалгахдаа хууль зөрчсөн эсэхийг шалгах Түр хорооны гишүүнээр хүртэл оруулаагүй. Бүр загнаж байгаад оруулаагүй шүү.
-Яагаад. Уг нь Хууль зүйн байнгын хорооны гишүүнээр харин ч хуульч мэргэжилтэй хүн байх ёстой биз дээ?
-Тэдний “но”-г нь мэдчих гээд байгаа байхгүй юу. Зарим нь төрийн онц нууц зарим мэдээллийг олж авах гээд улайрч байна. Уг нь эрүүдэн шүүсэн гээд байгаа хүмүүсийг суллахад их энгийн. Үнэхээр эрүүдсэн юм бол Ерөнхийлөгчид хандаад л уучлал үзүүлээд л суллачих асуудал. Гэтэл зарим гишүүд Түр хороо байгуулж төрийн онц, чухал мэдээллийг олж авахыг хүсч байна. Тусгай хяналтын дэд хороон дээр ажлын хэсэг гэж байхад тухайн дүгнэлтийг огт хэлэлцэхгүйгээр тусдаа Түр хороо байгууллаа. Ингэж ярихаар О.Баасанхүү Түр хороог эсэргүүцлээ гэж дайрах биз.
-Улс төрийн өндөр албан тушаалтнуудад холбогдох зарим хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан, дуусах дөхөж байгаа гэсэн. Өөрөөр хэлбэл, төрийн өндөр албан тушаалтнуудад холбогдох хэрэг мөрдөн байцаалтын шатанд явсаар байгаад л хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан шалтгаанаар хаагдаж байна. Үүнийг та юу гэж харж байна вэ?
-Энд нэг жишээ дурдахад, С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэрэгтэй холбоотой захиалагчийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан гэж ярьж байна. Мөн хэргийн хөөн хэлэлцэх таван жилийн хугацаагаа дуусгах гээд хүлээж сууж байгаа төрийн “хулгайч” нар байна. Тухайлбал, ЖДҮ-чид. “Би гэм буруугүй. Намайг шударга бусын хонгилоор орууллаа” гэж яриад байна. Уг нь гэм буруутай эсэхийг нь эхлээд шүүхээр оруулаад тогтоолгочих хэрэгтэй. Тэгэхгүй болохоор гэм буруутайд тооцогдож байгаа хүнд ч тэр, мөрдөж байгаа хүнд нь ч тэр хэцүү.
Хөөн хэлэлцэх хугацаа зөвхөн эрүүгийн хариуцлагын асуудал дээр яригддаг. Тиймээс мөрдөн байцаалтад байгаа бүх хэргийг шүүхэд шилжүүлж, гэм буруутай эсэхийг тогтоолгох хэрэгтэй.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (29)