Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2023.09.23
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Ө.Балжинням: Номоо уншиж үзээд шууд “ШАТААЧИХМААР” санагдсан

2023-5-10
0
ЖИРГЭХ

Бид “Залуус” булангаар дамжуулан тэдний ертөнцийн гэрэл гэгээ, сайн сайхныг уншигчидтайгаа хуваалцахыг зорьж байгаа билээ. Энэ удаад Өвөр Монголын залуу яруу найрагч Ө.Балжиннямыг урин ярилцлаа. Тэрбээр “Бүрэг дасал үгс” нэртэй шүлгийн анхны түүврээ хэвлүүлсэн юм.


-Танд Улаанбаатар, бидний амьдарч буй энэ хот хэтэрхий дуу чимээтэй, давчдам санагдахгүй байна уу?

-Хүмүүс Улаанбаатарыг хөгжил муутай гэж дүгнэдэг. Гэвч би тэгж хардаггүй. Дэлхийн уран зохиолын хотыг Ирландын Дублин гэлцдэг. Харин Улаанбаатар бол миний уран зохиолын хот. Барилга байшин ямар хамаатай вэ, модон орон дээр хэвтэж байна уу, төмөр орон дээр хэвтэж байна уу ялгаа байхгүй шүү дээ. Д.Урианхай гуай хэлэхдээ, “Монголчууд  1990 оноос хойш оюун санааны эрх чөлөөг олсон. Тэр бол юугаар ч солишгүй зүйл” гэсэн байдаг. Тиймээс миний оюун санааны эрх чөлөө энд байна. Түүнийг мэддэг болохоор энэ хотод хайртай.

-Ер нь яруу найраг улам л энгийн болж байх шиг ээ?

-Миний харж байгаагаар Монголын шүлэг, хятадын шүлэг ч ялгаагүй борог амьдрал, түүний байгаа байдлыг дүрслэх, төдийлөн тааламжтай бус орчноос гоо сайхныг олж харахыг эрмэлзсэн мэт санагддаг.

Би ч мөн адил энгийн зүйлээс сайн сайхныг мэдрэхийг хүсдэг. Шүлэг, уран зохиол, афоризм ч байна уу, зарим хүмүүс их гоё, уран үгээр ярьдаг болчихсон. Уран байх, чамин үгсээс зугтахыг л хичээдэг. Тэр тусмаа афоризмаас. Шүлэг үнэн байх ёстой. Багадаа уламжлалт яруу найраг уншдаг байсан болохоор уянгалуулж бичдэг байсан. Дараа нь модернист чиглэл бүхий уран зохиол, яруу найргийг уншаад өөрийгөө эвдэж, элдэв хачин зүйл бичих ёстой гэж бичдэг үе байсан.

Харин одоо бол өөрийн туулж яваа амьдралын үнэнийг бодитойгоор буулгах нь зөв юм байна гэж бодох болсон.

-Үнэнийг хийсвэрлэн бичиж болох л шүү дээ?

-Гэхдээ үнэнийг хийсвэрлэж болно. Би гэрээс гараад аргал руу алхлаа гэж бичихийн тулд гэрээсээ гараад аргал руу алхаж байж бичнэ. Түүнийг хийхгүйгээр бичиж чадахгүй. Уран бүтээлч хүн мэдлэг цээжилнэ гэдэг төдийлөн сайн хэрэг биш. Өөрийн сонирхсон зүйлээ хийж, өөрийнхөө сонирхсон номыг уншиж байх ёстой.

-Гэхдээ төсөөлж болохгүй юу?

-Би төсөөлж сураагүй. Миний бичих дадал л ийм.

-Тийм бол бичих “урлах”-ын тухайд ярих хэрэгтэй болох нь.  

-Уран гэхээр заавал дуу дуулж байгаа юм шиг байх албагүй шүү дээ. Тэр бүхэн нь шүлгийн айзам, хэмнэлд хүртэл байж болно. Мөн үүнд ур чадварын ялгаа гарна. Тэр нь энгийн үгсээр илэрхийлж буй мөртлөө “жинхэнэ шүлэг” болгож чадах асуудал. Яруу гэгч зөвхөн хэлбэрийн асуудал биш. Яруу үгс хэрэглэчихээр л яруу болчихдог ч юм биш. Ил харагдах яруу үггүй хэр нь дотоод яруу байж болно.

-Ер нь эмзэглэл хүнийг олон зүйл рүү түлхэн оруулдаг шүү?

-Хүн гунигтай, шаналсан үедээ өөр рүүгээ эргэн хардаг. Тэр үедээ л шүлэг бичдэг байх.

Уран бүтээлч хүний эмзэглэл нь яван явсаар шаналал болдог юм шиг санагддаг.

-Та нэгэн ярилцлагадаа “Эх орны шүлэг бичих хүнд” гэсэн байсан. Тэр цагаас хойш өчнөөн жил өнгөрсөн байна. Энэ бодол тань өөрчлөгдсөн үү?  

-Зургаа, долоон жилийн өмнө. Тухайн үеийг бодвол би их өөрчлөгдсөн л дөө. Илүү сурч боловсорсон. Тэгэхэд ухамсартайгаар бичье гэж бодохоос илүүтэй хүмүүсийг дуурайдаг байсан байх. Эх орны сэдэвт шүлэг бол маш тодорхойгүй зүйл. Үүнийг ярихын тулд эх орон гэж юу вэ гэсэн асуултад хариулах хэрэгтэй болно.

Гэтэл хаана ч байдаг. Бүх зүйл эх орон. Ээж аав, хайртай бүсгүй, уншиж байгаа ном, уншиж дуусгаагүй ном, бүр өмссөн цамц ч эх орон байх боломжтой.

-Тэгвэл та “онгод” энэ тэрд итгэдэггүй бололтой?

-“Онгод монгод гэж битгийн балайр” гэсэн утгатай Х.Нямхишиг ахын зөвлөмж байдаг юм аа. Надад ч гэсэн тэгж санагддаг. Сайн уншаад л, өөрийгөө хөглөж явахад болно байх. Ер нь онгод гэдэг үгэнд дургүй ээ.

 

ААВЫНХАА ГАНЦААРДЛЫГ БИ МЭДЭРДЭГ

-Тэгвэл ахуй орчин, сэтгэл санааны ямар нөхцөл байдалд илүү бичдэг вэ?

-Тодорхойгүй. Баярласан үедээ бичдэг хүн байдаг юм уу. Бүх уран бүтээл ганцаардал шүү дээ. Гэхдээ хэтэрхий тодорхойлох нь зарим зүйлийг худал болгодог. Харин шөнө ганцаар хаалгаа түгжээд суух, алхах л өөртөө бүрдүүлж байгаа орчин юм байна. Алхаж явахдаа бодолдоо төөрөлдөнө. Төөрөлдөж явахдаа сайхан шүлгийг санаа олно.

Гэхдээ шүлгийг хаана ч бичиж болно. Хаа сайгүй л шүлэг байна.

Заавал гуниг эсвэл баяраас үүдэх албагүй боловч би л лав баяр хөөртэй үедээ бичдэггүй. Дэлхийн сонгомол яруу найргийн антологийг ч урвуулаад харахад дийлэнх нь уйтгар гуниг, зовлон л байдаг. Тийм сайхан жаргалтай үеийг магтан дуулсан, дурсан санасан шүлэг цөөхөн шүү дээ, цөөхөн. Хайр дурлал, аав ээж, амьдралын тухай хүртэл ганцаардаж байж л илүү бичнэ дээ.

-Гэрийнхнийхээ хажууд хүртэл үү?

-Хаана ч байсан ганцаардана. Хамгийн дотно нэгнийхээ дэргэд ч ганцаардана.

-Хүн хүнийгээ ганцаардуулж л амьдрах юм байна?

-Ер нь тийм байх шүү. Би аавынхаа ганцаардлыг мэдэрдэг. Уг нь ихэнхдээ аав хүнийг төгс гэж ойлгодог. Гэтэл хүүхэд шиг, бидэн шиг, бас над шиг уймардаг юм байна, ганцаарддаг юм байна гэдгийг ойлгохыг хичээсэн.

-Ойлгож байна уу?

-Ойлгоно оо. Заримдаа аавынхаа нүдээр орчлонг харж байгаа юм шиг санагддаг. Аавынхаа нүдээр орчлонг харж байна гэдэг аавыгаа л ойлгож байна гэсэн үг, орчлонг биш.

-“Бүрэг дасал үгс” номын нэрийн тухайд?

-Тодорхой, дасал болчихсон юм шиг хэр нь надад баригдахгүй байгаа үгсийн тухай бодож байгаад л ийм нэр өгсөн болов уу даа.

-Ер та их бүрэг хүн байна шүү.

-Хүн өөрийгөө тодорхойлохгүй юм шиг байна. Үг бол худлаа гэдэг шүү дээ. Үгээр яаж ч тоглож болно. Тийм болохоор ч тэр үү, яруу найрагт ухаалаг, сүржин байхыг хичээдэггүй.

-Шүлгүүдээ ном болгож гаргаад гартаа барих мэдрэмж ямар байна вэ?

-Би өөрийн бичиж байгаадаа ханамжтай биш. Номоо хэвлэлтээс авч, уншиж үзээд шууд “шатаачихмаар” санагдсан. Уг нь ном гаргахад зориг хүрдэггүй л байсан. Муу ном гаргачих вий гэж эмээдэг. Гэхдээ эргэн тойрны минь хүмүүс “өөрийнхөө шүлгүүдийг эмхтгээд ном гаргачихвал өнгөрснийг бүхлээр нь харж, цаашид хөгжихөд тустай” гэж зөвлөдөг. Энэ зөвлөгөөний дагуу “Бүдэг дасал үгс” номоо хэвлүүлсэн гэж ойлгож болно.

-Ханамжгүй байсан юм бол яах гэж гаргасан юм бэ?

-Ханамжгүй байна гээд гаргахгүй бол насаараа гаргахгүй юм биш үү (инээв.сур). Урьд бол ном гэж харахгүй байгаа болохоор сайн, муу нь тийм айхтар ялгарч харагддаггүй байжээ. Хүн амьдралаасаа утга учир хайдаг. Миний хувьд амьдралаас утга учир хайж байгаа болохоороо л шүлэг бичдэг. Сайн бичдэггүй ч гэсэн аанайхан зүйл бичиж байгаа ч утга учиртай санагддаг.

-“Өвөр Монголын нэн шинэ үеийн яруу найраг”-ийн тухай судалгааны ажил бичсэн юм билээ. Энэ талаараа товчхон дурдвал. Цаашдаа төлөвлөсөн ямар ажил байна даа?

-Өвөр Монголд нэн шинэ үеийн яруу найраг гэсэн нэр томъёо  байхгүй. Багш бид хоёр оруулж ирж судалгааны эргэлтэд оруулсан. Залуус бичиж байгаа боловч шүлэг нь ямар нэгэн байдлаар хэвлэгдэхгүй эсвэл судлаачдын хараанд өртөхгүй, судалгааны эргэлтэд ороогүй нь олон байгаа. Монголын нэн шинэ үеийн яруу найрагтай харьцуулах юм бол олон талтай. Гэхдээ аль ч газрын уран зохиол тийм байх. Ерөнхийлөн барагцаалж үзвэл харьцангуй уламжлалт, модернист чиглэл рүү. 2010-аад оноос манай залуус Монголд олноороо ирж суралцсан. Тийм болохоор зарим тохиолдолд адилхан зүйл уншиж, зохиомж өгүүлэмж, хэлбэрийн талаар ижил төстэй болсон. Гэхдээ энэ нь нэг нэгээсээ хуулбарлана, дуурайна гэсэн үг биш. Мөн Монголын залуу яруу найрагчдыг ӨМӨЗО-нд таниулахыг хичээдэг. “Байна уу” гээд монгол бичгийн платформ байдаг юм. Бараг л манайхны нүүр ном. Тэндээ бичнэ. Найзуудтайгаа нийлж шүлгүүдээ босоо бичигт хөрвүүлэн долоо хоногт нэг удаа цахим сэтгүүл гаргадаг. Одоо Б.Манлайцогт найзтайгаа хамтраад Д.Нямдорж “Тэнгэрийн дусал шиг цэнхэр тагтаа”, Б.Батзаяа “Лонхонд байсан шүлгүүд” номыг Бээжингийн үндэсний хэвлэлийн газарт албан ёсны эрхтэйгээр хэвлэх гэж байгаа. Цаашдаа олон бүтээлийг харилцан хөрвүүлж сурталчлах төлөвлөгөөтэй байна.

М.ДЭВЭЭЖАРГАЛ

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
ЭМЧ ЗӨВЛӨЖ БАЙНА: Шүд ургаагүй байсан ч буйл, хэл, салстыг нь арчилж, цэвэрлэх хэрэгтэй
Г.Хулан: Пап Францисыг угтахдаа хамгийн эхлээд "Манай Монгол их гоё шүү" гэж хэлсэн
Д.Нандин-Эрдэнэ: П.Бүрэнтөгс аварга зураг дээрхээсээ царайлаг, хөөрхөн инээдэг ах байна
Ихрүүд: Ихэр байна гэдэг хэн хэнийхээ дурсамж, амьдралаар амьдарна гэсэн үг
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • ээээ (49.0.158.194)
    Лаларын ярилцлага хийхээсээ ичээчээ
    2023 оны 05 сарын 15 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Г.Занданшатар: ОХУ шатахууны хоригтоо Монгол Улсыг хамруулахгүй гэдгээ мэдэгдсэн
    11 цаг 5 мин
  • Гэрээт ажилчдад тавьдаг шаардлага болох БНСУ-ын Эрүүл мэндийн яамнаас тогтоосон үзүүлэлт гэж юу вэ?
    12 цаг 38 мин
  • Хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх ажлын хэсэг БНХАУ-ын Бээжин хотноо хуралдлаа
    13 цаг 19 мин
  • Автомашингүй өдрөөр 07:00-18:00 цагийн хооронд төв замаар машин явуулахгүй, Сүхбаатарын талбайд шүдний эмнэлгүүд ажиллана
    13 цаг 47 мин
  • “Алтан намар-2023” өргөтгөсөн худалдаагаар 2000 тонн хүнсний ногоо борлуулаад байна
    14 цаг 41 мин
  • Г.Занданшатар: Инновацлаг мал аж ахуйг хөгжүүлснээр эдийн засгийн эргэлтийг нэмэгдүүлнэ
    14 цаг 45 мин
  • SocialPay Loves Movie урамшуулалт аян эхэллээ
    14 цаг 50 мин
  • Тарваган тахал: Улиастай болон Яруу сумын зорчих хөдөлгөөнийг нээлээ
    15 цаг 7 мин
  • БШУЯ: 1-2 дугаар ангийн сурагчдад код бичих хичээлийг туршилтаар заана
    15 цаг 12 мин
  • Агаарын бохирдлын 55.6 хувийг гэр хороолол, 28.9 хувийг автомашин бүрдүүлж байна
    15 цаг 17 мин
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сог Ёльтой уулзлаа
    15 цаг 36 мин
  • “Хүннү Эйр”-ийн үйлчлэгч нарын шинэ хувцаслалт
    15 цаг 52 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх бугуйн цагаа дурсгал болгон бэлэглэжээ
    16 цаг 16 мин
  • "Гурвансайхан" нисэх буудлын хөөрч, буух хучилттай зурваст засвар хийж байна
    16 цаг 21 мин
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх НҮБ-ын Эмэгтэйчүүдийн байгууллагын гүйцэтгэх захирал Сима Бахустай уулзлаа
    16 цаг 27 мин
  • Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын Гадаад хэргийн сайд нарын уулзалт болов
    16 цаг 36 мин
  • "Аав аа, ээж ээ" гэж дахин хэзээ ч дуудахгүй нь...
    16 цаг 37 мин
  • Д.Сумъяабазар: Хамгийн их агаарын бохирдолд өртөж байгаа нь "хүүхдүүд"
    16 цаг 42 мин
  • Анхдугаар "Зэс фестиваль" Орхон аймагт болж байна
    16 цаг 52 мин
  • Төрийн банк: “Гялсбанк-2023” аяны 2 дахь урамшууллын эзэд тодорлоо
    17 цаг 19 мин
  • Өвөрхангайчууд арслантай боллоо
  • Г.Ганхүү: Азерууд жинхэнэ хогийн новшнууд байдаг юм байна
  • 12 зах, худалдааны төв ажиллахгүй
  • Улсын арслан М.Бадарч допинг хэрэглэсэн 42 дахь бөх болох уу?
  • Домогт бөхийг өөрийг нь шүтэн биширдэг хүү унагалаа
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • Д.Отгонжаргал өнөөдөр чөлөөт бөхийн Монголын найм дахь дэлхийн аварга болох уу
  • ДАШТ-ий алтан медалийн төлөө барилдах Э.Даваанасан гэж хэн бэ?
  • Т.Тулгын барилдааны шүүлттэй холбоотойгоор хоёр удаагийн гомдол гаргасан ч хүлээн авахаас татгалзжээ
  • ДАШТ-ий алтан медалийн төлөө хүч үзэх Э.Дэлгэрмаа гэж хэн бэ?
  • Дэлхийн дэвжээнд дахин түрүү булаалдах Д.Отгонжаргал
  • “UB cab“ компани дуучин Д.Жавхлангийн тоглолтын 35 мянган тасалбарыг авна гэв үү?
  • Таван Богд групп хиймэл оюун ухаанд суурилсан эрт илрүүлэг, оношилгооны "NURA-Монгол" төвийг нээв
  • Экс озеки тэргүүлж байна
  • Г.Отгонжаргал Шведийн бөхөд ялагдлаа
  • Б.Батбаяр: Т.Тулгын барилдаан дээр челленж авах хэрэггүй байсан
  • Т.Тулга: Энэ мөрөөдлийг биелүүлнэ ээ
  • Бүх цэргийн наадмын бүх түрүү, үзүүр бөхчүүд
  • Х.Болортуяа цэвэр ялав
  • "Хаан" банкны теллер кассаас 300 сая төгрөг ашиглаж мөрийтэй тогложээ
  • Г.Ганхүү: Азерууд жинхэнэ хогийн новшнууд байдаг юм байна
  • Д.Сумъяабазар: Метроны эхний шугамыг 1,5 тэрбум доллароор хийж хэрэгжүүлнэ
  • Дэлхийн дэвжээнд дахин түрүү булаалдах Д.Отгонжаргал
  • Д.Амарбаясгалан: Засгийн газар МОNADA-гийн өмнөөс нэг удаа 800 гаруй саяыг төлсөн
  • Лу.Гантөмөр:Бид Үндсэн хуулийг хамгаалагч улс төрийн нам байх болно
  • Өвөрхангайчууд арслантай боллоо
  • Тариалангийн талбайг төрийн мөнгөөр хашаалах ХҮСЭЛ
  • Улсын арслан М.Бадарч допинг хэрэглэсэн 42 дахь бөх болох уу?
  • Ардчилсан эмэгтэйчүүдийн ерөнхийлөгчийн сонгуульд “М ойл”-ын Б.Пунсалмаа өрсөлдөнө
  • АЭХ-ны ерөнхийлөгчид нэр дэвшигч Б.Пунсалмаа гэж хэн бэ?
  • Ардчилсан намын тэргүүн дэд дарга С.Баярцогтын онцолсон таван "тоо"
  • АН: Монголчуудад эдийн засгийн эрх чөлөөг олгоно
  • Дэлхийн дэвжээнд гарах Монголын дөрвөн бөх хэн бэ?
  • Л.Гантөмөр: Ардчилсан намынхаан бүгдээрээ Монголын улс төрийг ёс суртахуунтай болгоё
  • Т.Тулга: Энэ мөрөөдлийг биелүүлнэ ээ
  • Монголын волейболчид Пакистаны багтай тоглолоо 
  • Монголын сагсчид Азийн АШТ-ий С хэсэгт багтлаа
  • УИХ-ын гишүүн асан Т.Аюурсайханы хөрөнгө босгосон "онцлох" таван баримт
  • Г.Отгонжаргал Шведийн бөхөд ялагдлаа
  • МҮХАҮТ-ыг 4 жил удирдах "шарк" Д.Энхтүвшин гэж хэн бэ?
24 баримт
  • АЭХ-ны ерөнхийлөгчид нэр дэвшигч Б.Пунсалмаа гэж хэн бэ?
  • ДАШТ-ий алтан медалийн төлөө барилдах Э.Даваанасан гэж хэн бэ?
  • МҮХАҮТ-ыг 4 жил удирдах "шарк" Д.Энхтүвшин гэж хэн бэ?
  • ДАШТ-ий алтан медалийн төлөө хүч үзэх Э.Дэлгэрмаа гэж хэн бэ?
  • "Белград-2023" 50 кг-ын жингийн “дархан аварга” Юи Сүсаки
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК