Хичээлийн шинэ жил эхлээд 10 гаруй хоногийн хугацаа өнгөрлөө. Гэвч сурагчдын 60 орчим хувь нь л сурах бичигтэй байна. Өөрөөр хэлбэл, нэг сурах бичгийг хоёр сурагч дундаа хэрэглэж байна гэсэн үг юм. Ялангуяа хөдөө орон нутгийн сургуулиудад сурах бичгийн хүрэлцээ хангалтгүй байна.
Тиймээс энэ жилээс сурах бичгийн хүртээмжийг сайжруулах зорилгоор түрээсийн сурах бичиг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж байгаа ч одоог хүрэл нэг ч ном хэвлэлтээс гараагүй байна. Энэ талаар БСШУСЯ-ны Ерөнхий боловсролын бодлогын газрын мэргэжилтэн Р.Балжиннямаас тодрууллаа.
-Азийн хөгжлийн банкнаас зөвшөөрөл ирээгүйн улмаас түрээсийн сурах бичгийн хэвлэлт хүлээгдэж байгаа юм байна. Тус банкны санхүүжилтээр сурах бичиг хэвлэх санамж бичгийг хэдэн сард хийсэн юм бэ?
-Өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгуулж, шийдвэр нь гарсан.
-Санамж бичиг байгуулснаас таван сар өнгөрч. Яагаад ингэж хүлээгдэх болов?
-Худалдан авах ажиллагааны журмыг Азийн хөгжлийн банкны журмаар хийх учраас хянуулах процесс нь ингэж удаан байна. Бидний хувьд тендерээ зарлаад материалаа хүргүүлсэн. Тус банкны зүгээс маш нарийн хянаж байгаа. Тухайлбал, шалгарах ёстой компани шалгарч уу, тендерийн сонгон шалгаруулалтад тэнцсэн байгууллага шаардлага хангасан эсэх зэрэг асуудалд хяналт тавьж байна.
-Яамны зүгээс материалаа хэдэн сард хүргүүлсэн юм бэ?
-Өнгөрсөн наймдугаар сарын эхэнд хүргүүлсэн.
-Сурагчдын хувьд 60 орчим хувь нь сурах бичигтэй гэж ярьж байгаа. Өнгөрсөн оны хувьд төгсөх ангийн сурагчдын зарим сурах бичиг хичээлийн гуравдугаар улиралд хэвлэлтээс гарсан юм билээ. Мөн энэ жил ерөнхий боловсролын 31 сургууль монгол хэл, бичиг, уран зохиолын номгүй байна гэсэн. Хэзээ энэ асуудал бүрэн шийдэгдэх бол?
-Бидний зүгээс хичээлийн шинэ жил эхэлсэн тул аль болох зөвшөөрлийг хурдлуулах шаардлагатай байгаа талаар хүсэлтээ хүргүүлсэн. Улсын төсвөөр хэвлүүлэх сурах бичиг бүгд хэвлэгдээд сургуулиудад тараагдсан. Тухайлбал, бага ангийн сурагчдын сурах бичгийг 100 хувь, дунд ангийн зорилтот бүлгийн сурагчдад буюу 40 хувьд нь сурах бичиг тараасан.
-Улсын төсвийн хэдэн төгрөгөөр хэчнээн сурах бичиг хэвлэсэн юм бэ?
-Улсын төсвийн 3.6 тэрбум төгрөгөөр зарим сурах бичгийг хэвлэсэн. Ингэхдээ өмнө нь сурах бичиг төлбөртэй хэрэглүүлж байснаас хуримтлагдсан мөнгөөр хэвлүүлсэн.
-Дунд ангийн сурагчдын монгол хэл, бичиг, уран зохиолын хичээлийн агуулгыг шинэжилж байгаа гэсэн. Энэ талаар мэдээлэл өгнө үү?
-Тийм. Сургалтын хөтөлбөрт засан сайжруулах ажил хийсэн. Хөтөлбөр шинэчлэгдсэнтэй холбогдуулан хичээлийн шинэ жилээс өмнө засвар хийсэн. Одоо хэвлэгдэхийг хүлээж байна.
-Тэгэхээр дахин шинэчлэгдэх юм уу?
-Хүүхдүүдэд хэт их ачаалал үүсгэж байгаа агуулгыг багасгах зэрэг ажлууд л хийгдсэн.
-Азийн хөгжлийн банкны зөвшөөрлийг хичээлийн шинэ жилээс өмнө зохицуулах боломж байгаагүй юм уу?
-Аль болох хичээлийх шинэ жил эхлэхээс өмнө зохицуулахыг хичээсэн. Тэндэхийн процесс нь нарийн байдаг юм уу, хүлээгдэж байна.
-Тендерт хэчнээн компани шалгарсан юм бэ?
-Эцсийн шийд нь гараагүй учраас тухайн компаниудад нь ч гэсэн мэдэгдээгүй байна.
-Шинээр хэчнээн ширхэг сурах бичиг хэвлэнэ гэсэн үг юм бэ?
-Сурах бичиг төлбөртэй ашиглуулах хүрээнд дунд, ахлах ангийн 181 мянга гаруй хүүхдэд зориулсан сурах бичгийг хэвлэнэ. Тухайлбал, 6-12 дугаар ангийн 2.6 сая ширхэг сурах бичиг шаардлагатай. Өмнөх хэвлэгдсэн нь үнэ төлбөргүй ашиглах сурах бичиг бөгөөд сургуулийн номын санд бий. Одоо хэвлэх нь төлбөртэй ашиглах сурах бичиг юм. Төлбөртэй ашиглах сурах бичгийн төлбөрийг хуримтлуулж байгаад сурах бичгийн ашиглалтын хугацаа дууссаны дараа дахин хэвлэхэд зарцуулна. Өөрөөр хэлбэл, эдийн засгийн хувьд ч гэсэн үр ашигтай гэсэн үг.
-Иргэний боловсролын хичээлийн сурах бичгийг шинээр хэвлэхээр болсон гэсэн. Гэхдээ сурах бичиг нь хэвлэгдээгүй энэ үед багш нар яаж хичээлээ орно гэсэн үг вэ?
-Боловсролын хүрээлэнгийн цахим хуудсанд эхний хуудсуудыг байршуулсан.
-Сурах бичиг гэрээгээр хэвлэж зарж байгаа хэвлэх үйлдвэр бий юү?
-Байхгүй.
-Түрээсийн номыг тухайлбал, нэг хүүхэд хэдэн багцаар авах вэ. Үнэ өртөгийн хувьд?
-Нэг сурагч хичээлийн шинэ жилийн турш хэрэглэх нэг номыг 50-60 мянган төгрөгөөр худалдан авдаг. Үүнээс 2-3 дахин хямд үнээр ашиглалтын төлбөр төлөөд авах боломжтой.
-Азийх хөгжлийн банкнаас зөвшөөрөл ирсэн тохиолдолд хэдий хугацаанд хэвлэгдэх юм бэ?
-Сар гаруйн хугацаанд хэвлэх боломжтой.
-Сурах бичиг хомс учраас хүүхдүүд гэрийн даалгавраа хийхэд хүндрэлтэй байна гэсэн асуудал гарах боллоо. Энэ талар яамнаас ямар арга хэмжээ авч байна вэ?
-Ерөнхий боловсролын сургуульд хэрэглэгдэж байгаа бүх сурах бичгийг яамны цахим хуудсанд байрлуулсан. Тиймээс сурагчид цахим хэлбэрээр мөн хэрэглэх боломжтой. Мөн гар утасны апликейшн бий. Үүнээс сурагчид хуудас хуудсаар нь татан авч хэрэглэх боломжтой юм.
-Ирэх онд сайжруулах, шинэчлэх шаардлагатай сурах бичиг бий юү?
-Сурах бичгийн шинэчлэлийн ажил дууссан. Ер нь тухайн хэрэгжүүлж буй хөтөлбөрөөсөө хамаардаг юм. Хөтөлбөр өөрчлөгдвөл сурах бичгийг шинэчилнэ. Энэ хөтөлбөрөөр бол ойрын хэдэн жил шинэлэлт хийгдэхгүй.
Б.Лхам