Улс төр, нийгэмд өрнөж буй онцлох асуудлын талаар Үндэсний аюулгүй байдлыг зөвлөлийг даргалж ирсэн үе үеийн Ерөнхийлөгчид ямар байр суурьтай байдаг талаар 24tsag.mn онцолж байна. Бид энэ удаад ЖДҮ, шударга бусын хонгил, Эрдэнэтийн 49 хувь, С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэрэг, шүүх засаглал, гишүүдийн ёс зүй болон ШХАБ тойрсон сэдвийг хөндсөн юм.
Н.Энхбаяр: УИХ-ыг тарааж, ээлжит бус УИХ-ыг зарлах нь зөв
Шударга бус хонгилын талаар
"МАНАН бүлэглэл бол үнэхээр аймшигтай гэдгийг би мах цусаараа мэдэрсэн хүн. Өнөөдөр энэ бүлэглэлтэй тэмцэх хүний тоо олширч, ард иргэд ойлгож байгаад баяртай байна. МАНАН-гийн гол эзэд нь Ц.Элбэгдорж, М.Энхболд мэтээр нийгэмд харагдаж байгаа. Үнэн хэрэгтээ жинхэнэ гол эзэн нь “сахал” Эрдэнэбилэг. Би М.Энхболдод “Монгол Улсыг сүйрүүлэх ажиллагааг чи дэмжиж байна” гэж хэлж байсан. Үүнээс болоод бид хоёрын зам салсан. “Сахал” Эрдэнэбилэг бол жигтэйхэн шуналтай хүн. ХХБ-аар дамжуулж ажилладаг, “шударга бусын хонгил”-ыг байгуулсан хүн”.
ЖДҮ
“60 тэрбум, ЖДҮ аль алинд нь хатуу тооцоо хийх учиртай. Энэ УИХ-ыг тарааж, ээлжит бус УИХ-ыг зарлах нь зөв”.
Эрдэнэтийн 49
“Гэхдээ Худалдаа хөгжлийн банкийг шалгах хэрэгтэй. Эрдэнэтийн 49 хувийг буцааж авах, хууль шүүхийн байгууллагын ялзралыг засах хэрэгтэй. “Эрдэнэт”-ийн 49 хувийн асуудлаар өмнө нь М.Энхболдод хэлж байсан. Худалдаа хөгжлийн банкны луйврын хэрэгт оролцох гээд байхад нь битгий энэ асуудалд оролц гэж хэлэхэд миний үгэнд ороогүй юм. Эрдэнэтийн 49 хувийн асуудлаар М.Энхболд миний өрөөнд орж ирээд "Та үүнийг дэмжчих л дээ. Та хувь ав" гэж хэлж байсан.
Тавантолгойн ордтой холбоотой асуудлаар
“Тавантолгойг бүх ард түмэнд хүртээлтэй, улстай ашигтай шийдэх ёстой. МАН болон АН нэгдээд МАНАН болохоороо улсын нэг том баялаг алга болдог. Өмнөх парламентын үед Оюутолгой алга болсон бол бид сая Тавантолгойг алдахаа шахлаа. МАН Засгийн газраас гарч байж Тавантолгойг авч үлдсэн”.
Ц.Элбэгдорж: Эрдэнэтийн 49 хувиар нээлттэй сонсгол хий. Тэгээд намайг дуудчих
ЖДҮ
“Хэзээ ч дарга нар сайн дураараа хариуцлагатай болдоггүй. Хэдийд хариуцлагатай болж эхэлдэг гэхээр суудал нь ганхаад ирэх үед, мөн улс төрөөр дамжуулж зүй бус юм хийдэг асуудал нь баригдаад олон түмэн нийтдээ жигшээд ирвэл хариуцлагын тухай ярьж эхэлдэг. Монгол Улсад 27 орчим сан байдаг гэж ярьдаг. Ер нь харахад сайд бүр сантай шахуу харагдаад байгаа юм”.
С.Зориг
“Түүний амь насыг зэрлэгээр хөнөөсөн энэ хэргийн эзэн холбогдогчийг илрүүлэх ёстой гэсэн байр суурийг би байнга баримталдаг. Жилийн өмнө Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн хурлаар С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэрэгт холбоотой асуудлыг авч сонссон байгаа. Ерөнхийлөгч болоод энэ асуудалд анхаарч эхэлсэн. Ер нь энэ хэргийг шалгаж байсан ажлын хэсгийн үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх шаардлагатай юм байна гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн”.
Эрдэнэтийн 49
“Та нарын гаргасан шийдвэр Монгол Улсыг олон улсад ганцаардуулах болно. Үүнээс болж Монгол Улсын хөгжлийг боосон шийдвэр гарна. Цаашлаад Монголын сайн сайханд тавьсан хориг болно шүү” ,“Үнэхээр л Эрдэнэтийн 49 хувьтай намайг хардаад байгаа бол УИХ дээр Эрдэнэтийн 49 хувиар нээлттэй сонсгол хийчих. Тэгээд намайг дуудчих”.
Шүүх засаглал
“Би ажлаа авсныхаа дараа гаргасан хоёр дахь шийдвэр нь хууль шүүхийн байгууллагад шинэчлэл явуулах тухай байсан. Шүүхээр явж танилцаж байхад бүх зүйл хаалттай байсан. Жилийн өмнө Германы судалгааны байгууллага “Монголын шүүх 64 хувиар шинэчлэгдсэн байна. Өмнөхөөсөө илүү нээлттэй болсон гэх дүгнэлтийг хийсэн”.
Гишүүдийн ёс зүй
“Эдийн засагт тулгарч байгаа олон асуудал улс төр дотроо байна. Улстөрчид хариуцлага хүлээдэггүй учраас байна. Ёс зүйн хариуцлага гэж юу вэ, тийм хариуцлага хүлээсэн бол юунаас чөлөөлөгдөх юм, хариуцлагаа хүлээхгүй суугаад байвал дараа улстөрд орж ирэхгүй болох энэ хуулийг өргөн барьсан. Энэ хуулийг хаврын чуулган хамгийн түрүүнд хэлэлцэх ёстой”.
Шударга бус хонгил
“Би Монголын уул уурхайг гартаа оруулсан, хууль хяналтынхныг базчихсан учраас дуугүй яваад байгаа юм биш. Хэрүүл маргаанд тайлбар хийгээд суух нь өөрөө цаг бардаг. Тэгээд ч өөрийгөө өмөөрөөд байгаа юм шиг харагдах учраас би дуугардаггүй юм. Надтай Ч.Сайханбилэгээс авахуулаад бүгд л итгэл үнэмшлээрээ ажилладаг. Харин Х.Баттулгатай итгэл үнэмшлээрээ ажиллах хүн олддоггүй. Х.Баттулгад хүний нөөц байхгүй. Х.Баттулгад хулгайчийн нөөц л байгаа. Ийм учраас хүн томилох гэхээр хулгайч нар л олддог юм. Хонгил гэж яриад байна. Хулгай хийх зүүдээ ажил болгох гэж байгаа юм”.
ШХАБ
“Би ШХАБ-ын дээд түвшний долоон удаагийн уулзалтад оролцож байсан. ШХАБ-д элсэх ямар ч шалтгаан байхгүй. Гар барьсан улсууд бугуй барина, дараа нь тохио барина. Тэгээд тэрэвнэ. Тэр тэврэлтээс Монгол Улс гарч чадахгүй. Энэтхэг бол хаалгаар гарч чадна. Харин Монгол Улс хаалгаа ч олохгүй”.
Тавантолгой
“Тавантолгойг урагшаа явах төмөр замтай холбоод шийдье гээд Засгийн газар гэрээ байгуулж байгаа нь, Тавантолгойн 50 хувь дээр асуудал бий. Дахиад цаад 50 хувийг нөгөө тийш явах төмөр замтай холбож шийдэх хэрэгтэй гээд иймэрхүү шийдэл ярьж байгаа бол гишүүд олон талаас нь ярьсаар байгаад зөв шийдэл болж болно. Өмнө нь хараагүй байсан, магадгүй шаталж шийдэх байсан, асуудлыг нэгмөр шийдэж болно. Тавантолгой дээр дэндүү их цаг алдаж байна. Одоо үүнээс цааш хугацаа алдмааргүй байна”.
Х.Баттулга: Тавантолгой бол Монголын ард түмнийг 200 жил тэжээх хөрөнгө шүү
Шүүх засаглал
“Монголын нэр хүндийг гадаад талдаа өргөх, бэхжүүлэх Үндэсний брэндчлэлийн ажлыг хийх, өрнүүлэх гэхээр тулгарч байгаа гол бэрхшээл нь дотоодод авлига, хуулийн засаглал сул байгаа байдал болоод байгаа юм”.
Хуулийн засаглал, шударга ёс, төрийн ёс зүйн хэм хэмжээ алдагдаж, дорд орсон нь өнөөдрийн уналт доройтлын гол шалтгаан, уг үндэс болоод байна гэдгийг ард түмэн хэлж, сануулж байна. Та бүхэн иргэдийнхээ сануулгыг үл ойшоовол хариу нь хатуу ирнэ гэдгийг санаж ажиллах хэрэгтэй.
Би саяхан Прокурорын удирдах ажилтнуудын зөвлөгөөн дээр байр сууриа тодорхой илэрхийлсэн. Хуулийг сахиулах, болон хэрэгжүүлэх үүрэгтэй бүтцүүд хуулиа, зарчмаа хамгаалах, иргэдэд хуулийг зөвөөр ойлгуулах тал дээр ганхийхгүй, төрийн өндөр албан тушаалтнуудын хууль зөрчсөн, хууль дээдлэх зарчмыг уландаа гишгэсэн аливаа үг, үйлдэлд хариу өгөхгүй өөгшүүлж суудгаа боль гэж шаардсан”.
Шударга бус хонгил
“Дотооддоо хүнсний ногоогоо боловсруулъя гэхээр бас л төсөл дээр нь ажиллаж байсан залуусыг нь шоронд аваачаад хийчихдэг. Хөдөөг хөгжүүлье, алслагдсан сумдыг хөгжүүлье гэхээр хоёрхон сумыг шинэчлээд бусдыг нь зогсоосон. Ийм жишиг тогтоод удаж байгаа. Үүнийг зохион байгуулалттайгаар үйлдэж байгаа нь нам дамнасан хэт цөөнхийн бүлэглэл буюу “МАНАН” гэж яригдаад байгаа энэ бүлэглэл юм”.
Гишүүдийн ёс зүй
“Үндсэн хуулийг дордуулсан” долоон өөрчлөлтийн нэг нь УИХ-ын хууль батлах ирцийг намсгасан явдал юм. Ингэснээр гишүүдэд хариуцлага гэж зүйл алга болж, хууль тогтоох дээд байгууллагын нэр хүндийг ихээхэн дордуулсан билээ. Их хурлын гишүүд нь ёс зүйгээ умартан, сонгогчдоос олгосон үндсэн эрх, үүргээ эс биелүүлэн хуралдаа суухгүй байх нь хэм хэмжээ болон төлөвшиж эхэллээ”.
ШХАБ
"Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагатай тогтоосон хамтын ажиллагаагаа энэ жилдээ багтаан ахисан түвшинд хүргэж, илүү идэвхтэй оролцоо, хамтын ажиллагаанд шилжих хэрэгтэй байна. Ингэснээр ШХАБ-ын гишүүн найман улстай харилцах харилцаанд нэн таатай орчин үүсэхийн зэрэгцээ олон жил яриад биеллээ олоогүй бүс нутгийн дэд бүтцэд холбогдох асуудал бодит ажил хэрэг болон хэрэгжих зам нээгдэнэ”.
Тавантолгой
“Таван толгойн нүүрсний уурхай ашиглалтад ормогц их хувь эзэмшиж байгаа гадныхан асуудлыг өөрсдийнхөө сонирхлоор шийдэх боломж бүрдэнэ. Улсын Их Дэлгүүр Хувьцаат компанид гарсан явдал давтагдаж жижиг хувьцаа эзэмшигч Монголын төрийг “Энэ жил ногдол ашиг хуваарилахгүй, алдагдалтай ажилласан” гэх мэтээр маллах явдал хууль ёсны болно. Үр дүнд нь ард түмэн юу ч олж долоохгүй”.
“Шуналтнуудын дараагийн бай нь Тавантолгой болоод байгаа нь хэнд бүхэнд илэрхий болсоор удлаа. Нүд улайсан 14 олигархи ойрмогхоноос “Тавантолгойн баялгаас 14-хөн хувийг нь л бид авна, 50 хувийг нь та нар минь аваарай” гэж ухуулах суртал нэвтрүүлгээ эрс эрчимжүүллээ. Тавантолгой бол Монголын ард түмнийг 200 жил тэжээх хөрөнгө шүү”
С.Зориг
“С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн гэмт хэрэгтэй холбоотой маш олон буруутгал, шинэ хардалт, таамаг дахин нийгэмд тархаж байгаад анхаарал хандуулж иргэдийн хүлээлтийг зөв, бодитой болгох тал дээр тодорхой ажил хийгдсэнгүй”.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (7)