Үндсэн хуулийн Цэц өнөөдөр Их суудлын хуралдаантай. Г.Занданшатарын Засгийн газрыг огцруулах процедур Үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг дэнслэх юм. Гэвч үнэндээ Цэцээс гарах шийдвэр ямар ч байлаа гээд нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдөх байдал нь бас л эрс багаслаа.
Хүмүүс эхлээд улстөрчдөд, дараа нь шүүхэд итгэх итгэлээ алдсан бол одоо Цэцэд ч тийм байдлаар хандах болжээ. Ердөө есхөн хүнээс бүрддэг Цэц бол Үндсэн хуулийг хамгаалж байх учиртай институц. Нийгмийн хамгийн том гэрээ болсон эх хуулийг сахих үүрэгтэй учраас Цэцийн гишүүдэд тавигдах мэргэжил, ёс суртахууны шаардлага ч маш өндөр байдаг. Цэцийн дээр хөх тэнгэр л байдаг гэдэг яриа бол ямархуу өндөрлөгт, ямар чухал байр суурьтайг нь илтгэх үг юм. Гэвч ийм чухал байр суурьтай Цэц өнөөдөр улстөрчдийн ч, нийгмийн ч өмнө ёс суртахууны хувьд доройтолд орчихлоо. Цэцийг ийм байдалд хүргэсэн хүмүүс нь ердөө удирдаж байгаа ганцхан хүнээс нь хамаарч байгаа нь бүр ч харуусам.
Өмнө нь Цэцийн дарга байсан Д.Одбаяр өгзөг хочтой болж, Солонгос Монголын хил дамнан шуугиулаад амжсан. Гэтэл одоогийн дарга Г.Баясгалан нь ажлын байрандаа архидан согтуурч, эцэг хуулийг хамгаалах учиртай институцийг бүхэлд нь шившиглээд амжсан.
Тиймдээ ч Цэцийг өмнө нь “Тэтгэвэрт гарсан улстөрчдийн морг” гэж шүүмжилдэг байсан улстөрчид өнөөдөр архи, хүүхэн хоёртой хамтатган ярьдаг болжээ. Хамгийн сүүлд УИХ-ын гишүүн Н.Номтойбаяр “Цэцийн гишүүдтэй холбоотой ёс зүйн маш ноцтой ноцтой асуудлууд гардаг. Архи ууж агсам согтуу тавьдаг, ёс бус байдлаар эмэгтэй хүмүүстэй харьцдаг гэх мэт” зүйлсийг ярьсан. Яг аль гишүүнийг нь хамаатуулж хэлсэн нь тодорхой бус ч үнэндээ энэ бол улстөрчдийн зүгээс Цэцэд өгч буй үнэлэмж.
Цэцийг ийм байдалд яагаад оруулав аа? Ердөө л энэ бол “Буцах эхнэрт үнээ, тугал нийлэх хамаагүй” гэдэг шиг өөрийнх нь бүрэн эрхийн хугацаа дуусчихсан учраас ажилдаа хайнга хандаж буй Г.Баясгалан даргын авираас үүдэлтэй. Энэ хүн Үндсэн хуулийн Цэцийн гишүүнээр томилогдоод зургаан жил дөрвөн сар болж байна. Өөрөөр хэлбэл, бүрэн эрхийн хугацаа нь 2025 оны зургаадугаар сарын 6-нд дуусчихсан гэсэн үг. Бүтэн дөрвөн сар сул цалин, хангамж эдлээд яваа ийм хүн. Тийм болоод ч ажлын байрандаа архидан согтуурч, агсам тавьж явдаг биз.
Эс үйлдэхүйгээрээ энэ хүн Үндсэн хуулийг хамгаалж чадахгүй байгааг нь УИХ-ын гишүүдийн Үндсэн хууль зөрчсөн маргаануудыг хав дарснаас нь харж болж байна. Гэтэл одоо Монгол Улсын Засгийн газрын хувь заяа, тэр дундаа төрийн эрх барих дээд байгууллага УИХ-ын гаргасан шийдвэрийг дэнслэх гээд явах ёс суртахууны эрх Цэцийн дарга Г.Баясгаланд бий юү?
А.Сүх
