зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.03
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

“Монголын хууль гурав хоног”-ийг мөрдөе

2017-12-21
0
ЖИРГЭХ

Монголын хууль гурав хоног... Хууль батлагдсанаас хойш гурван хоног мөрдөхийг оролдоно, дөрөв дэх өдрөөс нь замхарна. Биелэлт хэрэгжилтэнд нь хэн ч санаа үл тавина. Тэр хэрээр иргэд ч зөрччихөж болно гэсэн үг хэмээн ойлгочихдог, энэ цаг үед. Жил гаруйн өмнө замын хөдөлгөөний шинэ дүрэм журам гарч, иргэд ядарсан үедээ замын хөдөлгөөнд оролцож болохгүй юм байна хэмээн төсөөлөн ухамсарлаж, ярзайтал инээж цагаан шугамаар гарах бэлтгэл хүртэл базаасан. Харамсалтай нь цагаан шугам, ногоон гэрлээр гэх дүрэм өнөөдрийн байдлаар настангууд хийгээд бага ангийн балчируудад л үйлчилж байх шиг. 

 

 

Журам мөрдөгдөж эхэлсний маргааш сошиал ертөнцөөр, гарцгүй газраар гарч яваад торгуулсан иргэн Булган аймгийнх гэнэ. Манай Булганыхан юм юмандаа анхдагч шүү гэсэн егөө дөгөө явсныг эс тооцвол өөр торгуулсан хүн алга шиг байна. Бусад нь замын голоор хөндлөн гулд алхдаг янзаараа. Эгээ л ээрэм талд алсын бараа ширтэн алхаж яваа малч өвөг шигээ. Замын голд шүгэл тачигнуулах “цагдаа ах” ч тэднийг анзаарах янз алга. Торгоё гэхнээ мөнгө байхгүй гээд гүрийчих учраас мэдрэлийн эд эсээ үхүүлэхийн нэмэр гэж боддог биз. Ер нь бол богино настай хуулиуд манай хууль эрх зүйн салбарын онцлог ч гэж хэлж болно. Батлаад л, шинэчлээд л, нэмээд л, өөрчлөн найруулаад л байдаг. Өнөөх нь хэрэгждэггүй. Уг нь мөрдвөл мөрдчихөөр ч, бас л сарниж тараадахсан бас нэг хууль бол  тамхины хууль. Тамхи татлаа гэж тавин мянган төгрөгөөр торгуулсан анхны хүнээр Төрийн ордонд “Монголын эдийн засгийн форум”-д оролцож байсан гадны төлөөлөгч тодорсон тухай манай нийслэлчүүд өдгөө ч мушийн ярилцдаг. Нэгэнтээ Төрийн ордонд тамхи татаж болохгүй хуультайг мэдээгүй гадаадын иргэнийг хамгийн анх төрийн тусгай хамгаалалтынхан “шуурхай эрэн сурвалжлан илрүүлж” даруй 50 мянган төгрөгөөр торгосон юм гэсэн.

 

Харин үүнээс хойш, түүнээс цааш тамхийг 50 мянган төгрөгөөр “татсан” хүн байна гэж дуулдсангүй. Ширхэгийн тамхийг өнөө өнгө төрхөө сайжруулсан ТҮЦ-үүд гол орлогоо болгодог нь янзаараа. Анх батлагдаж байх үедээ хууль санаачлагчийн хэлж байсанчлан малын бэлчээрт гаанс нэрж буй өвгөнийг торгох тухай яриагүй байна. Яг одоо гараад хар.  Гадаа гудамжинд, хотын замын түгжрэлд, сургуулийн ойролцоо тамхи татсан хүмүүс өдөр, шөнө ялгахгүй холхиж л байна. Тамхи татах цэг байхгүй юм чинь гэж ам хаах нэгэн байх ч, шал дэмий хэрэгжихгүй хууль баталж яадаг байна вэ гэж адлах нь олонх байгаа. Уг нь томоохон албан байгууллага, үйлчилгээний төв, бар, цэнгээний газрууд тамхи татахыг зөвшөөрсөн тусгай өрөөтэй болвол энэ хууль хэрэгжихэд тун дөхөм. Гэвч үйлчилгээний байгууллагууд торгуулахгүйн тулд үйлчлүүлэгчдэдээ гадагшаа гарч тамхи татахыг зөвлөдөг. Өөр аргагүй болсон тамхичид дуулгавартай нь аргагүй гадаа бөөгнөрөн тамхилж зогсдог болжээ.

 

Хуулинд зааснаар гадаа, гудамжинд тамхилж зогсоо нэгэнд хяналт тавьж, хориглох хэн ч алга. Ширхэгийн тамхи зардаг эмээгээс цагдаагийн дүрэмт хувцастан таван ширхэг янжуур авчихаад орох нь өглөө болгон миний хардаг үзэгдэл. Тамхи татдаг нэг нь бол адилхан юм чинь гээд дуугүй өнгөрдөг юм аа гэхэд цагдаа нь ядахдаа цааргалаасай гэж дэмий л бухимдах. Гудамжинд тамхилбал тавин мянган төгрөгөөр торгох энэ тэр гээд байсан өнөөх гоё сануулга цаасан дээр буугаад амьдрал дээр алга болчихож. Хуулиар хориглосон газар тамхи татаж байгаа хүний зургийг авч, бичлэгээр баталгаажуулах хэрэгтэй гэж цагдаагийн байгууллагаас зөвлөдөг ч тамхи татан хажуугаар зөрсөн нөхрийн зургийг цагдаад аваачиж өглөө гээд олж торгож ёстой “амжих уу” л биз дээ. За тэгээд гудамжинд нус шүлсээ хаявал торгоно гэсэн нь ч дашийн шог. Өнөөдрийг хүртэл шүлсээ хаяад торгуулсан хүн алга гэх мэдээллийг холбогдох албаныхан өгсөн. Шүлсээ хаяхаа байчихсан юм болов уу гэж найдаад хэрэггүй. Зүгээр л торгох, товчхондоо хэрэгжүүлэлтэнд нь хяналт тавих хүнгүй байгаа юм. Чухам л эзэн холбогдогчгүй хэрэг гэдэг шиг.

 

Уг нь гадны улс орнуудад замын голоор алхагчид болон тамхи зуусан шигээ цэцэрлэгт хүрээлэн, хотын төв, олон нийтийн газраар алхаж яваа нөхдийг илрүүлэх, зөрчлийг нь баримтжуулах ажлыг тэтгэврийнхэн хийдэг юм байна лээ. Цагдаагийнхны хүсээд байгаачлан хууль зөрчигчийн үйлдлийг баримтжуулан холбогдох газар нь өгдөг бөгөөд торгуулийн мөнгөн дүнгийн тодорхой хувийг урамшуулал болгон авдаг. Яг энэ зарчмаар явбал бас ч гэж биелүүлж болохоор ч юм  шиг санагдаад байгаа юм, дээрх хоёр хууль.

 

Энэ мэтийн эрээвэр хураавар, эгэл амьдралд нийцэхгүй эс бөгөөс Үндсэн хуультайгаа зөрчилддөг дүрэм журам манай улсад маш олон. Хайран ч цаг зав гэж харуусмаар, импортоор оруулж ирдэг хэчнээн ч их цаас үрэгдсэн бол гэж халагламаар... Зүй нь бид эрхзүйн судалгааны институтитэй л болмоор байгаа юм. Аль ч оронд Эрхзүйн судалгааны институти гэж байдаг бөгөөд манайд л институти ч, судлаачид ч алга. Хууль тогтоогчид, хэрэгжүүлэгчид нь тэр,  энэ болохгүй байна, тэр хөрсөн дээр буухгүй байна гэж  хууль гарсны дараа л үглэж суугаа харагддаг. Уг нь аливаа хуулийг гаргахын өмнө иймэрхүү байхад болно гэсэн урьдчилсан таамаглал, судалгаа гаргадаг юм билээ. Мөн хэрэгжилтэнд нь ч судалгаа хийдэг аж. Манайд ийм л хүмүүс хэрэгтэй байна. Эргэж харах, засч сайжруулах юм хэтэрхий их байна.

 

Эцэст нь тэмдэглэхэд Монголын хууль гурав хоног гэдэг нь гаргасан хууль тогтоомжийг гурав хоноод мартах биш. Гурав хоногийн дотор бүх ард иргэдэд болон дэлхийн нөгөө өнцөгт суугаа, мэдвэл зохих хүн бүрт хүргэ, мэдэгд гэсэн Их Хааны Зарлиг байсан юм гэнэ лээ...

 

З.Уран

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
BBC: 80 жилийн өмнөх цөмийн дэлбэрэлтийн УЛ МӨР хүн төрөлхтөнд ямар тустай вэ?
"The Beatles"-ийн ард байсан хүн
Гадаад харилцааны ган татлагат гүүр
"Бууж мордох хорвоо"
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Ө.Шижир: 2012 онд 5.1 тэрбумын төсөвт өртөгтэй төсөл өнөөдрийг хүртэл ашиглалтад ороогүй 26 тэрбум болсон байна
    1 цаг 25 мин
  • Шинэ Зеланд Улсын Парламентын даргын айлчлал өндөрлөлөө
    4 цаг 25 мин
  • Г.Батзориг: Бетон зуурмагийн машинуудад тосгуур бүхий хийц нэмэх, таних тэмдэг, лого байршуулах шаардлагатай
    4 цаг 40 мин
  • Дагуул хот хөгжүүлэх замаар төрийн байгууллагуудыг нүүлгэн шилжүүлж, Улаанбаатар хотын төвлөрлийг сааруулах талаар хэлэлцэж байна
    4 цаг 42 мин
  • Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан Бүгд Найрамдах Казахстан Улсад айлчилна
    5 цаг 3 мин
  • Д.Баттүвшингийн удирддаг Хөтөлийн “Цемент шохой” ТӨХК-ийн ашиг 564 дахин буурчээ 
    5 цаг 46 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжлүүлж байна
    6 цаг 2 мин
  • 14-р хороо энэ ондоо багтаж шинэ сургуультай болно
    6 цаг 28 мин
  • “Өнгөөр урласан нөхөрлөл" уран бичлэг, уран зураг, гар урлал бүтээлийн үзэсгэлэн, уралдаанд урьж байна
    6 цаг 55 мин
  • Монгол цэргүүд Чөлөөлөх дайны ялалтын 80 жилийн ойн цэргийн ёслолын жагсаалаар алхлаа
    7 цаг 1 мин
  • Гол мөрнөөс зайдуу отоглож, зөвхөн зөвшөөрөгдсөн зам гүүрээр зорчихыг зөвлөж байна
    7 цаг 35 мин
  • Сэлбэ хотын орон сууцжуулах төслийн сүүлийн тендерт 5 компани шалгарлаа
    7 цаг 53 мин
  • Тэргүүлэх чиглэлээр суралцаж буй оюутан, суралцагчдад сургалтын тэтгэлэг олгоход ААН-ийг уриална
    8 цаг 8 мин
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайдын орлогч Дин Шюэшян бараалхлаа
    8 цаг 32 мин
  • 2025-2026 оны өвөлжилт, хаваржилт хүндрэх эрсдэлтэй учраас малчдыг малаа эдийн засгийн эргэлтэд оруулахыг анхаарууллаа
    8 цаг 47 мин
  • Ө.Шижир: Донтуулах үйлчилгээтэй бараанд хяналт тавих нь улсын үүрэг
    9 цаг 15 мин
  • О.Номинчимэг: Электрон тамхийг тамхины бүтээгдэхүүний ангилалд оруулах хэрэгтэй
    9 цаг 35 мин
  • Улаанбурхан өвчний нийт батлагдсан тохиолдол 13460 болжээ
    10 цаг 18 мин
  • БӨХ: Намрын улирлын нээлтийн барилдаан энэ сарын 13-нд болно
    10 цаг 43 мин
  • Өнөөдөр дараах байршилд цахилгаан хязгаарлана
    10 цаг 43 мин
  • АН-ын даргад нэр дэвшиж, Б.Пүрэвдорж нарын гишүүдтэй өрсөлдөх Ө.Шижир гэж хэн бэ?
  • Б.Пүрэвдорж: МАН-ын хулгайч нарт хариуцлага тооцохын тулд намын даргад нэр дэвшиж байна
  • В.Путин эв найрамдлын эсрэг "салаавч" гаргав уу?
  • Хүүхдийн төлөө Үндэсний зөвлөлийн хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс ОНЦЛОХ 15 эшлэл
  • О.Номинчимэг: Электрон тамхи ч гэсэн хортой бүтээгдэхүүн мөртлөө зохицуулалтгүй байгаа нь алдаа
  • ФОТО: Ардчилсан намын Үндэсний бодлогын хорооны ээлжит бус хуралдаан
  • С.Эрдэнэболд: Явцуу ашиг сонирхолд өртөхгүй, саруул ухаант хүмүүсийн сонголтоор АН-ын дараагийн даргыг сонгож чадна гэдэг итгэл төгс байгаа
  • BBC: 80 жилийн өмнөх цөмийн дэлбэрэлтийн УЛ МӨР хүн төрөлхтөнд ямар тустай вэ?
  • Ардчилсан намын "дараагийн дарга" хэн бэ?
  • АН-ын даргын төлөө Б.Пүрэвдорж нарын гишүүнтэй өрсөлдөж буй Б.Отгонбат ямар боловсролтой вэ?
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • Ирэх өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • БАРИМТ: Дорнодын өргөн талаас Төв цэнгэлдэхийн тайзнаа...
  • О.Цогтгэрэл: Машинаар бол АН социалист кабинтай, барууны сүүлийн үеийн мотортой. Үүнийг өөрчилж, шинэчлэх хэрэгтэй
  • Их Монгол улсын гудамжнаас Оргил худалдааны төвийн уулзвар хүртэлх авто замыг хэсэгчлэн хааж шинэчилнэ
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
  • Есдүгээр сард гол мөрний усны түвшин огцом нэмэгдэж, үерлэж болзошгүй байна
  • Дэлхийн II дайны төгсгөл
  • ФОТО: Ардчилсан намын даргаар УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл сонгогдлоо
  • “Ерөнхийлөгчийн илгээлт-2100” тэтгэлэгт хөтөлбөрийн 296 оюутан гадаад улсыг зорилоо
  • АН-ын даргад нэр дэвшиж, Б.Пүрэвдорж нарын гишүүдтэй өрсөлдөх Ө.Шижир гэж хэн бэ?
  • Б.Пүрэвдорж: МАН-ын хулгайч нарт хариуцлага тооцохын тулд намын даргад нэр дэвшиж байна
  • В.Путин эв найрамдлын эсрэг "салаавч" гаргав уу?
  • ФОТО: Ардчилсан намын Үндэсний бодлогын хорооны ээлжит бус хуралдаан
  • БАРИМТ: Дорнодын өргөн талаас Төв цэнгэлдэхийн тайзнаа...
  • О.Номинчимэг: Электрон тамхи ч гэсэн хортой бүтээгдэхүүн мөртлөө зохицуулалтгүй байгаа нь алдаа
  • С.Эрдэнэболд: Явцуу ашиг сонирхолд өртөхгүй, саруул ухаант хүмүүсийн сонголтоор АН-ын дараагийн даргыг сонгож чадна гэдэг итгэл төгс байгаа
  • "Rhyme" уран сайхны киног үзэх ТАВАН шалтгаан
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • Ардчилсан намын "дараагийн дарга" хэн бэ?
  • О.Цогтгэрэл: Машинаар бол АН социалист кабинтай, барууны сүүлийн үеийн мотортой. Үүнийг өөрчилж, шинэчлэх хэрэгтэй
  • АН-ын даргын төлөө Б.Пүрэвдорж нарын гишүүнтэй өрсөлдөж буй Б.Отгонбат ямар боловсролтой вэ?
  • ФОТО: Ардчилсан намын даргаар УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл сонгогдлоо
  • ХОМ: Ардчилсан намын "шинэхэн" дарга О.Цогтгэрэл
  • Хүүхдийн төлөө Үндэсний зөвлөлийн хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс ОНЦЛОХ 15 эшлэл
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
  • 2026 оны төсвийн төсөлд дүгнэлт өгөх нийцлийн аудитыг эхлүүлжээ
  • Төрийн банк 396 харилцагчаа урамшуулах аяныг зарлалаа
  • Нийгмийн даатгалын сангийн хөрөнгийг 8.9 тэрбум төгрөгөөр арвижуулжээ
  • BBC: 80 жилийн өмнөх цөмийн дэлбэрэлтийн УЛ МӨР хүн төрөлхтөнд ямар тустай вэ?
24 баримт
  • Монголоор дамжин өнгөрөх "Сибирийн хүч-2" хийн хоолойн тухай та юуг мэдэх ёстой вэ?
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
  • БАРИМТ: Дорнодын өргөн талаас Төв цэнгэлдэхийн тайзнаа...
  • "Rhyme" уран сайхны киног үзэх ТАВАН шалтгаан
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК