зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.11
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Зээлийн хүүд хязгаар тогтоох нь зөв үү?

2019-8-07
0
ЖИРГЭХ

Сүүлийн үед хүмүүсийн ярьдаг гол сэдвүүдийн нэг нь зээлийн хүү болжээ. Монгол Улсын зээлийн жигнэсэн дундаж хүү нь 17 орчим хувь байна. Энэ нь бусад улс орнуудтай харьцуулахад өндөр түвшин гэдэгт эргэлзэх зүйлгүй. Гэхдээ улстөрчид болон зарим популист судлаачид манай улсын мөнгөний эргэлтийн суурь үндэс болсон салбараа боомилж байж хүүг бууруулах сонголтыг ярьж байна. Тэр нь зээлийн хүүд хуулиар хязгаар тогтоох. Ингэхдээ хуулийг зөвхөн банк болон банк бус санхүүгийн байгууллагууд руу чиглүүлж байгаа аж. Тэгэхээр энэ нийтлэлд зээлийн хүүд хязгаар тогтоохын ашиг тус болон үр төлөөсийн талаар бичхээр шийдлээ.

 

Зээлийн хүү яагаад өндөр байна вэ?

Өвчинг суурь шалтгааныг нь эмчлэхгүйгээр, шинж тэмдэгийг нь эмчлээд байвал нөхцөл байдал сайжирч болох ч үр дүн муутай, өвчин байсаар байдаг. Түүнтэй адил зээлийн хүүд хязгаар тогтоовол иргэд бидэнд ашиг тустай ч энэ нь шийдэл биш бөгөөд богино хугацааны л аргацаасан зүйл болно. Зээлийн хүү өндөр байгаагийн суурь шалтгаан бол Монгол Улсын өөрийнх нь эрсдэл өндөр байгаа юм. Манай инфляци 8 хувь орчим байгаа, гадаадын зах зээлээс эдийн засаг ихээхэн хамааралтай, улмаар Засгийн газрын зээлжих зэрэглэл сул байгаа нь суурь хүчин зүйл аж. Монголчууд гадаадаас 8 хувь орчим хүүтэй зээл авч байхад бид дотооддоо валютын ханшийг бодсон ч тэр 15 хувийн хүүтэй зээл олгох боломжгүй. Нөгөө талаас инфляци 8, бодлогын хүү 11 хувь байхад хадгаламжийн хүү буюу зээл гаргахад үндсэн зардал 11 хувиас бага байх боломжгүй юм. Тэгтэл эдийн засагч, судлаач нэртэй нөхдүүд зээлийн хүүг захиргаадалтын аргаар бууруулахыг цорын ганц арга зам мэт ярих нь өрөөсгөл билээ.

Зээлийн хүүд хязгаар тогтоовол богино хугацаанд ашигтай байж болох ч дунд урт хугацаанд жинхэнээсээ ломбард, өдрийн зээл зэрэг зохицуулалтгүй зах руу иргэд очиж, банкууд зардлаа хэмнэхийн тулд орон нутаг дахь салбаруудааа хаахад хүргэнэ. Үнэн хэрэгтээ жижиг дунд бизнесийг дэмжих нэрийдлээр хүүгийн тааз тогтоож байгаа ч жилийн дараанаас өнөөх зээлийг хэвийн авч байсан иргэд аж ахуйн нэгжүүд ч зээлээ авч чадахаа болино. Учир нь орон нутаг дахь банкны салбарууд хаалгаа барихаас гадна зээлийн хүүг хүчээр бууруулах үед эрсдэлтэй зээлдэгчид биш өнөөх том аж ахуйн нэгжүүд л зээл авна. Зээлийн хүү бол зээлийн үнэ гэдэг утгаараа эрсдэл өндөртэй хүнд илүү өндрөөр тогтдог зүйл. Миний эрсдэл 20 хувийн хүү байхад үүнээс бага хэмжээнд хязгаар тавьбал надад зээл олдохгүй. Учир нь банк эрсдэлээ бодоод төлөлтөө асуудалгүй хийж байсан түүхтэй аж ахуйн нэгжүүдэд зээл өгнө.

 

Зээлийн хүүнд хязгаар тогтоох нь тэгээд буруу гэж үү?

Зээлийн хүүд хязгаар тогтоосон улсууд олон байдаг учраас судлаачид тэдгээрийн жишээг татах дуртай. Гэтэл тэдгээр улсуудын зарчмыг төдий л сайн ойлгоогүй юм уу эсвэл түүнийг нь тайлбарладаггүй юм уу чухамхүү банкууд руу л дайраад байна. Төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгаас зах зээлийн эдийн засаг руу шилжих үед бидний хийсэн нэг алдаа бол санхүүгийн зах зээлийн бүтцийг зөв тодорхойлж өгч чадаагүй. Иргэдэд хувьцааны талаар ойлголт өгөөгүй байж хувьцаа тараасан. Тэр үед хэсэг мэдлэгтэй хүмүүс хувьцааг цуглуулж томорч чадсан бол өдгөө энгийн иргэд ямар ч ашиг хүртэж чадалгүй үлдсэн. Үр дүнд нь банкны салбарт төвлөрөл үүсгэсэн. Сууриа өөрчлөх асуудлыг ярих ёстой.

Хүүнд тааз тогтоож амжилтад хүрсэн улсуудыг харвал аль нэг салбар луу биш нийт эдийн засаг, тэр дундаа саарал эдийн засгийг зохицуулах зорилготой байдаг. Манайд ломбард, өдрийн зээл гэсэн ямар зохицуулалтгүй бүлэг нөхдүүд байгаа. Зөвшөөрөл, хяналт гэж байхгүй газрууд. Тэгвэл хууль санаачилж байгаа хүмүүс энэ чиглэл рүү хүүгийн хязгаар тогтоовол бодитоор үр дүнгээ өгч болох юм. Үүнийг л жинхэн мөнгө хүүлэлттэй тэмцэх гэнэ. Тухайлбал Монгол Улсын нутаг дэвсгэрд 40 хувиас дээш зээл олгохыг хориглоно гэвэл банкуудын зээл ч татрахгүй, өнөөх ломбард өдрийн зээл ч зохицуулагдах боломжтой. Олон улсад ч энэ жишгээр хүүгийн таазыг тогтоосон байдаг.

Зээлийн дундаж хүү 17 хувь гэхээр хүмүүс ипотекийн 8 хувийн хүүг багтаасан гэж ойлгодог. Гэтэл үнэн хэрэгтээ 8 хувийн зээлийн нөлөө бага бөгөөд төдийлөн багтааж тооцдоггүй байна. Тэгээд ч зээлийн хүүг буурч байгааг бид бэлээхэн харж болно. Урьд нь дундаж хүү 20 орчим хувь байсантай харьцуулахад хүү буурч байна. Төв банкнаас хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ үр дүнгээ өгч байна. Ерөөс хүү гэдэг бол эдийн засгийн халууны шил юм. Эдийн засаг хүндэрч, эрсдэл нэмэгдэхэд хүү өсдөг. Харин эдийн засаг сайжирч, суурь тогтвортой бол хүү буурч, тогтворждог болохыг ойлгох хэрэгтэй.

 

Б.Жаргал

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Голомт банк 2024 оны Тогтвортой хөгжлийн тайлангаа нийтэллээ
Монгол Улсын гадаад валютын албан нөөц 5.2 тэрбум ам.долларт хүрлээ
Орон нутгийн карт эзэмшигчдэд зориулсан урамшуулал эхэллээ
Голомт банк Монгол Улсын ТОП-100 аж ахуйн нэгжийн 5 дугаарт эрэмбэлэгдлээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (6)

  • DR. ADITYA (127.0.0.1)
    БҮГДЭЭРЭЭ САЙН УУ!!!!! Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, 91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар) APPLY TO SELL YOUR KIDNEY FOR MONEY NOW $ 780,000.00
    2024 оны 08 сарын 23 | Хариулах
  • DR. ADITYA (127.0.0.1)
    БҮГДЭЭРЭЭ САЙН УУ!!!!! Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, 91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар) APPLY TO SELL YOUR KIDNEY FOR MONEY NOW $ 780,000.00
    2024 оны 08 сарын 23 | Хариулах
  • Illuminati club (127.0.0.1)
    Өнөөдөр онлайн Illuminati-д нэгдээрэй. Иллюминати нь дэлхийн ихэнх асуудал, тэр дундаа Шинэ ертөнцийг төлөвлөхөд гол нөлөө үзүүлдэг Олон саятнуудаас бүрддэг нь сайн мэддэг зүйл юм. Дэлхийн олон удирдагчид, Ерөнхийлөгчид, Ерөнхий сайдууд, роялти болон өндөр албан тушаалтнууд. Хэрэв та агуу Иллюминати ахан дүүсийн холбоонд нэгдэхийг хүсч байвал аваарай эд баялаг, алдар нэр, эд баялаг, эрх мэдэл Өнөөдөр illuminati-д нэгдэж, санхүүгийн асуудлаа шийдээрэй. Зүгээр л энэ хаягаар холбогдож, ядуурлаас ангид байх болно. Имэйл: eng.jamespius9@gmail.com
    2024 оны 07 сарын 25 | Хариулах
  • DR. ADITY (127.0.0.1)
    БҮГДЭЭРЭЭ САЙН УУ!!!!! Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, +91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар)
    2024 оны 07 сарын 25 | Хариулах
  • DR. ADITY (127.0.0.1)
    БҮГДЭЭРЭЭ САЙН УУ!!!!! Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, +91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар)
    2024 оны 07 сарын 25 | Хариулах
  • Zochin (49.248.38.6)
    Zuv oilgomjtoi tailbarlaj. Mungu huulegch gedeg chin yostoi lombarduud yum
    2019 оны 08 сарын 07 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
    6 цаг 1 мин
  • ФОТО: УИХ-ын гишүүдийн наадмын гоёл
    6 цаг 50 мин
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
    10 цаг 48 мин
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
    11 цаг 23 мин
  • УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
    Өчигдөр 17 цаг 59 мин
  • Наадам: Төв аймгийн Заамар сумын уяач Ж.Түмэн-Өлзийгийн бор хээр шүдлэн түрүүллээ
    Өчигдөр 17 цаг 10 мин
  • НИТХ-ын дарга А.Баярын урилгаар БНСУ-ын Сөүл хотын ИТХ-ын дарга Хо Жун Чой Улаанбаатар хотод айлчилж байна
    Өчигдөр 15 цаг 39 мин
  • Д.Цахилгаан “Илиада”, “Одиссэй”, “Тэнгэрлэг туульс” бүтээлийн орчуулгаар нь Төрийн шагнал хүртлээ
    Өчигдөр 14 цаг 42 мин
  • Наадам: Тод манлай уяач Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
    Өчигдөр 13 цаг 16 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжилж, зөвшөөрөгдсөн зам гүүрээр зорчихыг зөвлөв
    Өчигдөр 12 цаг 58 мин
  • Д.Жаргалсайханы Төрийн шагнал хүртэж байгаа ГУРВАН дуу
    Өчигдөр 12 цаг 41 мин
  • Цэргийн ёслолын жагсаалд хууль сахиулах байгууллагын 1500 гаруй алба хаагч оролцлоо
    Өчигдөр 12 цаг 39 мин
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
    Өчигдөр 11 цаг 48 мин
  • АЖ Д.Жаргалсайхан гурван дуугаараа өнөөдөр Төрийн шагнал хүртэнэ
    Өчигдөр 11 цаг 15 мин
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
    Өчигдөр 10 цаг 48 мин
  • Наадам айсуй: Түрүү жил айргийн тавд хурдалсан таван АЗАРГА
    Өчигдөр 09 цаг 10 мин
  • Баримт: Төрийн наадамд завсаргүй 4 түрүүлсэн Дархан мэргэн Х.Оюунчимэг
    Өчигдөр 09 цаг 02 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 24 хэм дулаан
    Өчигдөр 08 цаг 31 мин
  • "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК-д онцгой дэглэм тогтоож, Бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр У.Бямбасүрэнг томиллоо
    Уржигдар 23 цаг 11 мин
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
    Уржигдар 21 цаг 08 мин
  • "Бүх цэргийн наадам"-аар шөвгөрсөн найман бөхийн допингийн хариу иржээ
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • 115 мянган тул загасны, 60 мянган зэвэг, хадран загасны жараахайг нутагшуулжээ
  • Улсын цолон ойрхон бөх #5: Аймгийн хурц арслан О.Наранбаатар
  • Мотокроссын улсын аварга шалгаруулах цуврал Дархан-Уул аймагт болно
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #9: Аймгийн хурц арслан М.Еркебулан
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • 115 мянган тул загасны, 60 мянган зэвэг, хадран загасны жараахайг нутагшуулжээ
  • ТАНИЛЦ: Ирэх долоо хоногт УИХ-аар хэлэлцэх асуудлууд
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • Мотокроссын улсын аварга шалгаруулах цуврал Дархан-Уул аймагт болно
  • Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Улсын цолон ойрхон бөх #5: Аймгийн хурц арслан О.Наранбаатар
  • Наадам айсуй: Төрийн наадамд ганц ч сум алдалгүй 40 онон түрүүлсэн Хөдөлмөрийн баатар, Дархан мэргэн Ш.Даваахүү
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК