Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан, хошууч генерал Б.Хурц болон Улсын Ерөнхий прокурорын орлогч прокурор асан Г.Эрдэнэбат болон бусад хүмүүст холбогдох шүүх хурал Төв аймаг дахь Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд болж байна. Төр, нийгмийн зүтгэлтэн С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн гэх хэрэгт буруутгагдаж гурван шатны шүүхээс 20-23 жилийн ял авсан Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарыг эрүүдэн шүүсэн, гүйцэтгэх ажлын журам зөрчсөн хэрэгт тэднийг буруутгаад буй. Тэгвэл уг хэргийн талаар тухайн үед Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байсан Д.Дорлигжав болон ТЕГ-ын даргаар ажиллаж байсан Б.Хурц, Улсын Ерөнхий прокурорын орлогч прокуророор ажиллаж байсан Г.Эрдэнэбат нар байр сууриа хэрхэн илэрхийлж байсныг тоймлон хүргэе.
Д.ДОРЛИГЖАВ: Б.ХУРЦ БОЛ ТӨРД ГАМШИГ БОЛЖ ЯВАА ХҮН
Хууль зүйн сайд асан, Улсын Ерөнхий прокурор асан Д.Дорлигжав “Алтан дорнод Монгол” компанийн захирал Т.Ганболдтой дөрвөн сая ам.долларын асуудлаас болж шүүх, цагдаадаа тулаад буй. Тэгвэл түүнийг Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байх хугацаанд Т.Чимгээ болон Б.Содномдаржаа нарыг эрүүдэн шүүсэн болох нь хяналтын бичлэгээр нотлогддог. Энэ талаар тэрбээр 2017 оны 10 сарын 27-нд телевизэд өгсөн ярилцлагатаа “Телевизийн мэдээнээс харахад энэ хүмүүсийн өөрийнх нь өгсөн мэдүүлгээр ялласан байна лээ” гэж хэлсэн юм. Гэтэл уг хэргийг мөрдөн шалгаж байх үед Д.Дорлигжав нь уг хэргийн шалгах процессийг удирдаж байсан хүн. Үүнийгээ ч өөрөө хэлсэн. Ийм атлаа зөвхөн телевизийн мэдээгээр дүгнэж, ийм зүйл хэлэх нь хуульд нийцэхгүй байлтай.
Тэрбээр энэ талаараа "Энэ хэргийг шалгаж, шийдвэрлэсэн нөхцөл байдлыг авч үзэхэд мэргэжлийн үүднээс маш олон ноцтой зөрчлийг хэлж болохоор байгаа юм. Эдгээр хүмүүсийг шийтгэсэн асуудал дээр хуульч хүний үүднээс эмзэглэж явдаг нэг зүйл бий. Тэр бол хүнийг зөвхөн өөрийнх нь хүлээн зөвшөөрснөөр өөрийнх нь талаар мэдүүлэг өгснөөр ганцхан нотлох баримт болгож яллаж болдоггүй. Заавал өөр нотлох баримт гаргаж ирэх хэрэгтэй. Гадуур цацагдсан мэдээллээс харахад өөрсдийнх нь өгсөн мэдүүлгээр л ялласан байна лээ. Энэ бол бидний сургамж болгож авч үлдэх ёстой 1937 оны хэлмэгдүүлэлттэй их ойролцоо зүйл гэж болжээ гэх сэжиг төрж байна. Би энэ хэргийг судалж үзэх нь байтугай шалгах процессыг удирдаж байсан хүн. Миний шалгаж байсан үеийнхээс ажлаа өгсний дараа өөр чиглэлээр асуудал гарч ирээд, энэ хүмүүсийг гэнэт олоод, шийдэгдэх шатандаа байж байх шиг байна. Миний хувьд “Энэ хүмүүс байж болзошгүй” гэдэг үндэслэлээр мөрдөн шалгаж байсан. Огт байгаагүй зүйл гэнэт гарч ирлээ. Би ойлгохдоо энэ хүмүүс бусдын захиалгаар “Алсан” гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн юм байна. Захиалсан юм уу, яасан ч юм.
Төрд хариуцлага, сахилга, дэг журам тогтоох ёстой гэж олон жил ярьсан. Яг энэ зүйл дээр тогтоох хэрэгтэй. Ийм нөхдүүдийг хурдан зайлуулах хэрэгтэй. Б.Хурц гэдэг хүн бол төрд гамшиг болж яваа. Нийтээрээ үүнийг мэддэг. Одоо болоо шүү дээ" гэжээ.
Б.ХУРЦ: ҮНЭН МӨНИЙГ ОЛТОЛ НЬ ТЭМЦЭНЭ
Түүний хувьд гүйцэтгэх ажлын журам зөрчсөн хэргээр таслан сэргийлэх арга хэмжээ авахуулаад суллагдсан. Өмнөх шүүх хурлаар ийм тушаал өгөөгүй гэсэн бол ТЕГ-ын даргын суудлаа өгөхөөс өмнөхөн улс төрийн зорилгоор ийм процесс өрнөж буйг хэлсэн юм. Тодруулбал, тэрбээр “Өнөөдөр захиалагчийн тухай асуудал яригдаж байна. Улс төрийн зорилгоор энэ асуудлыг гаргаж ирсэн, тавилттай жүжиг. Эрүүдэн шүүх тушаалыг би өгөөгүй. Энэ хэргийн үнэн мөнийг олтол тэмцэнэ. Дайны талбараас цэргээ хаяж, зугтаадаг генерал гэж байдаггүй юм. Би алба хаагчдынхаа хэнийг нь ч хэлмэгдүүлэхгүй” гэсэн юм.
Г.ЭРДЭНЭБАТ: БУРУУТАЙ БОЛГОЖ ХАРАГДУУЛАХ ГЭСЭН ШАЛТАГ
Харин Г.Эрдэнэбат прокурорын хувьд хууль цаазын итгэмжит зөвлөх. Хуулийн салбартаа нэр хүнд сайтай. Хууль бус асуудалд нэр холбогдсон удаагүй. Эрүүдэн шүүлттэй холбоотой хэрэгт гүйцэтгэх ажлын журамд гарын үсэг зурсан гэдэг хэргээр буруутгагдаад буй. Тэрбээр энэ талаар “Энэ хэрэгт хяналт тавих ёстой прокурорын хувьд гүйцэтгэх ажлын журамд гарын үсэг зурах ёстой. Хуульд ч ингэж заасан. Үүнийг нь хүмүүс мэдэж байгаа. Тэгсэн атлаа зурах ёсгүй мэтээр ярьж байна. Энэ бол буруутай гэж харагдуулах гэсэн шалтаг. Эрүүдэн шүүлт Монголд бугшсан гэмт хэрэг. Социализмын үед ч байсан, өнөөдөр ч байсаар байна. Ийм бусармаг зүйлийг үгүй хийхийн төлөө шаардлагатай арга хэмжээ авсан. Бүх хорихын өрөөнүүдийг камержуулсан. Хяналт тавих ёстой прокурор гэхээр бүх зүйлд хяналт тавих боломжгүй. Энэ ч утгаараа ийм зүйл болсныг би огт мэдээгүй. Хэрвээ хариуцлага хүлээх ёстой бол хариуцлагаа хүлээхэд бэлэн байна. Хэргийн газраас хурууны хээ олдоогүй гэдэг нь энэ хүмүүс энэ хэргийг үйлдээгүй гэсэн үг биш. Бусад маш олон нотлох баримтаар хэрэг үйлдсэн болох нь нотлогдсон. Улстөрчид энэ хэрэгт хөндлөнгөөс нөлөөлөх гэж оролдож буй нь цаанаа эрх ашгийн томоохон сонирхол байгааг харуулж байна.
Г.Эрдэнэ
Сэтгэгдэл (18)