Улиран өнгөрч буй энэ долоо хоногт Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Мунгараг багийн нутаг “Хонгир” хэмээх газарт 1000 орчим булш байгаагаас 100 гаруйг нь тонуулчид ухсан талаарх харуусалтай мэдээ нийтийн чихийг дэлдсэн юм. Тэгвэл Монголд, гадаадын хамтарсан судалгааны багийнхан дээрэмчдийн онхичсон булшнаас Монголын эзэнт гүрний үеийн олдворуудыг олж, илэрүүлснээ олон нийтэд дэлгэсэн юм. Түүхэн олдвор дунд алт, мөнгөөр хийсэн өргөн хэрэглээний гоёл чимэглэл байхаас гадна алтан хадаас хүртэл байсан нь олны анхаарлыг ихэд татсан юм. Мөн торго, шаазан болон шавран ваар, алтан зэвсэг, ширэн гутал зэрэг олдворууд олджээ. Хамгийн сонирхолтой нь мөнх цэвдэгт 700-800 орчим хадгалагдсан өрөм, шар тос зэрэг байсан нь дэлхийн нийтийн анхааралд өртөөд байна. Энэ удаагийн олдворууд зөвхөн Монголд төдийгүй дэлхийн археологийн судлалд үнэтэй хувь нэмэр оруулна гэдгийг эрдэм шинжилгээний ажилчид болон бусад холбогдох мэргэжилтэн судлаач нар хэлж байсан юм.
Тиймээс түүх соёлын үнэтэй олдвор тэнд хадгалагдаж буй тус газрыг зайлшгүй хамгаалах шаардлагатай. Мөн дээрэмчин, тонуулч орохоос сэргийлэх хэрэгтэй гэдгийг судлаачид онцолсон юм.
Түүнчлэн МҮБХ-ноос шөвгийн 16 бөхөөс авсан доппингийн шинжилгээний хариуг олон нийтэд мэдээлсэн бөгөөд шинжилгээгээр хоёр бөхөөс доппинг илэрсэн гэдгийг сэм шимнээд амжсан. Уг мэдээлэлтэй зэрэгцэн улсын аварга Н.Батсуурь, улсын аварга Ч.Санжаадамба, улсын аварга С.Мөнхбат, улсын арслан С.Мөнхбат, улсын арслан П.Бүрэнтөгс зэрэг 15 бөх цахим хуудсаар дамжуулж допинг хэрэглээгүй гэдгээ мэдэгдсэн байдаг. Тиймээс олон нийтийн зүгээс улсын арслан Э.Оюунболдыг хэрэглэсэн байж магадгүй хэмээн таамаглаж байв. Яг үнэндээ тайлбар хийгээгүй ганц бөх нь тэр байсан учраас ийн бодох үндэслэлтэй байсан л даа. Уг асуудлаас үүдэн Э.Оюунболдын цолны мялаалга энэ ням гарагт товлогдсон ч тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдсон юм. Тэгвэл энэ сарын 16-ны өдөр буюу баасан гарагт Э.Оюунболдын шинжилгээний хариу гарч допинг хэрэглээгүй гэж гарсан талаарх мэдээлэл ч гарч байсан юм.
Ийнхүү олныг талцуулсан мэдээллийн хайнааг хагалж, улсын аварга Э.Оюунболд өчигдөр мэдээлэл хийлээ. Тэрбээр өөрийгөө допинг хэрэглэж үзээгүй гээд өөрийнх нь нэр төрийг харлуулж, гутаахын тулд хэсэг бүлэг хүмүүс зохион байгуулалттай ийм зүйл хийж байгааг онцолсон юм. Мөн Монголын допингийн холбоонд гомдолтой байгаа гээд хууль хяналтын байгууллагын хяналт дор дахин шинжилгээ өгөх хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн юм. Ямартай ч ирэх даваа гарагт уг хэрэг албан ёсоор тодорхой болохыг харах л үлдлээ.
Мөн энэ долоо хоногт ҮСХ-оос өнгөрсөн сард гарсан нийгэм, эдийн засгийн статистик судалгааг танилцуулсан. Энэ үеэр нийслэлд ХДХВ/ДОХ-ын гурван тохиолдол шинээр бүртгэгдсэн талаарх мэдээлсэн юм. Судалгаагаар бэлгийн замын халдварт өвчин тэр дундаа тэмбүү өвчний өвчлөл багасч байгаа ч 14-25 насныхны дунд уг өвчлөл буурахгүй байна. Тухайлбал, энэ оны таван сарын байдлаар тэмбүүгийн өвчлөл 2727 тохиолдол гарчээ. Үүний дийлэнх нь тохиолдол нь дээрх насны залуучууд дунд гарч байгаа аж.
Дээрхээс гадна манай улсад сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд гурван удаа галт тэрэг осолдсон хэрэг гарчээ. Хэдхэн хоногийн өмнө гэхэд Мааньтын замд мод ачсан дөрвөн галт тэрэг замаас гарсан хэрэг гарсан юм. Галт тэрэг осолдсон шалтгааныг одоогоор тогтоогоогүй байгаа ч эл үйл явдал 80 жилийн ойгоо угтаад удаагүй байгаа Монголын төмөр замд “амь тариа” гээч зүйл хэрэгтэй болсныг сануулсан юм. Бараг жил тутамд нэг галт тэрэг осолддог асуудал Монголын төмөр замд хэвийн мэт үзэгдэл боллоо. Өөрөөр хэлбэл, олон хүний амь насыг тээж явдаг уг байгууллагыг энэ хэвээр нь байлгах уу, эсвэл гэдэг асуулт салбарын сайдын толгойг өвтгөж байгаа нь лавтай.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (3)