Арьсны цайрах өвчлөлөөс үүдэн олон хүн нийгмээс тусгаарлагдаж, хүний нүднээс дальдчин харц доогуур алхаж байна. Сүүлийн үед энэ төрлийн өвчнөөр эмнэлэгт хандах хүний тоо ч гэсэн нэмэгдэж буй аж. Тиймээс энэ талаарх мэдээллийг уншигчдадаа хүргэхээр И-Хэ уламжлалт анагаах ухааны эмнэлгийн эмч Б.Төгсөөгөөс дараах тодруулгыг бэлтгэн хүлгэж байна. Тус эмнэлэг нь энэ чиглэлээр дагнан ажилладаг гэдгээрээ онцлог юм.
-Арьс цайх өвчний тархалт ихсэж байна. Энэ өвчин хэрхэн үүсдэг юм бэ?
-Арьс цайх өвчин нь хүний биеийн арьсны меланиний гэмтлээс үүдэн бий болдог. Арьсны өвчин гэж хэлэхэд хэцүү. Илэрч харагдаж байгаа нь арьс цайрч байгаагаас бус дархлааны системийн өвчин юм. Уг өвчнийг үүсгэж байгаа гол шалтгааныг шинжлэх ухаан одоог хүртэл олж тогтоож чадаагүй байна. Гэхдээ эрдэмтдийн зүгээс удамшлын гаралтай эсвэл мэдрэлийн эсийн гэмтэл, цочрол, дархлаа суларснаас үүдэж бий болдог гэх таамаг дэвшүүлээд байгаа. Гэвч Хятад Анагаах ухаан, Монгол уламжлалт, европын аль ч оронд олж тогтоогоогүй.
-Манай улсын хувьд энэ өвчнөөр өвчилсөн хэчнээн хүн байдаг юм бол. Эдгэрдэг өвчин мөн үү?
-Арьсны өвчин дотроо тийм ч элбэг тохиолддоггүй. 100 хүнд авч үзвэл, 0.2-2 хувь нь ийм өвчтэй гэж үздэг юм билээ.
-Арьс, гоо заслын эмнэлгүүд янз бүрийн эм бэлдмэл, түрхлэг хэрэглэхийг зөвлөдөг. Гэтэл үүнийг яг юунаас бий болдгийг тогтоогүй үед энэ тийм ч найдвартай арга биш юм биш үү. Эмчлэх биш эсрэгээрээ сөрөг нөлөө үзүүлэх тохиолдол бий юу?
-Иргэд лазер эмчилгээ их хийлгэдэг юм билээ. Энэ эмчилгээ ямар ч үр дүнгүй. Учир нь арьсан дээр гарсан илэрлийг л арилгаж байгаагаас тухайн хүний цус, эсэнд дэх өвчнийг бүрэн эмчлэхгүй шүү дээ. Тиймээс дотроос нь л эмчлэхгүй бол ямар ч үр дүнгүй гэсэн үг.
-Энэ чиглэлээр ӨМӨЗО-ны эмнэлэгтэй хамтран ажилладаг гэсэн. Эдгэсэн тохиолдол бий юү?
-Тухайн эмнэлэг нь уг өвчнийг олон жил судалж, уух эм бэлдмэл, тосон түрхлэг гаргаж авсан байдаг. Энэ өвчний хувьд эмчилгээ авах хугацаа их урт байдаг юм. Тухайлбал, биеийн арьсны хэдэн хувийг эзэлсэн байгаагаас шалтгаалан 3-12 сарын хугацаа ордог. Хамгийн гол нь тухайн хүн эмчлүүлье, эдгэе гэж бодвол тууштай байх шаардлагатай.
-Одоогоор энэ төрлийн өвчнөөр хандаж, эмчлүүлсэн иргэдийн хэд нь бүрэн эдгэсэн бэ?
-Янз бүрийн насны хүмүүс ирдэг. Тэднээс бүрэн эдгэрсэн нь гэвэл 20 орчим хувь нь эдгэрсэн. Учир нь тархац нь ямар байхаас шалтгаалан эмчилгээ авах нь төдий чинээ хурдан болдог. Урт хугацааны турш өвчилсөн болон биеийн ихэнх хэсгээр тархсан хүмүүс хамгийн багадаа зургаан сарын эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай.
-Эмчлүүлэх хүсэлтэй олон иргэн бий. Үнэ өртгийн хувьд мэдээлэл өгнө үү?
-Биеийн аль хэсгээр гарсан нь хамгийн чухал. Зөвхөн нүүр, гарын хойд хэсгээр гарсан бол эдгэх магадлал хамгийн өндөр гэсэн үг. Харин цааш хүндэрч цавь хэсэгт гарсан бол эмчилгээ хийхэд хүндрэлтэй. Бага тархалттай өвчний хувьд нэг курс эмчилгээ 300-500 орчим мянган төгрөгийн хооронд байдаг.
-Удамшил, дархлаа муудах зэрэг янз бүрийн шалтгаанаар үүсдэг гэлээ. Арьс цайхаас өмнө ямар нэг шинж тэмдэг, зовиур илэрдэг болов уу?
-Ямар ч өвдөлт, тууралт зэрэг зовиур байдаггүй учраас тэр бүр эмнэлэгт ханддаггүй. Эхэндээ арьс нь холцруутаж, цайрдаг гэж бодон тос түрхдэг. Ингэснээр өвчнийхөө тархалтыг нэмэгдүүлнэ гэсэн үг.
-Ер нь тархалт хэр хугацаанд явагддаг юм бэ?
-Тухайн хүний биеийн онцлогоос шалтгаална. Жижиг хэсэгт гараад хоёр, гурван жилийн хугацаанд огт гараагүй гээд ирдэг хүн ч бий. Энэ хүмүүс зөв амьдралын горимтой, зөв хооллодог гэсэн үг. Мөн хоёр сарын дотор биеийн ихэнх хэсгээр нь тархсан хүмүүс ч байдаг.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (3)