Яг энэ цаг дор Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахаар Төрийн тэргүүнээс эхлээд УИХ-ын нэр бүхий гишүүд оюун санаагаа чилээж сууна. Гэвч тэд улс эх орныг хөгжилд хүргэх хийгээд нийгмийг цэвэр ариун болгох зорилгоор эцэг хуулийг өөрчлөх санаа агуулаагүй бололтой. Асуудлын гол руу өнгийвөл хэмжээгүй эрх мэдэлтэй болох гэсэн Ерөнхийлөгчийн санаархал, үйлдсэн гэмээ нуух гэсэн УИХ-ын гишүүдийн тохиролцоон дор эцэг хуулийг өөрчлөх гэж байна. Учир нь одоогийн УИХ-ын гишүүдийн тэн хагас нь шахуу ЖДҮ-гээс ямар нэг хэлбэрээр зээл авсан нь ил болсон.
Гишүүдийн энэ сул талыг нь Ерөнхийлөгч Х.Баттулга атгачихаад нударган дотроо тохироо хийхээр санаархаж буй бололтой юм. Өөрөөр хэлбэл, “Миний гаргасан саналыг дэмжихгүй бол ЖДҮ-гийн хэргийг чинь “ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭНЭ” шүү” гэсэн бойкот хийж суугаа сурагтай. Ийм шантаажинд орсон Их хурлын гишүүд чуулганыг удаа дараа бойкотлох замаар тохиролцож чадахгүй хагаралдаж сууна.
Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хууль, хүчний байгууллагын дарга нарыг өөрийн зоргоор өөрчилдөг системийг энэ оны эхээр бий болгосон. Үүндээ шүүхийн шинэчлэл гэдэг сайхан нэр оноож, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн зөвлөмжөөр шүүгч болон АТГ, Улсын Ерөнхий прокурорыг өөрчилдөг байхаар зохицуулсан юм. Төрийн тэргүүний хэлсэн зөвлөмжийг нь Шүүхийн ерөнхий зөвлөл хэлэлцэх учиртай. Гэвч ҮАБЗ-өөс ирүүлсэн зөвлөмжийг хэлэлцэх эрхмүүдийг Ерөнхийлөгч өөрөө соёрхдог гэдгийг мартах учиргүй.
Ийм л чөтгөрийн тойрог бий болсон өнөөгийн нөхцөлд Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хэмжээгүй их эрх мэдэлтэй болохоор санаархаж байна.
Энэ нь Үндсэн хуулийг өөрчлөх замаар шүүхийг халааслах юм шүү дээ. Одоогийн тогтолцоогоор парламентийн засаглалтай боловч начир дээрээ Ерөнхийлөгчийн засаглалтай давамгайлсан нь хэнд ч ойлгомжтой болсон. Тиймдээ ч Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн нэг талд УИХ-ын 62 гишүүн. Нөгөө талд нь Ерөнхийлөгч гэдэг хүн суучихсан. Физикийн хуулиар дүүжингийн жин УИХ-ын 62-ын талд байх ёстой боловч шударга бусын хуулиар Ерөнхийлөгч арай илүү жин дарах болжээ. Өөрөөр хэлбэл, дээр хэлсэнчлэн ЖДҮ-гээс зээл авсан болон ашиг сонирхолын зөрчилтэй гишүүд Ерөнхийлөгчийн саналыг дэмжээд зогсохгүй тал засаж буй сурагтай.
Тиймдээ ч МАН дотроо тохиролцож чадахгүй “Чи, би”-дээ тулцгааж байна.
Хэрэв зээ, Ерөнхийлөгч шүүх засаглалыг халаасалж чадвал ЖДҮ-гээс зээл авсан гишүүд бүгд хэргээс мултрах боломжтой болно. Учир нь эцэг хуулийн өөрчлөлтөд Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийг 10 гишүүнтэй, цаашлаад эндээс өргөн барьсан шүүгчийн нэрээс Ерөнхийлөгч татгалзвал үндэслэлээ тайлбарлахаар тусгасан байв.
Гэвч энэ нь Ерөнхийлөгчид таалагдаагүй учир ҮНДЭСЛЭЛЭЭ ТАЙЛБАРЛАХГҮЙ, одоогийн тогтолцоо буюу шууд л томилдог, татгалздаг хэвээр байна гэж гэдийж сууна.
Эндээс л нэгэнт бүх шүүгчийг Ерөнхийлөгч өөрийн үзэмжээр томилох юм бол Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн орон тоог 10, 20 болгосон ч, бүр ямар албан тушаал хашдаг хэнбугайг ч бүрэлдэхүүнд багтаалаа гээд шүүхэд тэр дундаа Үндсэн хуульд өөрчлөлт ахиц гарахгүй нь тодорхой. Тиймээс л шүүхийг халааслах замаар хэмжээгүй бүрэн эрхтэй болох хүсэл Ерөнхийлөгчид байгаа юм байна. Цаашлаад улсын эзэн болох нь бүр тодорхой юм байна.
Г.Нацаг-Эрдэнэ
Сэтгэгдэл (18)