ХҮН-аас Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлттэй холбогдуулан мэдээлэл хийлээ. Тодруулбал, тус намын гишүүд "Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах замаар энэ хуулийг нэг нам халааслах гэж байна. Жижиглэсэн тойргоор сонгууль явуулбал ард түмэнд ямар ч ашиг байхгүй. Энэ алдааг засах боломжийг МАН-д 2016 оны ээлжит сонгуулиар олгосон. Гэвч энэ алдааг засах сонирхол тэдэнд алга. Харин ч бүрэн эрхтэй болохыг санаархаж байна. Тиймээс Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлтийг нэг нам дангаараа хийхийг эсэргүүцэж байна. Ард түмэнээс асуух ёстой" гэлээ.
Мөн "Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр ард түмний амьдрал сайжрах суурь цутгагдах ёстой. Гэтэл энэ сарын 5-ны байдлаар дордуулах нөхцөл байдал үүсчихлээ. Үндсэн хуульд хамгийн багадаа 20 мянган гишүүнтэйгээр нам байгуулна гэж тусгалаа. Намын хатуу гишүүнчлэл улс дэлхийд байхгүй. МАН сүүүлийн 20 жил хатуу гишүүнчлэлийг тулгаж ирсэн. Төрийн ажилд очъё гэвэл намын гишүүн байх ёстой гэсэн бодлого барьж ирсэн. Энэ утгаараа МАН болон АН нь бодлогогүй нам. Монголын ардчилалд хор хөнөөлтэй нам гэдгээ нэгэнт баталлаа.
Дараагийн асуудал нь ирэх 30 жилийн өнгө, бидний үр хүүхдүүдийн ирээдүйг тодорхойлох сонгуулийн тогтолцоог өөрсдийн явцуу эрх ашгийг хамгаалах байдлаар тогтоох гэж байна. Жижигсэгсэн тойргийн ашиг хаана байдаг вэ. 300-хан өрхтэй суманд 200 хүүхдийн сургууль барьдаг. Эндээс цавчаа хийдэг. Энэ бол үнэн шүү. Нэг үгээр хэлбэл, 76 тойрогт улсын жаахан төсвөө тарааж байна. Энэ бол сонгуулийн тогтолцоотой шууд холбоотой. Тиймээс томсгосон тойргоор сонгуулийг явуулах ёстой. Ямар ашигтай бэ гэж асуух байх. Зөвхөн өөрийн сонгогдсон тойргийн асуудлаа биш нийт монголчуудын эрх ашгийг ярьдаг болно.
Гуравдугаарт, Монгол Улсын Засгийн газар хэзээ үр ашигтай ажилласан бэ. Мэдээж Засгийн газар тогтвортой байхдаа шүү дээ. 1992-1996, 2000-2004 онд эдийн засаг өссөн. Иргэдийн бодит орлого нэмэгдсэн. Энэ нь Засгийн газрын тогтвортой байдалтай шууд холбоотой. Гэтэл Үндсэн хуульд Ерөнхий сайд нь өөрөө кабинетаа бүрдүүлнэ гэсэн заалтыг хасаж, авлигачин Засгийн газар бий болгох санаархлыг агуулж байна. Ингэж болохгүй. Монгол Улс өрийн хэмжээгээрээ дэлхийд хоёрдугаарт жагсаж байгаа хэвээрээ байна. Хэрвээ жижиглэсэн тойргоор сонгууль явуулбал Монгол Улсад томоохон бүтээн байгуулалт, том хэмжээтэй төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх ямар ч боломжгүй болно. Сүүлийн 30 жилийн хугацаанд хэрэгжүүлсэн бүх төслийг авч үзвэл эхний 50-д улсын төсвөөр санхүүжсэн нэг ч төсөл байхгүй. Монгол Улсын Засгийн газар 20 сая төгрөгөөс дээш төсөвтэй төслийг санхүүжүүлсэн түүх алга. Дандаа 76 тойрог руу улсын төсвийг тарааж, цемент цутгасан. Үүний улмаас өрийн хэмжээ өдөр ирэх тусам нэмэгдэж байна. Тиймээс сонгуулийн тогтолцоог томсгосон тойрог болгох ёстой” гэлээ.
Г.Алимаа
Сэтгэгдэл (2)