Монголын улс төр болоод нийгмийн хөгжилтэй сүүлийн 10-аад жил хамт хөтлөлцөж ирсэн нэгэн түүх бол Дубайн гэрээ. Сайн, муугийн аль алинаар нь дуудагдаж ирсэн энэ л түүхтэй монголын эдийн засаг яах аргагүй салшгүй холбоотой. Оюутолгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалт Монголын хөрсөнд шигтгэгдэх сууриа тавих тэр цагаас тус төслийн захирлаар ажиллах болсон хүн бол Камерон Мак Рэй. 2009-2013 оны хооронд тус төслийн захирлаар ажиллаж байсан түүнийг Монголын төр тэр дундаа Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайдын “зөвлөх”-өөр ажиллах нь буруу гэдгийг УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэн хүчтэйхэн шүүжиллээ.
Тэрбээр “"Танай Монгол төрийн бодлого биднээс хамааралтай болсон шүү" гэх маягын юмыг гаднынхан ярьж байна. Доромжлоод байгаа юм уу. Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайдын 79 дүгээр тушаалаар Монголын хөрөнгө оруулалтын орчинг сайжруулах ажлын хэсэг байгуулсан байна. Өнгөрсөн тавдугаар сарын 1-нд гэсэн үг. Хамгийн сонин нь зөвлөлийн даргаар нь Камерон Мак Рэй гэдэг хүнийг тавьжээ. 2009-2013 оны хооронд Оюутолгойн захирлаар ажиллаж байсан хүн биз дээ.
Бид бүхний шүүмжлээд байгаа далд уурхайн бүтээн байгуулалттай холбоотой бүх гэрээ хэлэлцээрийг хийж, ширээний нөгөө талд суучихаад бидэнтэй хэрэлдэж суусан хүн шүү дээ. Ийм хүн сайдын зөвлөхөөр гэх юм уу, ажлын хэсгийн даргаар ажиллах нь зөв гэж үү. Камерон Мак Рэйгээр Монголын төр бодлогоо заалгах хүртлээ доройтсон гэж үү. Арай ч ийм төвшинд хүрээгүй гэдэгт найдаж байна. Монгол төрийн ой санамж үргэлжлэх ёстой. Хүний нөөц, боловсон хүчний бодлогоо анхаарах хэрэгтэй байна. Өнгөрсөн 2018 онд аж ахуйн нэгжийн орлогийн албан татварын асуудал чуулганаар орж ирэхэд Хойд Америкийн бизнесийн зөвлөлийн даргаас санал ирж байсан. Гишүүд мартаагүй байх. Бараг шаардлага маягийн юм байсан биз дээ. Татварынхан мэдэх байх. Гэтэл ийм хүн Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны бодлогыг тодорхойлоод суух нь буруу. Хэлэлцээрийн ширээнд сууна. Рио Тинто, Оюутолгойн зүгээс өнгөрсөн тавдугаар сарын 2-ны өдөр “нэг ч цэг, таслал өөрчлөхгүй” гэдэг мэдэгдэл гаргасан. Ийм зүйл байхгүй. Хэлэлцээрийн ширээний ард сууна. Бизнес харилцааны үед яриа хэлэлцээр хийх, алдаа оноогоо зөвшилцөх асуудал байдаг. Үүнийг Рио Тинто компани эмзэглэх ёсгүй” гэсэн юм.
Г.Алимаа
Сэтгэгдэл (5)