Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг Сайншанд хоттой дэд бүтцийн ажил бэлэн болжээ. Дорноговь аймагт бүтээн байгуулалтын ажил ид өрнөж, ажилгүй залуус ч байхгүй болсныг аймгийн засаг дарга Т.Энхтүвшин онцолж байлаа. Тэд улсын хөгжлийн тулгуур цэгийг энд бүтээн байгуулж, төлөвлөсөн хугацаанаас нь эрт ашиглалтад оруулахаар ханцуй шамлан ажиллаж байгааг дуулгасан юм. Бүтээн байгуулалттай танилцахаар ирсэн иргэд ч “нутагтаа ийм гоё зүйлийг барьж байгуулах нь. Дэлхийн газрын тосны зах зээлийн үнээс шалтгаалан үнэ нь байнгын нэмэгдэж, улмаар өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн өсдөг асуудал шийдэгдэх нь гэхээс хөл нь газар хүрэхгүй баяртай байгаа” талаар ярьцгааж байна.
Газрын тосны үйлдвэр барихад хамгийн чухал асуудлын нэг болох дэд бүтцийн ажлыг нэг жилийн дотор бүтээн байгуулжээ. Уг ажилтай танилцахаар Бүгд найрамдах Энэтхэг улсын Газрын тос, байгалийн хийн сайд Шри Дармэндр Драдан манай улсад айчлан ирсэн юм. Ингээд энэ удаагийнхаа сурвалжлагыг Дорнын говийн их бүтээн байгуулалтаас бэлтгэлээ.
-Газрын тосны үйлдвэр баригдсанаар дотоодын шатахууны хэрэгцээний
90 орчим хувийг хангана-
Дорноговь аймгийн Алтанширээ суманд бүтээн байгуулах Газрын тосны үйлдвэр 2023 онд ашиглалтад орно. Энэ хүрээнд Алтанширээ-Сайншанд хотыг холбосон 17.5 км авто зам, 27 км төмөр замыг бэлэн болгожээ. Үйлдвэрийн урьдчилсан ТЭЗҮ-д дэд бүтэц байгуулахад 250 тэрбум төгрөг шаардлагатай гэж гарсан ч 126 тэрбум төгрөг зарцуулж, төсвөө хэмнэж чаджээ.
Манай улс газрын тосны хайгуулын үйл ажиллагааг 1980-аад оны сүүлд эхлүүлж байжээ. Энэ талаар АМГТГ-ын мэргэжилтэн Д.Амаржаргал “1991 онд газрын тосны хайгуулын 24 талбай ялгаснаас 17 талбайд газрын тосны хайгуулын бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулан үйл ажиллагаа явуулж байна. Эдгээр байгуулсан гэрээнээс газрын тосны дөрвөн орд илрүүлсэн. Тухайлбал, Зүүнбаян, Цагаан элс, Тос уул, Тамсаг гэсэн дөрвөн ордыг илрүүлсэн юм. Эдгээрийн нийт геологийн нөөц нь 332 сая тонн түүхий газрын тос байгаагаас ашиглалтын 43 сая тонн газрын тосны баталгаат нөөц нь байна” гэв.
Алтанширээ сумд барьж байгуулах газрын тосны үйлдвэрийг Бүгд найрамдах Энэтхэг улсын 1.2 тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд барих юм. Ингэснээр дотоодын шатахууны 90 орчим хувийн хэрэгцээг хангах боломж бүрдэх талаар мэргэжилтнүүд онцолж байв.
-ЕБС-ийн төгсөх ангийн 10 сурагч Энэтхэг улсын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцана-
Сайд Шри Дармэндр Драдан “Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хэд хоногийн өмнө Энэтхэг улсад айлчилсан. Энэ айчлал нь хоёр улсын хамтын ажиллагааны чухал айлчлал байсан” гэдгийг онцлов. Уг хөтөлбөр хэрэгжсэнээр бусад аж үйлдвэр хөгжинө гэж харж байна. Ингээд Энэтхэг улс Монгол Улсын дэд бүтцийг хөгжүүлэхэд цаашид хамтран ажиллахад бэлэн. Мөн дээрх бүтээн байгуулалтыг Энэтхэг улсын Засгийн газраас тууштай дэмжинэ гэдгээ илэрхийлсэн юм.
Монгол, Энэхтэг хоёр улсын харилцаа өргөжсөөр байгаа бөгөөд өнгөрсөн онд нийт худалдаа 53 сая ам.долларт хүрчээ. Энэ нь өмнөх онуудаас өссөн дүн аж. Энэтхэг улсын сайдын хэлснээр цаашид манай улстай уул уурхай тэр дундаа зэс, алт, газрын ховор элементийн хайгуулыг хамтран хийх хүсэлтэй байгаа бөгөөд хоёр улсын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх нь хамтын харилцааг өргөжүүлэх чухал түлхэц болно гэдгийг хэлж байлаа.
Мөн тэрбээр Дорноговь аймгийн ерөнхий боловсролын сургуулийн төгсөх ангийн 10 сурагчийг Энэтхэг улсын Засгийн газрын тэтгэлэгтэй суралцуулах батламж гардуулав. Цаашид ч Энэтхэг улсад суралцах хүсэлтэй сурагчдыг нэмж сургахаа хэлсэн юм.
“Дорноговь аймаг хоёр дахь Эрдэнэт хот болно”
Дорноговь аймаг нь хайлуур жоншны арвин нөөцтэй гэдгээрээ онцлог. Тус аймгийн засаг дарга Т.Энхтүвшин Дорноговь аймаг хүн бужигнасан Монгол Улсын тулгуур аймаг болж хөгжсөн хоёр дахь Эрдэнэт хот болно гэдэгт итгэж байна гэсэн юм. Дорноговь аймаг одоогийн байдлаар 69 мянган иргэнтэй. Мөн Зүүн баян-Таван толгой, Сайншанд-Чойбалсан-Тамсаг булаг зэрэг төмөр замын төсөл хэрэгжиж байна. Уг бүтээн байгуулалтыг дагаад иргэдийн ажил, орлого нэмэгдэж байгаад иргэд ам сайтай байлаа.
Газрын тосны үйлдвэрийн ажил ирэх онд эхэлнэ гэдгийг мэргэжилтнүүд хэлж байна. Уг бүтээн байгуулалтын ажилд гар оролцсон шилдэг аж ахуйн нэгж байгууллагуудыг Ерөнхий сайд шагнаж урамшуулсан юм.
Засгийн газрын шийдвэрээр Дорноговийг хүнд аж, үйлдвэрийн бүс болгож хөгжүүлэх шийдвэр ажил хэрэг болж, Дорнын говийн их бүтээн байгуулалт ид өрнөж байна.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (1)