зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.19
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Б.Дөлгөөн: Сайжруулсан түлшний шаталтын хэмжээг шинжлэх хэрэгтэй

2019-11-12
0
ЖИРГЭХ

Агаарын бохирдлыг бууруулах зорилгоор Засгийн газрын 62 дугаар тогтоолын дагуу энэ оноос эхлэн түүхий нүүрсийг халж, шахмал түлш хэрэглэж буй. Гэвч хэрэглэгчдийн гар хүрсэн цагаас эхлэн 600 орчим хүн угаартаж, 10 орчим хүн амиа алдсан асуудал гарсан. Үүссэн нөхцөл байдлын улмаас зарим иргэд шахмал түлш хэрэглэхээс айж, энэ өвлийг хэрхэн давах тухай санаа зовниж байна. Хамгийн гол нь иргэдэд түүхий нүүрстэй холбоотой цэгцэрсэн мэдээлэл шаардлагатай байгаа юм.  Учир нь нэг талаас мэргэжлийн байгууллагуудын зүгээс түүнд орсон найрлага зэрэг ямар ч асуудалгүй гэх ч зарим эрдэмтэд хортой гэсэн байр суурийг илэрхийлж байна.

Түүнчлэн саяхан БНХАУ-д олон улсын уул уурхайн эрдэмтэн, мэргэдүүд чуулсан. Уг уулзалтад манай улсаас эдийн засагч Б.Дөлгөөн оролцсон юм. Ингээд энэ үеэр юу яригдсан болон бусад асуудлаар тодрууллаа.


-Форумын үеэр яригдсан гол асуудал юу байсан бэ. Шахмал түлшний талаар эрдэмтэд ямар санал хэлж байна?

-Нэн тэргүүнд шахмал түлшний талаар ярих болсон шалтгаанаа дурдах нь зөв. Учир нь наймдугаар сарын сүүлчээр шахмал түлшний шаталтан дээр хийсэн судалгаа байгаагүйг олж мэдсэн. Мөн түүний дараа иргэд олноороо угаартаж, амиа алдсан асуудал гарсан. Ингээд шахмал түлшний талаар болон бусад мэдээллүүдийг судалж эхэлсэн юм. Мөн хэд хоногийн өмнө БНХАУ-д нэгэн форум уулзалт болсон. Энэ үеэр гол яригдсан зүйл нь түлшний угаарын хий өндөр үед дотор агаарт хэрхэн нөлөөлөх вэ гэсэн гол мессежийг өгсөн. Хятад улсын хувьд агаарын бохирдлоо 40 орчим хувиар бууруулж чаджээ. Учир нь тус улсын агаарын бохирдлын дийлэнх хувийг аж үйлдвэржилтээс гарах бохирдол эзэлж байсныг шийдэж чадсантай холбоотой юм.

-Уг нь шахмал түлшийг хэд хэдэн лабораторийн шинжилгээгээр шинжлүүлж эерэг хариу гарсан. Ер нь манай улсад ч ялгаагүй сайжруулсан түлшийг хэрэглэснээр агаарын бохирдол 50 хувь багасна гэж үзэж байгаа шүү дээ?

-Манай улс pm2.5, pm10, СО, SO2, NO2  таван үзүүлэлтээр агаарынхаа бохирдлыг хэмжиж ирсэн. Эдгээрийн элэментийн эх үүсвэр бүр өөр өөр. Тухайлбал, pm2.5 тоосонцорын 80 хувь нь гэр хорооллын яндан, 10 хувь нь автомашин, зургаан хувь нь цахилгаан станц, дөрвөн хувь нь хөрсний бохирдлоос үүсдэг гэсэн судалгаа байдаг. Харин pm10 ширхэглэгт тоосонцорын 80 орчим хувь нь сул хөрснөөс бий болдог. Тавантолгой түлшээс дээж авч гаднын улсад шинжлүүлсэн лабораторийн дээж танилцуулагдаж байна. Ингэхдээ шахмал түлшний элемент болон техникийн найрлагад ямар бодис орсон талаарх шинжилгээ юм. Харин шахмал түлшийг зууханд шатаахад ямар бодис гарч байна вэ гэдэг хэмжилтүүд дутагдалтай байна.

-Зуух бүрийн шаталтын хэмжээг тогтоогоогүй энэ үед гэр доторх хүмүүс ямар эрсдэлтэй байна вэ?

-Гадна болон доторх агаарын чанарын хэмжилтүүдийг хийж болно. Тухайлбал, гэр дотор гал түлэхэд доторх агаарын чанар хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг шинжилнэ гэсэн үг. Ингэснээр угаарын хий, тоосонцрын хэмжээ яаж өөрчлөгдөж байгааг хэмжилт хийж мэдэх боломжтой. Дотор агаарт хэмжилт хийж угаарын хийг хэмжих нь чухал. Учир нь одоогийн нөхцөл байдлаар  гэр доторх хүмүүс ямар эрсдэлтэй байгааг хэлж чадахгүй шүү дээ. Манай улс шахмал түлшээ шинжлүүлэхээр БНСУ болон ОХУ илгээсэн. Харин шаталтын хэмжээгээ шинжлүүлэхээр БНХАУ руу явуулсан гэж яриад байгаа. Тухайлбал, шаталтыг хэмжүүлэхдээ ямар зуухан дээр хийснээ зарлах хэрэгтэй шүү дээ.

-Манай улсад 18 төрлийн зуух байна гэж гарсан. Зуух зуухнаасаа бас хамаараад байх шиг байна?

-Тийм. Яг ямар зууханд хийсэн юм, гал нь дээшээ шатдаг уу, агаарын урсгал нь хаашаа юм зэрэг энэ бүр эргээд шаталтандаа нөлөөлөөд байгаа юм. Тэгэхээр зуухны төрлийг нь мэдэж байж дараа нь үр дүнгийг нь хэлэх хэрэгтэй. Хоёрдугаарт, шахмал түлшийг багануур, алагтолгой, налайх зэрэг нүүрстэй харьцуулж үзэх хэрэгтэй. Тэгж байж түүхий нүүрс, сайжруулсан түлш хоёрын ялгааг мэднэ. Түүнээс биш Тавантолгойн түлш стандарт хангаж байна гэдэг нь түүхий нүүрс муу гэсэн үг биш шүү дээ.

-Гэр доторх угаарын хий хэд хүрвэл хүний биед нөлөөлж эхлэх вэ?

-Угаарын хийн хэмжээ 35ppm буюу 0.035 хүрч, найм буюу түүнээс дээш цаг түүгээр амьсгалсан үед толгой өвдөх, дотор муухайрах шинж тэмдэг илэрдэг. Харин 400 ppm хүрэхэд дөрвөн цагийн дотор ухаангүй болдог эрсдэлтэй. Тиймээс угаарын хийнд түлхүү анхаарч, хэмжилтүүдээ энэ чиглэлд хийх хэрэгтэй. Угаарын хий нь ямар зууханд, ямар түлш түлшнээс шууд хамааралтай байна. Ер нь зуух бүр дээр угаарын хий хэр зэрэг ялгаруулж байгаа хэмжилтийг хийснээр эцсийн байдлаар түлшнээс болсон эсэхийг гаргаж чадна.

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Натураас Нарны зам хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
Аянга цахилгаанаас хэрхэн сэргийлэх вэ?
10 дугаар хорооллын уулзвараас замаас Саппорогийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
"М-Си-Эс" группээс Улсын арслан Э.Батмагнайд 1 тэрбум төгрөгийг гардуулан өгчээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Зочин (202.9.44.105)
    Юу хүсээд байгаагий нь ойлгосонгүй. Нүүрс, шахмал түлшний найрлага нь тодорхой байгаа биз дээ. Тэгээд шаталтын тухай ойлголтыг арван жилийн сургуульд заагаад сурагчидаар янз бүрийн бодис шатаах томъёо зэргийг бичүүлднг байсан шиг санагдах юм. Угаартана гэдэг бол энгийн тодорхой биз Шатдаг болгоноос л угаарын хий ялгардаг гэж ойлгодог Аливаа бодис дутуу шатсанаас л CO үүсдэг болохоор...
    2019 оны 11 сарын 12 | Хариулах
  • Zochin (31.131.247.74)
    Энэ эргүү одоо юу яриад бгаан бэ. Нүүрс түлвэл хорт хий ялгарч л байна. Энэ нь түүхий нүүрсүү, шахмал түлшүү ямар ч ялгаа байхгүй. Ухаантай туулай болох гээд бүр ядчих юмаа
    2019 оны 11 сарын 12 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Натураас Нарны зам хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    13 цаг 54 мин
  • Аянга цахилгаанаас хэрхэн сэргийлэх вэ?
    13 цаг 57 мин
  • 10 дугаар хорооллын уулзвараас замаас Саппорогийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    14 цаг 23 мин
  • “Хог шатааж, эрчим хүч гаргах үйлдвэр” төсөлд гурван аж ахуйн нэгж санал ирүүллээ
    15 цаг 4 мин
  • "М-Си-Эс" группээс Улсын арслан Э.Батмагнайд 1 тэрбум төгрөгийг гардуулан өгчээ
    16 цаг 13 мин
  • Баяр наадмын үеэр Гэмтэл Согог Судлалын Үндэсний Төвд 4093 хүн тусламж үйлчилгээ авчээ
    16 цаг 23 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжлүүлж байна
    16 цаг 45 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Автотээврийн салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ
    17 цаг 30 мин
  • С.Шижирбат: Яаралтайгаар 16-нд ирсэн байх ёстой допингийн хариуг яагаад зарлахгүй байна аа?
    17 цаг 42 мин
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    17 цаг 49 мин
  • ЕБ-ын 45 дугаар сургуулийн урд “Өглөөний цайны үйлчилгээтэй гудамж” зориулалтаар 9 ширхэг зөөврийн путикийг байрлуулсан
    18 цаг 40 мин
  • Жүжигчин, найруулагч Б.Амарсайхан: Шувуу тэнгэртээ нисэж яваад үхэх сайхан байдаг юм гэнэ лээ...
    18 цаг 52 мин
  • Баяр наадмын амралтын өдрүүдэд гамшиг, ослын 106 удаагийн дуудлагаар иргэдийн аюулгүй байдлыг ханган ажиллалаа
    19 цаг 25 мин
  • АНУ онц аюултай хэмээн дүгнэсэн таван цагаачийг Эсватини улс руу албадан буцаав
    19 цаг 40 мин
  • П.Бүрэнтөгс: Хүүхдэд зориулсан энэ ном надад маш их таалагдлаа
    19 цаг 59 мин
  • Coldplay-гийн “Kiss Cam” нь нэр хүндтэй тек компанийн захирал Энди Байрон ба хүний нөөцийн дарга Кристин Кабот нарын амрагийн харилцааг илчлэв
    20 цаг 35 мин
  • Танилц: Зах, худалдааны төвүүдийн ажиллаж эхлэх цагийн хуваарь
    20 цаг 38 мин
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
    20 цаг 47 мин
  • Бүгд Найрамдах Киргиз Улсад бакалавр, магистрын хөтөлбөрт суралцуулах сонгон шалгаруулалт зарлагдлаа
    22 цаг 37 мин
  • Баян-Өлгий аймгийг зорьж буй иргэдийн анхааралд...
    22 цаг 46 мин
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • Улсын начин Э.Батмагнай, аймгийн Хурц арслан Н.Өсөхбаяр нар “Улсын заан” цолны болзол хангалаа
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
  • Улсын арслан Э.Батмагнай 1 секундэд учраа бөхөө өвдөг шороодуулж байжээ
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Э.Батмагнай: Энэхүү сайхан мэдрэмжийг өглөө босохдоо бодож, шөнө унтахдаа зүүдэлж, 15 жилийг зориулсан байна
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
  • Гачууртад шүлхий бүртгэгдэж, хөл хорио тогтоожээ
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
  • Наадам: Улсын начингаас “Улсын арслан”, аймгийн Хурц арслангаас “Улсын гарьд”
  • Coldplay-гийн “Kiss Cam” нь нэр хүндтэй тек компанийн захирал Энди Байрон ба хүний нөөцийн дарга Кристин Кабот нарын амрагийн харилцааг илчлэв
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
  • С.Шижирбат: Яаралтайгаар 16-нд ирсэн байх ёстой допингийн хариуг яагаад зарлахгүй байна аа?
  • Жүжигчин, найруулагч Б.Амарсайхан: Шувуу тэнгэртээ нисэж яваад үхэх сайхан байдаг юм гэнэ лээ...
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Автотээврийн салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • "М-Си-Эс" группээс Улсын арслан Э.Батмагнайд 1 тэрбум төгрөгийг гардуулан өгчээ
  • Наадам: Манлай уяач, УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
  • Яруу найрагчдын НААДАМ гоёсон шүлгүүд
  • Наадам: Улсын начингаас “Улсын арслан”, аймгийн Хурц арслангаас “Улсын гарьд”
24 баримт
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК