Засгийн газрыг дахиад ганхуулах сэдэл саарал ордонд төдийгүй нийгэмд “өрнөж” эхэллээ. Эхнийх нь МАН дотроос өдөлсөн бол энэ удаагийнх нь илүү өргөн хүрээг хамрах бололтой. Шалтгаан нь “Саарал жагсаалт” гэнэ. Орных нь хүмүүсийг тодруулж хүртэл амжлаа. Сонин бөгөөд сонирхолтой сэдэв, улс төрийн хүрээнд, хэвлэлийнхэнд. Олон улсын мөнгө угаах, терроризмтэй тэмцэх байгууллага болох ФАТФ-аас Монгол Улсыг “Саарал жагсаалт”-д оруулсан нь саяхан. Үүний хариуд УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Монголбанкны ерөнхийлөгч Н.Баяртсайхан, Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга С.Даваасүрэн нарыг дуудан уулзаж хариуцлага хүлээлгэх тухайгаа мэдэгдсэн.
Байнгын хорооны хуралдаанаар уг хоёр албан тушаалтыг үүрэгт ажлаас чөлөөлөх эсэх асуудлыг хэлэлцээд олонхийн дэмжлэг хүлээсэн. Одоо Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатарт хариуцлага тооцуулж, үүрэгт ажлаас нь чөлөөлүүлэх чимээг түгээж эхэлжээ.
ФАТФ-ын өмнө хүлээсэн үүргийг хэрэгжүүлээгүй гэдэг нь Хуулийн сайд Ц.Нямдоржийг огцруулах үндэслэл. Араас нь санхүүгийн салбартай холбоотой асуудал нь Ч.Хүрэлбаатар сайдыг хамтатгах шалтгаан болжээ. Эцэст нь, дипломат албаныхантай холбоотой зөрчил, хэрэг маргааны асуудал нь Д.Цогтбаатар сайдыг чиглэх үндэслэл болсныг АН төдийгүй Т.Аюурсайхан гишүүн тэргүүтэй хүмүүс шүүмжилж эхлэв. Сөрөг хүчин АН-ынханд энэ нь бэлэн сэдэл. Харин МАН доторх гишүүдэд бол Засгийн газрын сайдуудаа чичилж, олон нийтээс оноо цугцуулах, цаашлаад сонгогчдод таалагдах сэдэв болж байх шиг.
У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар гэлтгүй аль ч улсад Хуулийн, Сангийн, Гадаад харилцааны салбар нь нэн тэргүүнд явдаг, гүйцэтгэх засаглалынхаа тулгын гурван чулуу нь. Хэдий хүчтэй, эрх мэдэлтэй Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд байлаа гээд хуулийн салбар нь урагшлахгүй бол шинэчлэл явахгүй.
Улсынх нь сан хөмөргийн зарцуулалт, төсвийн, татвар төлөгчдийн халааснаас гарч буй нэгж мөнгө бүрийг үр дүнтэй хуваарилах, үрэлгэн байдлаас зайлсхийх асуудалд санхүү эрхэлсэн сайд нь сахилга баттай байхгүй л бол түүнийг дагасан хулгай явна, улстөрчид халаасаа түнтийлгэнэ.
Энэ бүгдэд гадаад харилцаа ч чухал нөлөөтэй. Хөрөнгө оруулалт талаасаа ч, хууль эрх зүйн орчноосоо ч. Нэг үгээр хууль, санхүү, гадаад харилцааны асуудал өөр хоорондоо ямар нэгэн зөрчил, үл ойлголцолгүйгээр явж байж тухайн улсын хөгжлийн төвшинг илэрхийлэх учиртай.
Жигтэй гэмээр тохуутай нь, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн танхимаас Ц.Нямдорж, Ч.Хүрэлбаатар, Д.Цогтбаатар нарын гурван сайдыг зориуд онцолж, огцруулахаар түүчээлж эхэлсний цаад зорилго юу вэ. МАН УИХ-ын сонгуульд 65 суудалтай болсны дараахан Засгийн газрын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж яамдын бүтцийг тодорхойлсон байдаг, 2016 оны долдугаар сарын 21-ний өдөр. Ингэхдээ Байгаль орчин, аялал жуулчлалын, Батлан хамгаалахын, Гадаад харилцааны, Сангийн, Хууль зүй, дотоод хэргийн, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын гэсэн зургаан яамыг ерөнхий чиг үүргийн яамаар хуульчилж, баталсан байдаг. У.Хүрэлсүх ч Ерөнхий сайд, Намын даргын албан тушаалыг хамтад нь авсныхаа дараа “Надаас хууль бус юм битгий шаард” хэмээн онцолсон нь ч бий.
Гэвч улсын төсөв, Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт гэсэн томоохон хоёр төслийг хэлэлцэж, хэлэлцэхээр болсон энэ цаг үед Засгийн газрын гурван гишүүнийг огцруулах сэдлийг түгээж эхэлсэн нь хачирхалтай биш гэж үү?.
Эсвэл зүгээр нөлөө бүхий сайд нарыг нь огцруулж, “шүд сугалах” замаар Засгийн газрыг, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийг өөрийг нь хөнтрөх төлөвлөгөө юу?.
Ямар ч байсан дараагийн Хуулийн сайдаар нэрлэгдэх болсон Х.Нямбаатар “Би Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд болохгүй” гэсэн бол Т.Аюурсайхан “Давхар дээлтэй болохгүй” гэдгээ хэлээд байгаа юм. Тэгэхээр аль ч талаас нь харсан ерөнхий чиг үүргийн гурван яамны сайдаа огцруулах нь У.Хүрэлсүхэд төдийгүй МАН-д халтай. Ялангуяа ээлжит сонгуулийн өмнө. Үүнийг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх өөрөө ч хамгийн сайн мэдэх нэгэн. Тэгэхээр У.Хүрэлсүхийн танхимын “гурван чулуу”-г унагаах төлөвлөгөө биелэх боломжгүй, хэн нэгний хий хоосон мөрөөдөл гэлтэй.
Г.Эрхэс
Сэтгэгдэл (23)