зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.11
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Ц. Цолмон: Сонгуулийн тогтолцоо хоёр нүгэлтэй хүний аль бага нүгэлтэйг нь сонго гэсэн тулгалт байж болохгүй

2019-12-16
0
ЖИРГЭХ

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн төслийг парламент хэлэлцэж байгаатай холбогдуулан хуульч Ц.Цолмонгийн байр суурийг сонирхлоо.


-Сонгуулийн хуулийг УИХ хэлэлцэж байна. Ер нь ямархуу төсөл харагдаж байна вэ?

-Үнэндээ төсөл нь яг ямар шатанд яваа талаар надад тодорхой мэдээлэл алга. Сонгуулийн тогтолцоон дээрээ л зөвшилцөж байна гэж ойлгож байгаа. Бодвол УИХ хуулийн хугацаанд нь багтаад энэ долоо хоногтоо батлах байх.

-Тогтолцооны хувьд Монголд аль нь тохиромжтой гэж үздэг вэ. Одоо бол 50:26 гэсэн холимог мажоритар тогтолцоогоор сонгууль явуулах төсөл ороод ирлээ ш дээ.

-Өнгөрсөн 29 жилийн хугацаанд УИХ-ын долоон удаагийн сонгууль явуулсан. Миний санаж байгаагаар мажоритар, холимог, хувь тэнцүүлсэн гээд сонгуулийн бүх тогтолцоог янз бүрийн хэлбэрээр л туршиж үзсэн. Гэвч өнгөрсөн сонгуулиудыг бодоод үзэхэд өмнөх дөрвөн жилийн хугацаанд эрх баригчид хэрхэн ажиллав, эдийн засаг нийгмийн амьдралд өөрчлөлт гарсан уу, иргэдийн хүлээж байсан асуудлуудыг шийдэж чадсан уу гэдэг л үр дүнд шууд нөлөөлдөг. Би хувьдаа ингэж ойлгодог.

-Гэхдээ тогтолцоо сонгуулийн үр дүнд нөлөөлнө биз дээ?

-Мэдээж нөлөөлнө. Харин хамгийн чухал шийдвэрлэх хүчин зүйл болохгүй л болов уу. Сонгууль гэдэг товчхондоо дөрвөн жилийн дараа сонгогчид засгийн эрхэнд байгаа улс төрийн хүчинд дүнгээ тавьж байна л гэсэн үг. Зарим сонгуулиар ард түмэн эрх баригчдад маш муу дүн тавьсан нь жишээ олон. Үүний үр дүнд УИХ-д үнэмлэхүй олонхи бий болдог.

Ер нь бол сонгуулийн насны иргэдийг ангилаад үзвэл тав л хувааж болохоор харагдаад байгаа. 20 орчим хувь нь намын гишүүнчлэлтэй, яаж ч байсан өөрийн намаа л сонгоно. Дахиад 20 хувь нь нэр дэвшигчийг хувь хүн талаас нь харж байгаад гайгүй гэж бодсон хүндээ саналаа өгдөг. Дараагийн 20 хувь нь нам, хүн хоёрыг хамтад нь саналаа өгдөг. Харин үлдсэн 40 хувийн тал нь сонгуулийн яг өмнө тулгаж байж сонголтоо хийдэг бол тал нь сонгуульдаа оролцдоггүй. Энэ бол маш энгийн ойлгомжтой ангилал болов уу.

Харин сүүлийн жилүүдэд энэ харьцаа өөрчлөгдөөд сонгуульд ордоггүй иргэдийн хувь хэмжээ ихсээд байгаа. Мажоритар тогтолцоо үүн дээр нэрмээс болно. Тэгэхээр сонгуульд ялж байгаа хүмүүс нийт сонгогчдын маш бага хувиар л сонгогдож гарч ирж байна гэсэн үг. Тухайлбал одоогийн УИХ-ын гишүүдээс сонгуульд оролцсон иргэдийн хамгийн ихдээ цөөхөн хэдэн хүн 40 орчим хувийн саналаар сонгогдсон. Ихэнхи нь 30 хувь, хамгийн бага нь 25 хувийн саналаар л сонгогдсон. Сонгуулийн насны иргэд биш шүү, сонгуульд оролцсон иргэдийн хувиар гаргасан албан ёсны судалгаа. Тэгвэл үлдсэн иргэдийн эрх ашгийг яах вэ гэж бодож тогтолцоогоо бодох ёстой.

-Тэгээд тэр нь ямар тогтолцоо юм бэ?

-Жинхэнэ утгаар нь сонгуулийн шинэчлэл хийнэ гэж байгаа бол тогтолцоотойгоо зууралдаад байх биш, иргэдийн сонгуулийн оролцоог хангах тал дээр УИХ төвлөрөх ёстой. Яагаад гэвэл одоо иргэдийн сонгох эрхийг баталгаажуулах талаар яг юу хийсэн юм бэ. Шүүмжлэл л яваад байдаг болохоос гарц хэн нь ч хэлэхгүй л байгаа шүү дээ.

-Таныхаар гарц нь юу юм бэ?

-Би хувьдаа иргэдийн улс төрийн идэвх муудаж байгаа гэдгийг иргэдэд сонгох сонголт байхгүй болоод байгаагаас болоод байна уу даа гэж хардаг. Хоёр нүгэлтэй хүний аль бага нүгэлтэйг нь сонго гэдэг англи хэлц үг байдаг байх аа. Ийм байдлаар тулгалт хийвэл хэн дуртай байх вэ дээ. Тийм учраас УИХ-ын гишүүнээр сонгуулийн насны иргэдийн 50-иас дээш хувийн санал заавал авч байж сонгогддог тогцолцоог бий болгох нь зөв. Хэрэв хэн нь ч олон санал авахгүй бол хамгийн бага санал авсан нэр дэвшигчдийг ангилж доороос нь хасаад дахин сонгууль явуулах зарчмаар ядаж сонгуульд оролцсон иргэдийн 50-иас дээш хувийн саналаар сонгогддог тогтолцоонд шилжих нь зөв. Яг л Ерөнхийлөгчийн сонгууль шиг гэсэн үг. Тухайн тойрог дээрээ л 50-иас дээш хувийн санал авсан хүн гарч ирэхгүй бол дахин санал хураалтаар хамгийн олон санал авсан хоёр хүнээс ялагчийг тодруулах зарчим руу шилжих ёстой. Одоо техник технологи хөгжиж байгаа үед сонгууль явуулах хүндрэлтэй асуудал биш. Энэ нэг талаас нэр дэвшигчид өөрсдөө сайн ажиллах, нөгөө талаас иргэдийн эрхийг баталгаажуулах, тэдний улс төрийн оролцоог нь сайжруулах, том зургаараа ардчиллыг бэхжүүлэхэд чухал хэрэгтэй гэж бодож байна.

 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Төмөртэйн овооны цайрын ордын тусгай зөвшөөрлийг албан тушаалтнууд хувийн компанидаа шилжүүлэн авсан үйлдлийн улмаас төрд учруулсан хохирлыг нэхэмжлэхээр болов
Азийн эмэгтэй парламентчид Монгол Улсад чуулж, тогтвортой ирээдүйн бодлогыг хэлэлцэнэ
Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
Н.Жанцан: Улсын Бага Хурал Монгол Улсад олон намын тогтолцоотой хууль тогтоох байгууллага үйл ажиллагаа явуулж болно гэдгийг үлгэрлэж чадсан гавьяатай
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (11)

  • зочин (202.131.233.10)
    60 чавганц уралдвал нэг нь түрүүлнэ гэсэн зарчмаар сонгогдож ирсэн гишүүдээ нэг харчих даа. одоо бүр дордсон ард түмэн сонгоогүй хүн нам-р түрий барьж гарч ирнэ. би лав дахиж арай бага идсэнд нь санал өгч чадахгүй
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • зочин (192.82.76.148)
    Энэ Цолмон чинь Ми Энхболд хужаагийн бөгсийг арчиж явсан нөхөр байхаа.
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Зочин (103.111.68.3)
    цолмон энхбаяр дарваан халтар цогоо гурав лав биш шүү
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Хуульчид (202.126.88.217)
    Цолмон, Энхбаяр, Сүхбаатар зэрэг залуучууд УИХ-д байх ёстой шүү
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Зочин (64.119.21.100)
    Түрэмгийлэн дарангуйлагч ман намаас нэр дэвшсэн хэнийг ч гаргаж болохгүй ,ирэх сонгуулиар төрөөс бүрмөсөн арчиж хаяцгааяа
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Зочин (192.82.76.143)
    МАН энэ Цолмон, Энхбаяр нар шиг залуустаа одоо боломж гаргаж өгөх хэрэгтэй.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Төрболд (202.126.88.217)
    Энэ УИХ ч утгаа алдлаа даа, ганц ажил хийгээсэй.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • ЗОЧИН (66.181.185.161)
    Харин тиймээ тогтолцоог өөрчлөх хэрэгтэй даанч эд нар өөрсдөдөө зориулсан хууль батлаад бусдын үгийг сонсохгүй юм даа сумын сонгууль ямар инээд болдог гэж санана 900 сонгогчоос 170-210 хүний санал авсан нь сонгогдоод байдаг энэ чинь 25 хувь ч хүрэх гүй байна бүх шатанд сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх нь чухал
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Zochin (66.181.170.73)
    Yag l khelj dee. Odoo ch yumiig uls ornii tuluu bish khuviin erkh ashgiin tuluu l khiideg bolj dee. Iim yum meddeg bolovsroltoi khymyysee ene tur eruusuu ashiglakhgyi yum daa.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • УИХ (202.126.89.200)
    Сонгуулийн тогтолцоог боловсронгуй болгох нь зүйтэй. Попуудаас салах хууль хэрэгтэй бна,
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • иргэн (202.179.24.141)
    Одоогийн тулгаж байгаа хувилбар нь хоёр нүгэлтэй хүний хоёуланг ядахдаа их нүгэлтэйг нь сонго гэсэн тулгалт болчхоод байна
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Төмөртэйн овооны цайрын ордын тусгай зөвшөөрлийг албан тушаалтнууд хувийн компанидаа шилжүүлэн авсан үйлдлийн улмаас төрд учруулсан хохирлыг нэхэмжлэхээр болов
    12 мин
  • Азийн эмэгтэй парламентчид Монгол Улсад чуулж, тогтвортой ирээдүйн бодлогыг хэлэлцэнэ
    17 мин
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
    54 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 17 хэм дулаан
    1 цаг 5 мин
  • Нийслэлийн хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийг НИТХ-ын дарга А.Баярт өргөн барилаа
    15 цаг 47 мин
  • Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
    16 цаг 3 мин
  • Автомашингүй өдрөөр хязгаарлалтын бүсэд цахилгаан скүтер, мопед, цахилгаан мотоцикл нэвтрүүлэхгүй
    16 цаг 28 мин
  • “Өгөөмөр” техникийн захын ойролцоо газар чөлөөлж, авто болон явган замыг шинээр барина
    16 цаг 37 мин
  • Н.Жанцан: Улсын Бага Хурал Монгол Улсад олон намын тогтолцоотой хууль тогтоох байгууллага үйл ажиллагаа явуулж болно гэдгийг үлгэрлэж чадсан гавьяатай
    16 цаг 50 мин
  • У.Бямбасүрэн: “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоох шалтгаан болсон нөхцөл байдал арилж байна
    17 цаг 43 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрүүд
    18 цаг 27 мин
  • Дуу чимээний стандарт децибель 74 байх ёстой ч мото, суррон, бүдүүн яндантай авто машиных 110 давж байна
    18 цаг 41 мин
  • Иргэдийн санал, санаачилгыг Засгийн газрын шийдвэрт тусгах D-GOV.mn цахим систем нэвтрүүллээ
    18 цаг 56 мин
  • Б.Чойжилсүрэн: Нар болон салхиар цэнэглэдэг станцад хөрөнгө оруулагч олдохгүй байна
    19 цаг 6 мин
  • “Улаанбадрах 300 МВт цахилгаан станц” төслийн ТЭЗҮ-ийг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн мэргэжлийн зөвлөлөөр хэлэлцэнэ
    19 цаг 27 мин
  • М.Энхцэцэг: Бид дулаанаа хэмжиж чадахгүй бол хянаж, хэмнэж чадахгүй
    19 цаг 30 мин
  • Т.Ням-Очир: Сурах бичгийг сурагчдад олгохдоо сугалаа сугалуулж яасан ч болохгүй
    20 цаг 26 мин
  • УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Улс төрийн хэлмэгдэгсдийн дурсгалын өдрийг тохиолдуулан хүндэтгэл илэрхийллээ
    21 цаг 9 мин
  • "Халзан бүрэгтэйн" орд газрын асуудлаарх Ерөнхий хяналтын сонсголд Ховд аймгийн Мянгад сумаас 50 иргэн оролцуулах хүсэлт гаргав
    21 цаг 22 мин
  • ФОТО: Хар дарсан жилүүдийг бүү мартагтун!
    21 цаг 58 мин
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Хамтдаа дуулсан дуунууд- С.Жавхлан, Т.Баясгалан
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан хойшилжээ
  • Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн "Мөнгөний бодлого" сэдвээр МУИС-ийн оюутнуудад лекц уншлаа
  • Голомт банк AI Academy Asia нар хамтран "AI for Women 100x100" хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
  • Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2026 онд баримтлах үндсэн чиглэлийн төслийг олон нийтэд нээлттэй хэлэлцүүллээ
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Өнгөрсөн наймдугаар сар 1940 оноос хойш тохиолдож байгаа бага тунадастай 38 дахь сар боллоо
  • Ус цаг уур, орчны шинжилгээний салбарт шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтэрлээ
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх БНСУ-ын Ерөнхийлөгч И Жэ Мёнтой утсаар ярилаа
  • Э.Бат-Амгалан: Барилгын салбарын 100 жилийн ойг салбарын хөгжил, шинэчлэлийн стратегийн эргэлтийн цэг болгоно
  • С.Амарсайхан: Франц улстай Онцгой байдлын салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан хойшилжээ
24 баримт
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК