Хотын дарга асан Э.Бат-Үүл албан тушаалаа урвуулан ашигласан, төсвийн мөнгийг үргүй зарцуулсан, бусдыг гүтгэсэн гээд цөөнгүй хэрэгт буруутгагдсан нь шүүх, АТГ-ын үүдийг гороолох шалтгаан болоод байна. Хэд хэдэн хэргийн улмаас шүүхэд дуудагдсан Э.Бат-Үүлд холбогдох зөрчлийн хэргийн шүүх хурал маргааш буюу энэ сарын 14-нд болох гэж байна. Хэргийг эргэн сануулбал, өнгөрсөн 2018 оны зургадугаар сард "Ерөнхийлөгчийн шинэ томилгооны учир тодорч байна" гэсэн гарчигтай нийтлэл бичиж, олон нийтийн сүлжээгээр тараасан юм. Уг нийтлэлийг уншсан Ерөнхийлөгч Х.Баттулга, Тамгын газрын дарга З.Энхболд нар гомдож, тунирхан "Биднийг гүтгэлээ" хэмэээн шүүхэд хандсан байдаг. Хэргийг цагдаагийн байгууллагаас шалгаад бөгөөд Э.Бат-Үүлийг бусдыг гүтгэсэн буюу Зөрчлийн хуулийн 6.21-д заасны дагуу хоёр удаа дөрвөн сая төгрөгөөр торгох шийдвэрийг гаргасан юм. Гэтэл хотын дарга асан Э.Бат-Үүл энэхүү торгуулийг хүчингүй болгуулахаар Сүхбаатар дүүргийн шүүхийн Эрүүгийн хэргийн анхны шатны шүүхэд хандсан юм. Хэргийн шүүх хурал хэд хэдэн товлогдож байсан ч удаа дараа хойшлогдож ирсэн. Хамгийн сүүлд энэ сарын 7-нд болох байсан шүүх хурал Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд шүүх хуралд өөрийн биеэр оролцох хүсэлт гаргасан учраас хойшлогдсон. Бат-Үүлийн хувьд өөрийгөө бусдыг гүтгээгүй, үнэн бодит зүйлийг өгүүлсэн хэмээн өөрийгөө өмгөөлж, мэдэгдсэн удаатай.
Ийнхүү төрийн тэргүүнийг гүтгэсэн хэрэгт буруутгагдсан хотын мээрт холбогдох бас нэгэн хэрэг хэрхсэн нь тодорхойгүй "замхараад" байна.
Тодруулбал, хотын дарга асан Э.Бат-Үүл, түүний хүү Б.Чулуудай нарт холбогдох хэргийн АТГ-аас шалгаад шүүхэд шилжүүлсэн. Гэвч Э.Бат-Үүл нь хуулиар шүүхэд хэдэн ч удаа гомдол гаргах эрхээ овжиноор ашиглах байдлаар шүүхийн процессийг удаашруулсаар ирсэн юм.
Хэргийг сануулахад "АТГ-аас өнгөрсөн хугацаанд хотын дарга асан Э.Бат-Үүл, НЗДТГ-ын даргаар ажиллаж байсан Ё.Гэрэлчулуун, "ТОСК" ТӨҮГ-ын захирлаар ажиллаж байсан А.Гантулга, дэд захирлаар ажиллаж байсан Д.Оюунжаргал, Маркетинг, борлуулалтын хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан Т.Гэрэлт-Од, Гэр хорооллын хөгжлийн газрын даргаар ажиллаж байсан Ш.Ганхуяг нарыг албан тушаалаа урвуулан ашиглаж бусдад давуу байдал олгосон, төсвийн хөрөнгийг зориулалт бусаар зарцуулж, зах зээлийн дунджаас дээгүүр үнээр бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авсан гэх хэрэгт холбогдуулан шалгаж байгаа билээ".
Өөрөөр хэлбэл, “Хөгжлийн банкны” банкнаас санхүүжүүлсэн “Төрийн орон сууцны корпорац” (ТОСК)-ын захирал асан А.Гантулгыг уг албан тушаалыг хашиж байхдаа буруу гэрээ байгуулж, Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн зөвшөөрөлгүйгээр “Бэрэн групп”-д давуу байдал олгосон аж. Ингэхлээ тус компанийн барьсан “Хангай” хотхоны орон сууцны 10 барилгыг худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулж, үнийг үл маргах журмаар төлөхөөр шийдвэрлэхдээ охиныхоо дансаар дамжуулан 12 мянган ам.доллар хахуульд авсан гэж буруутгасан байдаг.
ТОСК-ын захирал асан А.Гантулгатай холбоотой үйлдэлд нийслэлийн Засаг дарга асан Э.Бат-Үүлийг яллагдагчаар татсан. Учир нь гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөд шалгарсан, Э.Бат-Үүлийн хүү Б.Чулуудайгийн “Гранд лайн” компанийн зээлийн төлбөрийг төлөхийн тулд “Бэрэн групп” ХХК-д мөнгө шилжүүлсэн бөгөөд АТГ-аас тус группийн санхүүгийн бичиг баримтыг шалгаад ТОСК-аас шилжүүлсэн есөн тэрбум төгрөгийн тодорхой хэсгээр “Гранд лайн” ХХК-ийг худалдаж авсан төлбөрийг барагдуулсныг тогтоосон юм.
Хэргийн ээдрээг АТГ-ынхан тайлж, Эрүүгийн хуулиар зүйлчилж, шүүхэд шилжүүлсэн ч өнөөдрийг хүртэл хэрхсэн нь тодорхойгүй байна.
Өнгөрсөн 2019 оны есдүгээр сард АТГ-аас мэдээлэл хийх үеэрээ уг хэрэг замхрах эрсдэлт өндөр байгааг анхааруулж байсан. Тухайлбал, "Э.Бат-Үүл, Б.Чулуудай нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагааг дуусгаж 2018 оны арваннэгдүгээр сарын 30-ны өдөр шүүхэд шилжүүлэх саналтайгаар нийслэлийн Прокурорын газарт хүргүүлсэн. Прокуророос шүүхэд шилжүүлснийг Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх 2019 оны хоёрдугаар сарын 11-ний өдөр урьдчилсан хэлэлцүүлгээр хянан хэлэлцээд нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцаасан байна.
Шүүхийн уг шийдвэрт нийслэлийн Прокурорын газраас эсэргүүцэл бичсэнийг Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх хянан хэлэлцээд 2019 оны тавдугаар сарын 9-ний өдөр анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн. Э.Бат-Үүлийн өмгөөлөгч нь 2019 оны зургадугаар сарын 20-ны өдөр Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр бүлгийн 40.1 дэх хэсгийг үндэслэн хяналтын журмаар гомдол гаргасан. Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх гомдлыг 2019 оны наймдугаар сарын 8-ны өдөр Улсын дээд шүүхэд хүргүүлсэн байна.
Эдгээр хэргүүдийн хувьд яллагдагч нарын гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцээгүй бөгөөд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38, 40 дүгээр зүйлийг ашиглаж хэрэг шалгах процесстой холбоотой үндэслэлгүй гомдлыг удаа дараа гаргах замаар хугацаа хожсон үйлдэл гаргаж байна гэж АТГ-аас үзэж байна.
Товчхондоо, хуулиар гомдол гаргах эрх нь нээлттэй учир энэ мэтчилэн үндэслэлгүй гомдол удаа дараа гаргаж байшингаас байшингийн хооронд эдгээр хэргүүд бүхэл бүтэн 8-9 сар хүлээгдэж байна.
Гэтэл үүнийг АТГ, прокурор, шүүхийн байгууллага буруутай мэт буруу ойлголт нийгэмд түгээж байна. Энэ бүх хугацаанд хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа тоологдож байгаа бөгөөд зарим этгээдэд ял завшуулах боломжийг олгож байна. Хамгийн их удаж байгаа нь 2016 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдөр шүүхэд шилжүүлэх саналтай шилжүүлсэн хэрэг өнөөдрийг хүртэл шийдвэрлэгдээгүй 3 жил болж байна" гэж мэдэгдэж байсан юм.
Эндээс л төрийн тэргүүнийг гүтгэсэн хэрэгтээ дөрвөн сая төгрөгөөр торгуулахгүй гэж гүрийж байгаа Э.Бат-Үүл болон түүний хүү Б.Чулуудай нарт холбоглох хэрэг хаана нуугдчихав. Хөөн хэлэлцэх хугацаа гэдгээр хэрэгсэхгүй болсон уу, эсвэл нэмэлт мөрдөн байцаалтад дарагдсан уу?.
Г.Алимаа
Сэтгэгдэл (17)