УИХ-ын хаврын ээлжит чуулганаар аймаг, сум, нийслэлийн ИТХ-ын сонгууль болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслийг хэлэлцэж байна. Энэ үеэр гишүүд үг хэлж, асуулт асуулаа.
УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэд: “Ирэх тавдугаар сарын 15-аас эхлээд Үндсэн хууль мөрдөгдөнө. Хотын болон тосгоны статус гээд өөр болно. Тосгон нэртэй статустай. Ирэх аравдугаар сард сонгууль болоход энэ хууль дээр ямар байдлаар тусгагдаж байгаа юм бэ. Засаг захиргааны нэгжээр өөрчлөлт нь батлагдчихдаг. Тосгон сумын статустай боллоо гэхэд зохион байгуулалт нь ямар байх юм.
Хоёрдугаарт, сумын түвшинд улстөржилт хүнд болдог. Орон нутгийн түвшний улстөржилтийг яаж зогсоох юм бэ. Хуучин хуулиас нь ялгагдахгүй Л ХАРАГДААД БАЙНА. Гуравдугаарт, нэр дэвшигчийг бүртгэхгүй сонгуулийн хууль зөрчсөн гэх шийдвэр гардаг. Сонгууль дууссаны дараа бүртгэх нь зөв гэсэн шийдвэр гардаг. Ингээд эцэс төгсгөлгүй хэрүүл гардаг. Энэ талаар ямар зохицулалт хийж байгаа юм бэ.
УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар: Орон нутгийн сонгууль нь угтаа нутгийн өөрөө удирдах сонгууль байх ёстой гэсэн асуудал цаашид тулгарч байна. Нэр дэвшихээр хүсэлт гаргасан иргэн тодорхой найман шалгуурыг хангасан байх ёстой. Хоёрдугаарт, Баянзүрх дүүрэг дээр сонгууль болоогүй дөрвөн жил болсон. Өөрөө удирдах төлөөллөө сонгосон ч маргаан болсон. Улмаар Засаг даргагүй, ИТХ нь бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ хуралдах боломжгүй болсон. Тиймээс тус дүүрэг дээр гарч байсан шиг асуудлыг цаашид засах механизм оруулсан. Улстөржилтийг багасгахын тулд хугацааг багасгасан. Нэр дэвшигч 15 хоногийн хугацаанд сурталчилгаа явуулна.
УИХ-ын гишүүн М.Энхболд: Орон нутгийн ИТХ хариуцлагатай хууль. Тиймээс орон нутагт ажилалж байгаа хүмүүсийг ажлын дэд хэсэгт оруулах талаар нэг бус удаа ярьсан. Гэтэл ажлын хэсэгт нэг хүн л орсон юм байна. Орон нутгийн ИТХ-д сум, аймаг, дүүрэг, нийслэлд давхар нэр дэвшүүлэх асуудлыг зохицуулж болохгүй байсан юм уу. Энэ бол давхар дээлтэй болох асуудал биш. Жишээ нь, дүүргийн ИТХ-ын дарга ямар ч тохиолдолд нийслэлийн ИТХ-ын хуралд орох боломжгүй байна. Үүнийг шийдэж болохгүй юу. Үндсэн хууль яригдаж байх үед Дархан, Эрдэнэтийг хот болгоно. Тэр бүү хэл, аймгийн төвүүдийг хот болгохоор ярьж байсан. Иргэд Дархан, Эрдэнэтийг хот болгох асуудлыг хүлээгээд байж байгаа шүү. Үүнийг харж үзээч.
УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар: Одоогийн төслийн 33.1.6 дээр дүүргийн ИТХ, сумын ИТХ дээр давхар нэр дэвшихийг хориглосон. Учир нь нөсөр хурлын алба үүсээд байна. НИТХ 30, 40 хүний бүрэлдэхүүнтэй том аппаратууд үүсээд байна.
УИХ-ын гишүүн М.Энхболд: Х.Нямбаатар дарга хариулахдаа нөгөө талаас нь хариулаад байна. Нэр дэвшиж байгаа нэг хүн сумын ИТХ, аймгийн ИТХ дээр давхар нэр дэвших эрхийг нь өгчих. Олон хүн нэр дэвшихгүй шүү дээ. Хоёрдугаарт, Төрийн бус байгууллагаас нэр дэвшвэл орон нутагт дүүрэн хулгайч нар сонгогдчих юм шиг ярьж болохгүй.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (7)