Ардчилал шинэчлэлийн намаас улстөрийн намууд Монголын парламентын тогтолцоо, ардчиллыг гажуудуулж, тэгш бус байдал бий болгож байгаа талаар мэдээлэл хийлээ.
Мэдээллийн эхэнд тус намын дарга Э.Бямбацэрэн “Монгол Улсад 30 жилийн өмнө олон намын систем бий болсон. Энэ нь олонх болсон нь парламентад бодлогоо хэрэгжүүлж, цөөнх нь хяналтаа тавиад явдаг. Гэтэл парламентын ардчилал устаж үгүй болж, намууд хоорондоо нийлж эрх баригчид дураар авирлах асуудал хэрээс хэтэрлээ.
Улс төрийн нам гэдэг сонгуульд ялбал маргааш нь төрийн бүх үйл эрхийг явуулдаг. Үүнээс гадна иргэдийг нэгдүүлэх, нийлүүлэх үйл ажиллагаа явуулах үүрэг хүлээдэг. Гэвч иргэдийг улам бутаргаж байна. Мөн нийгмийн хамгийн мэдлэг боловсрол, чадвартай хүнийг нэр дэвшүүлэх ёстой ч зөвхөн мөнгөний бодлого явуулж байна. Намуудын удирдлагыг нам дамнасан бизнесийн бүлэглэл удирдаж авсан. Ингэснээр өөрсдөдөө ашигтай хуулийг баталж, нийтийн өмчийг цөөн гарт төвлөрүүлэх асуудал сүүлийн хэдэн жил илт явуулах боллоо.
Бидний зүгээс төрийн эрх барьж байсан АН-ыг 2015 онд олигархуудаас нь салгахаар тэмцэж байсан ч үр дүнд хүрээгүй. Улмаар 2016 оны сонгуулиар үнэмлэхүй ялагдал хүлээсэн. Дараа нь намын дүрмээ шинэчилэхээр болсон. Гэтэл шинээр сонгогдсон намын дарга Улсын Дээд шүүхэд бүртгүүлэх замаар өөрийн дураар сольсон. Аливаа зүйлд зөвхөн хууль дүрэм биш хүнийг нь шинэчилэхгүй бол болохгүй юм байна гэдэг утгаар Ардчилал шинэчлэлийн нам үүсгэлээ” гэв.
Ингээд түүнээс зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Намууд сонгуульд нэр дэвшигчдээсээ мөнгө хурааж байгаа. Тухайлбал, АН 400 сая төгрөгийн хураамж авах талаар яригдаж байна. Танай намын мөн адил нэр дэвшигчдээсээ мөнгө авах уу?
-Мэдлэгтэй боловсролтой, улс орноо хөгжүүлье гэсэн хэнд ч болов манай нам нээлттэй. Ардчилал шинэчлэлийн нам мөнгөний босго тавихгүй. Авлигагүй, шударга нийгмийн хамтдаа бүтээцгээе гэж уриалмаар байна.
-Тэгэхээр санхүүжилтээ хэрхэн босгоно гэсэн үг вэ?
-Бид өөрсдийн мөрийн хөтөлбөр, үзэл санаагаа тайлбарлаад явбал энэ үзэл санааг дэмжсэн хүмүүс санхүүжүүлэх, хандив өргөх нь тодорхой гэж бодож байна. Иргэн болон бусад компаниудаас санхүүжнэ.
-Танай нам Н.Алтанхуягийн нам шүү дээ. Энэ ч утгаараа Улсын Дээд шүүх дээр ногоон гэрлээр бүртгүүлсэн гэж ярьдаг?
-Н.Алтанхуяг гэдэг хүнтэй олон зүйл дээр санал нэгддэг. Ардчилсан намыг шинэчлэх тал дээр ч санал нэгдэж байсан. Гэхдээ энэ хүн одоогоор Аардчилсан намын гишүүн хэвээр байгаа. Ардчилал шинэчлэлийн намд элсээгүй. Улсын Дээд шүүхэд ногоон гэрлээр гарсан гэдэгт санал нэгдэхгүй байна. Нэг удаа манай намыг буцаасан. Сонгуулийн хуульд хоёрдугаар сарын 1-ээс өмнө байгуулагдсан нам сонгуульд оролцох эрхтэй гэж заасан ч энэ хуулийн заалтыг өнгөрөөж байгаад дараагийн удаад нь бүртгэсэн. Техникийн шинжтэй хоёр алдаа байна гэсний дагуу алдаагаа засаад дахин бүртгүүлсэн.
-Та АН-ын шинэчлэлийн хөдөлгөөнд байсан. Гэтэл шинэчлэлийн хөдөлгөөний зарим нь намдаа үлдсэн. Хагарч байгаа юм уу?
-АН-ыг шинэчлэе гэж явсан олон залуучууд байдаг. Тэдний нэг хэсэг нь "Энэ нам шинэчлэгдэхээсээ өнгөрлөө. Өөрсдөө шинээр нам байгуулъя" гээд явсан. Нөгөө хэсэг нь горьдлого тасраагүй. АН-аа өөрчилье, шинэчилье гээд явж байгаа. Монгол Улсаа сайхан болгоё, ирээдүйгээ аваръя гэсэн нэг л зорилготой учраас хоорондоо хагаралдсан зүйл байхгүй.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (10)