УИХ-ын ээлжит сонгууль буюу “поп”-уудын амлалт аль хүрээд төгсөхийг харуулахад хоёр сар гаруйн хугацаа үлдлээ. Сонгуульд өрсөлдөх намууд мөрийн хөтөлбөрөөс цухасхан дурдахад, МАХН сонгогдвол иргэдийн цалин 5 саяд хүргэж, өрх бүрийг байртай болгоно гэж амалсан бол, АН-аас иргэдийн цалин гурван сая төгрөгт хүргэнэ гэв. Харин эрх барьж буй МАН-ын зүгээс ирэх дөрвөн жилд дахин итгэл хүлээлгэвэл Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлдөг иргэн бүрийг орон сууцанд оруулна гэсэн бол Шинэ намын эвслээс иргэдийг өргүй болгоно гэх зэргээр улстөрийн намуудын популист амлалтууд үргэлжилсэн юм.
Популист гэж нэрлэсний учир нь эмч, багш нар олон удаа жагсаал цуглаан зохион байгуулж байж цалингаа хэдхэн хувь нэмүүлж байсныг бид мэднэ. Гэхдээ цалин нэмэхдээ элдэв зовлон ярьж боломж нөөцөөрөө нэмлээ, ахиж чадахгүй шүү гэх маягын юм хэлж байсныг иргэд мартаагүй байх.
Эндээс үзвэл, улс төрийн намуудын өгч буюу тэнгэрийн амлалтууд хэрэгжих нь юу л бол. Үүний урхагаар иргэд бүгдээрээ адилхан худалч гэж хэнд нь ч саналаа өгсөн яахав гэдсэн хандлагаар сонгуульд санал өгөх бололтой. Цахим сүлжээгээр бичсэн иргэдийн сэтгэгдлүүдээс харвал шүү дээ.
Мөн нам бүр сонгуульд өрсөлдөх хүсэлтэй нэр дэвшигчдээсээ татаас авах талаар яригдаж байна. Үүнтэй холбогдуулан улс төр судлаач, мэргэжилтнүүдийн зүгээс буруу жишиг тогтож байна гэж байр сууриа илэрхийлээд буй. Учир нь хэн эрдэм чадалтайг нь бус халаасны хэмжээгээр нь хэмжүүр тогтоож, сонгуульд өрсөлдүүлэх нь Төрийн ордныг улсаа гэх сэтгэлтэй бус шархаа нөхөх гэсэн хүмүүсийн цугларах талбар болно гэж шүүмжилж буй юм. Тиймдээ ч улс орны манайлал болсон эрдэм мэдлэгтэй, хариуцлагатай, ёс зүйтэй иргэдийг намынхаа нэрийн өмнөөс сонгуульд өрсөлдүүлбэл тэр хэмжээгээр төрийн бодлого зөв явна гэдгийг хэлж байгаа.
Тэгвэл Ардчилсан намаас өрх тусгаарласан Ардчилал шинэчлэлийн намаас нийгмийн энэ хүлээлтийг мэдэрсэн үү, юутай ч боловсролтой, ур чадвар, мэдлэгтэй иргэдийг намдаа урьж байгаа талаар мэдээлсэн юм. Өөрөөр хэлбэл, тус намаас сонгуульд нэр дэвшигчдэд тавих босго нь мэдлэг гэсэн юм.
АН-аас өрх тусгаарласан гэж нэрлэдгийн учир нь нэг хэсэг АН-ын шинэчлэлийн хөдөлгөөн гэж явсан. Хөдөлгөөнийнхөн намаа цэвэрлэх, олигархуудаас салгах, шударга ёсыг тогтоох талаар хэд хэдэн удаа мэдээлэл хийж, тэмцсэн. Гэвч арга тасарсан тэдний зарим нь ийн өөр нам байгуулсан юм. Харин зарим нь намдаа үлдэж дотоод тэмцлээ үргэлжлүүлж байгаа гэсэн.
Ямартай ч эрх барьж буй намын дарга, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх сонгуулийг хэвийн явуулна гэдгээ энэ долоо хоногт мэдэгдсэн нь багагүй дуулиан тарьсан. Харин коронавирусний халдварын улмаас иргэд сонгогчидтойгоо уулзаж, ухуулж чадаагүй намуудын хувьд үлдсэн багахан хугацаанд иргэдэд таалагдах “поп” амлалтуудыг үргэлжлүүлж, сонгуулийн ажлаа эрчимтэй явуулах нь ойлгомжтой боллоо. Биелэгдэшгүй популист амлалт үргэлжилсээр байх уу, эсвэл МАН-ын шинэчлэлийн хөдөлгөөн нам шиг асуудлыг бодитоор харж цаг үеэ мэдэрсэн шийдлүүд авч хэрэгжүүлэх эсэх нь удахгүй харагдах биз ээ.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (3)