Улсын Ерөнхий Прокурорын газраас 2020 оны нэгдүгээр улиралд хийсэн ажлаа танилцууллаа.
Улсын Ерөнхий прокурорын туслах прокурор, Зөрчлийн хэрэг бүртгэх ажиллагаанд хяналт тавих хэлтсийн дарга Ү.Содномцог Зөрчлийн хэрэг бүртгэх ажиллагаанд хяналт тавих чиглэлээр хийсэн ажлын талаар танилцууллаа.
Тэрбээр "Прокурорын байгууллагаас 2020 онд дэвшүүлсэн зорилтын хүрээнд дээд шатны прокурорын үүрэг оролцоог нэмэгдүүлэх, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, төр, нийтийн ашиг сонирхол зөрчигдсөн тохиолдолд заавал нөхөн төлүүлдэг байх зэрэг асуудлуудад гол анхаарлаа хандуулан тодорхой ажлуудыг төлөвлөн ажиллаж байна.
2020 оны нэгдүгээр улиралд зөрчил шалган шийдвэрлэх эрх бүхий байгууллагууд зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээлэл нийт 452077-г хүлээн авч, прокурорын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлэн шалгасан нь 2019 оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад 60441-ээр буюу 13,5 хувиар өссөн байна.
Хүлээн авсан гомдол, мэдээллийг шалгасан эрх бүхий байгууллагуудаар нь авч үзэхэд Цагдаагийн байгууллага 435,612 буюу 96,3 хувь, Мэргэжлийн хяналт 1839 буюу 0,4 хувь, гааль 203 буюу 0,04 хувь, Татвар 942 буюу 0,2 хувь, Гадаадын иргэн харьяатын газар 561 буюу 0,1 хувь, бусад байгууллагууд нийт 12920 буюу 2,8 хувийг хүлээн авч шалгажээ.
Зөрчил шалган шийдвэрлэх эрх бүхий байгууллагууд хүлээн авч шалгасан зөрчлийн талаарх нийт гомдол, мэдээллээс 7727 буюу 1,7 хувьд нь зөрчлийн хэрэг нээж, 29122 буюу 6,4 хувийг хүлээн авахаас татгалзаж, 412937 буюу 91,3 хувьд нь хялбаршуулсан журмаар шийтгэл оногдуулж, 533 буюу 1,1 хувьд нь эрүүгийн хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж, 30 гомдол мэдээлэлд буюу 0,006 хувьд нь эрүүгийн хэрэг үүсгэн яллагдагчаар татаж, 1728 буюу 0,3 хувь нь үлдэгдлээр шалгагдаж байна.
Эрх бүхий байгууллагууд нийт 9260 хэрэгт зөрчлийн хэрэг бүртгэлт явуулж, үүнээс 1542 буюу 16,6 хувьд нь шийтгэл оногдуулж, 5 буюу 0,05 хувийг нь шийтгэлээс чөлөөлж, 4291 буюу 46,3 хувийг шийтгэл оногдуулж, албадлагын арга хэмжээ авахуулахаар шүүхэд шилжүүлж, 848 буюу 9,1 хувийг нь хэрэгсэхгүй болгож, 542 буюу 5,8 хувьд нь эрүүгийн хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж, 14 буюу 0,1 хувьд нь эрүүгийн хэрэг үүсгэн яллагдагчаар татаж, 1388 буюу 14,9 хувь нь үлдэгдлээр шалгагдаж байна.
Нийт зөрчлийн хэргийн 85,1 хувийг эцэслэн шийдвэрлэсэн бөгөөд 1591 хүн, 102 хуулийн этгээдэд шийтгэл оногдуулаад байна.
“Олон нийтийн газарт зүй бусаар биеэ авч явах” зөрчил 14.2 хувиар;
“Танхайрах” зөрчил 10 хувиар;
“Хүний биед халдах” 25.4 хувиар;
“Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль зөрчих” зөрчил 65.5 хувиар;
“Хүүхдийн эрхийг зөрчих” зөрчил 346-аар буюу 11 дахин;
“Төрийн албан тушаалтны шийдвэрийг үл биелүүлэх, үйл ажиллагаанд нь саад учруулах” зөрчил 62 буюу урьд оны мөн үеэс 24-өөр буюу 63.1 хувиар;
“Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хууль зөрчих” зөрчил 6 буюу урьд оны мөн үеэс 4-өөр буюу 3 дахин тус тус өссөн байна. Зөрчлийн хэргийн улмаас нийт 448,368,882 төгрөгийн хохирол учирсан байх бөгөөд үүний 85,7 хувь /384,3 сая/ нь хүнд, 9,3 хувь /41,8 сая/ нь хуулийн этгээдэд, 5 хувь /22 сая/ нь төрийн байгууллагад учирсан хохирол байна.
Хохирол нөхөн төлүүлэлтийн байдлыг судалж үзэхэд хүнд учирсан хохирлын 55,8 хувь буюу 214,7 сая, хуулийн этгээдэд учирсан хохирлын 71,7 хувь буюу 30,0 сая, төрд учирсан хохирлын 56,9 хувь буюу 12,5 сая төгрөг нөхөн төлөгдсөн байна.
Эрх бүхий албан тушаалтнаас хялбаршуулсан журмаар болон зөрчлийн хэрэгт шийтгэл оногдуулсан нийт 414479 шийдвэрийг прокуророос хянаж, нийт 396 дүгнэлт бичиж шүүхэд хүргүүлэн шийдвэрлээд байна.
Түүнчлэн эрх бүхий албан тушаалтнаас хэрэгсэхгүй болгосон нийт 848 хэргийг прокуророос хянаж үндэслэлгүйгээр хэрэгсэхгүй болгосон 97 хэргийг сэргээж, үүнээс 74 хэргийг хэрэг бүртгэлтэд буцааж, 19 зөрчлийн хэрэг эрүүгийн хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж, 4 шийдвэрт өөрчлөлт оруулан шийдвэрлээд байна.
Прокуророос хяналтын чиг үүргээ хэрэгжүүлэх явцад нийт 85 удаа эрх бүхий байгууллагад шалгалт хийж, 389 төрлийн зөрчил илрүүлэн арилгуулж, 36 шаардлага бичиж, 31 эрх бүхий албан тушаалтанд сахилгын хариуцлага хүлээлгэсэн байна.
Гамшгаас хамгаалах өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжсэнтэй холбоотой гарч байгаа зөрчлийн талаарх мэдээллийг прокурорын байгууллага холбогдох эрх бүхий байгууллагуудаас өдөр тутам авч бүртгэн, долоо хоног бүрийн 5 дахь өдөр Улсын Ерөнхий прокурорын газраас улсын хэмжээнд нэгтгэн, дүгнэлт хийж, шуурхай байдлыг ханган ажиллаж байна.
Нийт 612 гомдол, мэдээллээс Тогтоосон хязгаарлалтыг зөрчиж үйл ажиллагаа, үйлчилгээ явуулсан гэх 222, Хорио цээр, хөдөлгөөний хязгаарлалтын дэглэм зөрчсөн 217, Олон нийтийг төөрөгдүүлэх, мэдээ, мэдээллийг түгээсэн, тараасан 31, Олныг хамарсан арга хэмжээ зохион байгуулах 10 зэрэг зөрчлүүд гарсан байх бөгөөд 82,5 хувийг бүртгэлд авч хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж, 8.4 хувийг хүлээн авахаас татгалзаж, 3.4 хувьд зөрчлийн хэрэг нээж, 15 гомдол мэдээллийн үлдэгдэлтэй байна.
Зөрчлийн нийт 23 хэргийн 17 буюу 73.9 хувьд нь шийтгэл оногдуулж, 6 хэрэг ажиллагаанд шалгагдаж байна. Улсын хэмжээнд тус хяналтын ажлыг хариуцсан нийт 65 прокурор одоогоор ажиллаж байна. Улсын Ерөнхий прокурорын газраас 2019 оны мэдээ тайланд үндэслэн хяналтын ажлын ачааллыг судлахад нэг прокурор жилд дунджаар 30971,5 зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээлэл, 505,4 зөрчлийн хэрэгт хяналт тавин ажиллаж байна.
Судалгаанд хамрагдсан нэгж прокурорын газрын хяналтын ажил хариуцсан прокуроруудын ачааллыг ажлын цагаар тооцож үзэхэд нэг прокурор өдөр дунджаар 1-ээс 6 цаг тогтмол илүү цагаар ажиллаж байна.
Нэг. Зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээлэл, зөрчлийн хэргийн тоо жилээс жилд өсөн нэмэгдэж байгаад дүгнэлт хийж, Прокурорын байгууллагаас шалтгаан нөхцлийг зөв тогтоох, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр тодорхой ажил зохион байгуулах шаардлагатай гэж дүгнэж, 2019 онд зөрчлийн хэрэг бүртгэх ажиллагаа явуулсан нийт хэргээс улсын хэмжээнд хамгийн их үйлдэгдсэн хэргүүдийг судалж үзсэн.
- “Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль зөрчих” 10488 хэрэг буюу 32.4 хувь, үүнээс “Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй, эсхүл жолоодох эрх нь дуусгавар болсон хүн согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт болис хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох” 8076 хэрэг буюу 24.9 хувь,
“Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль зөрчих” 9413 хэрэг буюу 29 хувь, үүнээс “Гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүнийг зодох” 6693 хэрэг буюу 20.6 хувь,
“Хулгайлах” 3642 хэрэг буюу 11.2 хувийг тус тус эзэлж байна.
Тиймээс Улсын Ерөнхий прокурорын газраас 2020 оны эхний хагас жилд багтаан дээрх төрлийн хэргүүдийн шалтгаан нөхцлийг тодорхой судалж, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр ажил зохион байгуулахаар шийдвэрлэж, ажил сайжруулах аяныг зарлан хэрэгжүүлж эхлээд байна" гэлээ.