Парламент дахь уяач гишүүдийн тоог нэгээр нэмэхээр Өмнөговь аймгийн ИТХ-ын дарга Б.Бадраа айсуй. Түүний хувьд аймгийн шилдэг уяач гуншинтай, одоогоос найман жилийн өмнө улстөржилтөөс залхаж, ажин түжин амьдрахыг эрхэмлэж буйгаагаа хэвлэлээр тунхаглаж байсан нэгэн. Шалтгаан нь арваад аймгийн Засаг дарга нарыг шалгах үед тэр ч гэсэн хуулийн байгууллагын үүдийг нэгэн үе сахиж байв. Үүндээ гомдож тунирхаж ийн гомдоллосон нь энэ.
Тэр Өмнөговь аймгийн Засаг ноёноор бүхэл бүтэн найман жил тухалсан босоо нэгэн.
УИХ-ын 2016 оны ээлжит сонгуульд өрсөлдсөн ч нутгийн дүү Н.Амарзаяад өвдөг шороодсон. Гэвч улс төрөөс тийм ч амархан явчихаагүй. Амгийн ИТХ-ын даргын зөөлөн суудалд тухалснаар ирэх сонгуульд даагаа нэхэхээр бэлтгэлээ хангаж эхэлсэн. Тиймдээ ч энэ удаагийн сонгуульд АН-аас нэр дэвшихээр горилж байна.
Түүнийг 2012 онд АТГ-аас шалгасан гол шалтгаан нь дөрвөн тэрбум орчим төгрөг шамшигдуулсан гэх асуудалтай холбоотой.
АТГ-аас эрүү үүсгэн шалгаж прокурорт шилжүүлсэн ч хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон юм. Үүнээс гадна Өмнөговь аймагт 14 километр хатуу хучилттай замын тендерийг өөрийн хамаарал бүхий гэх “Далан говь” компанид өгч мөнгийг хувьдаа завшсан, төсвөөс 180 сая төгрөг хувьдаа гулгуулсан гээд түүнтэй холбоотой асуудлыг хэвлэлээр нэг цацагдаж байлаа.
Гэвч түүнийг яллаж, хорьсон зүйл байхгүй. Зөвхөн хэвлэлээр шуурч байгаад асуудал замхардаг. Харин АТГ-ын Хяналт, шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтсээс аймгийнхаа Худалдан авах ажиллагааны албаны даргаар бизнесмэн Б.Батдоржийг томилуулах гэж удаа дараа зүтгүүлсэн нь ашиг сонирхлын зөрчилтэй болох нь тогтоогдож байсан удаатай. Энэ талаар ч хэвлэлүүд мэдээлсэн.
Эдгээрээс гадна “Тавантолгой Транс” компани, “Сэврэй хайрхан” групп гээд түүнтэй холбоотой асуудлыг жагсаавал уртаас урт жагсаалт гарна. Гэхдээ үнэн эсэх нь бас л тодорхойгүй.
Юутай ч Өмнийн говьд 12 жил ноён сууж буй Б.Бадраа парламентийн зүг саравчлан харж байна. Тэр 2016 онд Амарзаяа гишүүнд өвдөг шороодсон. Түүний хүчтэй өрсөлдөгч нь МСНЭ-ийн ерөнхийлөгч асан, бизнесмэн Х.Мандахбаяр. Гэхдээ түүний хувьд сонгуульд өрсөлдөх , нэр дэвших "пи ар"-аа уул уурхайн тэмцлээр хийсэн гэж иргэдийн эгдүүцлийг төрүүлсэн. Энэ утгаараа Б.Бадраагийн хүчтэй өрсөлдөгч болж чадах эсэх нь эргэлзээтэй. Ингээд Б.Бадраагийн АТГ-т мэдүүлсэн хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг хүргэе.
АТГ-аас хөрөнгө орлогийн мэдүүлгийг 2012 оноос олон нийтэд нээлттэй мэдээлдэг болсон. Энэ үед буюу аймгийн Засаг даргаар хоёр дахь удаагаа улирч 2012-2016 онд ажиллах үедээ түүний жилийн орлого нь 16-20 сая төгрөг байсан бол гэр бүлийнх нь орлого 126.7 саяас 105.2 сая төгрөг байжээ.
Энэ хугацаанд буюу 2012 онд 195 сая төгрөгийн орон сууцтай байсан бол 2016 онд 265 сая төгрөгийн үнэлгээтэй орон сууцтай болсон аж. Үүнээс гадна 45 сая төгрөгийн үнэт эдлэлтэй, банкин дахь дансы үлдэгдэл нь 18 сая төгрөг, зээлгүй, “Эрдэнэт хивс” ХК, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК, “Эрхэм нар”, “Говил, “Түвшин наран” зэрэг компаниас хувь эзэмшдэг гэжээ.
Тэгвэл одоо ямар хөрөнгөтэй вэ?
Аймгийн Засаг даргаар найман жил, ИТХ-ын даргаар дөрвөн жил суусан түүнийг чамгүй хөрөнгөтэй гэлцэх нь бий. Гэвч хөрөнгөө АТГ-т маш даруухнаар мэдүүлсэн байх юм.
Тухайлбал, жилийн орлого нь 66 сая, гэр бүлийн орлого нь 105.2 сая төгрөгөөс 48.4 сая төгрөг болж буурсан бол 805 сая төгрөгийн орон сууц, үйлчилгээний төвтэй. Нийт 80 сая төгрөгийн үнэлгээтэй автомашинтай гэсэн бол хурдан удмын 33 адуугаа нийт 50 сая төгрөгөөр үнэлсэн байна. Мөн өмнө нь 45 сая төгрөгийн үнэ бүхий үнэт эдлэлтэй гэж мэдүүлж байсан бол энэ жил 20 сая төгрөг гэж мэдүүлжээ.
Харин хадгаламж, картан дахь үлдэгдэл болон хувь эзэмших компаниудын тоо өмнөхөөсөө хэд дахин өссөн байна. Өөрөөр хэлбэл, 2016 онд төгрөгийн хадгаламж нь 18 сая байсан бол 179.2 сая төгрөг болж өсчээ.
Мөн “Эрхэм нар”, “Говил”, “Эрдэнэт хивс ХК, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК, “ТЮвшин наран”, “Говийн долгион мэдээллийн тв” гэсэн компаниудаас хувь эзэмшдэг гэжээ.
Ийнхүү аймгийн шилдэг уяач, Өмнийн говьд 12 жил эзэн суусан Б.Бадраа парламентийн зүг саравчилж харангаа, уртаас урт санаа алдаж байна. Энэ жилийн сонгууль түүний хувьд эцсийн бөгөөд сүүлчийн боломж байхыг үгүйсгэхгүй.
Учир нь орон нутгийн Тавантолгойн асуудлаар багагүй улс төр хийж дундаас нь бялуу хүртсэн нэгэн. Энэ утгаараа багагүй хүний эгдүүцлийг төрүүлсэн. Хэрвээ энэ удаагийн сонгуульд өвдөг шороодвол түүнд улс төрд үлдэх шалтгаан хийгээд орон зай олдохгүй нь дамжиггүй.
Г.Нацаг-Эрдэнэ
Сэтгэгдэл (3)