Зургийг шог зураач С.Цогтбаяр
Сонгуулийн сурталчилгааны өдрүүд эхэллээ. Нэгэн зэрэг гараанаас эхэлсэн тэдний туулах зам бариа хүрэхэд тийм ч хол биш ээ. Сонгогчдоо хэн илүү найрч, сэтгэлийг нь хөдөлгөж чадсан нь л үлдэнэ. Ердөө 76 суудал л бий. Харин энэ суудалд горилогч 639 хүн байна. Тэгэхээр хэн их хичээл зүтгэл гаргаж, нэр цэвэр өрсөлдөж чадсан нь итгэл хүлээх нь дамжиггүй.
Тодруулбал, УИХ-ын 2020 оны ээлжит сонгуульд 15 нам, дөрвөн эвсэл, 121 бие даагч нийт 639 өрсөлдөхөөр Сонгуулийн ерөнхий хорооноос батламжаа авсан. Одоо нэр дэвшигчдийн урдаа барих гол зүйл нь түүний намтар. Мөн нам, эвслээс гаргасан мөрийн хөтөлбөр нь юм. Тиймээс хуулиар олгогдсон эрхийн хүрээнд 22 хоногийн турш иргэдэд ухуулах чухал өдрүүд үргэлжилсээр.
УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн дагуу сонгуульд оролцох нам, эвслийн мөрийн хөтөлбөр нь Монгол Улсын төсвийн тогтвортой байдлын тухай болон Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлогод нийцсэн байх ёстой. Тодруулбал, мөнгө, эд хөрөнгө амлах, үнэгүй болон хямдруулсан үнээр үйлчлэх, улс, орон нутгийн салбарын орлогыг бусдад хандивлах, уул уурхайн салбарын орлогыг хишиг, хувь болгож хуваарилах зэргийг хуулиар хориглодог. Тэгвэл нам, эвслүүд мөрийн хөтөлбөртөө иргэдэд чиглэсэн онцлох ямар заалт тусгасныг тоймлон хүргэе.
МАН “ЗЭЭЛИЙН ХҮҮГ САРЫН 1 ХУВИАС ХЭТРҮҮЛЭХГҮЙ”
- Иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлж, ядуурлыг хоёр дахин бууруулна.
- Зээлийн хүүг бууруулж сарын 1 хувиас хэтрүүлэхгүй болгоно.
- Анх удаа байр авч байгаа бага, дунд орлоготой иргэдэд 4-6 хувийн хүүтэй орон сууцны ипотекийн зээл олгоно.
- Олон улсын жишигт нийцсэн “Эх, нярай, эмэгтэйчүүдийн үндэсний төв-II”, “Зүрх судасны үндэсний төв”, “Эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс заслын төв” байгуулна.
- Улсын хэмжээнд нийт ЕБС-ийн 80-аас доошгүй хувийг нэг ээжлтэй болгоно.
- Хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийн гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдэд оногдуулах ялыг чангатгана.
- Залуучууд, залуу гэр бүлийг орлогод нь нийцсэн, уян хатан төлбөрийн нөхцөлтэй орон сууц худалдан авахад дэмжлэг үзүүлнэ.
- “Насны хишиг” хөтөлбөрийг үргэлжлүүлнэ.
- Тусгай хэрэгцээ /хөдөлмөрийн бэрхшээл/-тэй иргэдийн эрх, оролцоог хангаж, нөхөн сэргээх эмчилгээ, сувилгаа болон хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлнэ.
АН “МОНГОЛ ХҮНИЙ ДУНДАЖ НАСЛАЛТЫГ 75 БОЛГОНО”
- Боловсролын салбарын дэлхийд өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлж, 20 байраар урагшлуулна.
- Монгол хүний дундаж наслалтыг 75-д хүргэнэ.
- Хүүхдийн мөнгийг хүн амыг өсгөх бодлого гэж үзэн хүүхэд бүрт ялгаварлалгүйгээр олгодог бодлогоо сэргээнэ.
- Ипотекийн зээлийг үргэлжлүүлнэ. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг зээлтэй уялдуулна.
- Ажлын цагийн уян хатан зохицуулалт, зайнаас болон цахим орчинд хөдөлмөрлөх боломж бүхий ажлын байрны эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ.
- Нийгмийн хамгааллын зорилтот бүлэгт чиглэсэн оновчтой бодлого хэрэгжүүлнэ. Хавтгайрсан халамжаас татгалзаж, халамжийг шаардлагатай өрх, иргэд рүү төвлөрүүлнэ.
- Археологийн болон түүх соёлын дурсгалт газрын хамгаалалтын зэрэглэл, ангиллыг шинэчилж, соёлын өвийг хамгаалагч, харгалзагчтай байх тогтолцоог бий болгоно.
- Малчин өрхийн 6-8 настай хүүхдийг гэрээр сургах сургалтын тогтолцоог бүрдүүлнэ.
- Хамтын тэтгэврийн туха йхуулийг сэргээж мөрдөнө.
Та бидний эвсэл “АХМАДУУД МАРГААШДАА САНАА ЗОВОЛТГҮЙ АМЬДАРНА”
- Дундаж цалинг хүний дайтай амьдрахад хүрэлцэхүйц хэмжээнд хүргэх бодлогыг үе шаттайгаар хэрэгжүүлнэ.
- Амхадуудынхаа тэтгэврийн доод хэмжээг тогтоохдоо маргаашдаа санаа сэтгэл зоволгүй амьдрах хэмжээнд үе шаттай хүргэнэ.
- Гадаад хэлийг хүүхэд бүр эзэмших тэгш боломжийг хангах боломжийг судалж, хууль эрх зүйн орчныг боловсруулна.
- Монголд эмчлүүлэх боломжгүй өвчнийг гадаад улсад эмчлүүлсэн тохиолдолд төлбөрийг төр засгаас дэмжлэг үзүүлэх талаар судалгаа хийнэ.
- Төрөөс шинэ бизнес эрхлэгчдэд хөрөнгө оруулах, оруулсан хөрөнгөндөө хувьцаа эзэмших, ногдол ашиг авах зарчмаар бизнес эрхлэх таатаай орчинг бий болгох, төсвийн орлогыг бодитой нэмэгдүүлэх хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ.
- Жирэмсэн эмэгтэйчүүд, 3-5 насны хүүхэдтэй ажилчин, ажилтныг авч байгаа цалинг нь бууруулалгүйгээр богиносгосон цагаар ажиллуулдаг тогтолцоог бүрдүүлнэ.
- Залуучуудын бизнес санаачилгыг дэмжих “Старт ап” банк байгуулж ажиллуулна. Жил бүр наад зах нь 1000 гарааны бизнесийг дэмжих бодлого боловсруулна.
- Бага тэтгэврийг нэмэгдүүлэх замаар ижил төрлийн хөдөлмөр эрхэлж байсан иргэдийн тэтгэврийн зөрүүг арилгах бодлогын судалгааг хийж дуусгана.
- Улсын чанартай хотуудад төрийн өмчийн их, дээд сургуулиудыг хичээлийн байрны шинэ цогцолбор болон оюутны хотхоны хамт барьж байгуулах ажлыг эхлүүлнэ.
ШИНЭ эвсэл “ӨРГҮЙ МОНГОЛ БОЛГОНО”
- “Өргүй монгол” санаачилгыг эхлүүлнэ.
- Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих сангаас төрийн өндөр албан тушаалтнууд, тэдний хамаарал бүхий этгээдүүд зээл авахыг хуулиар хориглоно.
- Тэтгэврийн доод хэмжээг үе шаттайгаар нэмэгдүүлэн амьдралд хүрэлцэхүйц түвшинд хүргэнэ.
- Улс төрийн намыг хатуу гишүүнчлэлгүй, бодлогын нам болгож иргэд сонгогчдын намчирхал талцлыг зогсооно.
- Төрийн өндөр албан тушаалтан болон түүний хамаарал бүхий этгээдийг оффшор бүсэд байрших банк, санхүүгийн байгууллагад хөрөнгө байршуулахыг хориглоно.
- Авлигад идэгдсэн, нөлөөнд автсан хууль хяналтын салбарт их цэвэрлэгээ хийнэ. Авлига, албан тушаалын гэмт хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацаагүй болгоно.
- Бага насны хүүхдийн эсрэг бэлгийн хүчирхийлэл үйлдсэн этгээдэд насаар нь хорих ял оноох хууль эрх зүйн орчинг бүрдүүлнэ.
- Шүүгчийг бизнесийн болон улстөрийн нөлөөллөөс ангид байх нөхцөлийг бүрдүүлж, зөвхөн шүүн таслах ажиллагаанд оролцдог болгоно.
- Цахим орчинд үндсэн хуулиар олгогдсон эрх чөлөөгөө эдлэх эрх зүйн үндсийг батаглгаажуулна.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (1)