Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялалт байгуулсныг эс тооцвол Ардчилсан нам 2016, 2020 оны УИХ-ын сонгуульд үнэмлэхүй ялагдал хүлээв. Н.Алтанхуягийг албан тушаалаас нь буулгаж, З.Энхболдыг Намын удирдлагад залсан 2014 оноос энэ намын дотоод зөрчил тогооноосоо хальж, эргэж нийлэхгүй шаазан шиг хагарч орхисон юм. З.Энхболдоор удирдуулсан АН эхлээд 2016 оны сонгуульд оролцож эрх баригчаас сөрж чадахааргүй сөрөг хүчин буюу парламентад есхөн суудалтай үлдсэн.
З.Энхболд хариуцлага хүлээж, Намын даргаасаа бууж, дараагийн удирдлагыг сонгох дотоод сонгууль өрнүүлснээр С.Эрдэнэ түүний орыг залгасан ч тусыг олсонгүй.
З.Энхболд Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон Х.Баттулгыг түшиж, С.Эрдэнэ намынхаа "гал голомт"-ыг сахин үлдсэн ч тусыг эс олсон нь энэ. 2016-2020 оны парламентад Ж.Батзандан, Л.Болд нар нь өрх тусгаарласнаар Бүлэггүй хоцорч байсан АН арай ядан суудлын тоогоо хоёроор нэмэгдүүлэв. З.Энхболд Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын даргын албаа орхиод АН-д ахлах зөвлөхөөр эргэн ирсэн ч намынхаа нэр хүндийг шороотой хутгахад тодорхой хэмжээнд гар бие оролцсоноор ялагдлын тоог нэгээр ахиулсан хэрэг.
31 дэх Ерөнхий сайдаар “нэрлэгдэж” байсан Намын дарга С.Эрдэнэ төрөлх Баянгол дүүрэгтээ зургадугаар байрт жагсаж, өвдөг шороодсон нь урьдчилан таамаглаагүй үр дүн байлаа. Түүнийг Намын дарга болох үеэс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд АН-ын бодлого үйл ажиллагаанд шүүмжлэлтэй хандаж ирсэн “Шинэчлэлийн хөдөлгөөн”-ий тэргүүн П.Галиндэв даруй найман мянган сонгогчийн саналаар хол орхиж, таслуулсан нь зүгээр ч нэг цаг хугацааны давхцал биш байв.
“Хамгийн зөв сонголт С.Эрдэнэ. АН эргэж сэргэхийн тулд эхлээд ёроолдоо тултал унах ёстой” хэмээх Баабарын үг үнэн байжээ.
Засаглах үедээ засаглаж, хамтрах үедээ хамтарч ирсэн АН өнөөдөр ёроолдоо тулж байна. С.Эрдэнэ намаа ялагдуулсан хариуцлагаа хүлээж, суудлаасаа буухаа мэдэгдэж, эрх үүргээ Ц.Туваанд түр шилжүүлсэн ч АН-д хийх шинэчлэл доод шатнаасаа эхэлж байх шиг. Гэвч сонгуулийн ялагдалдаа “бялуурч” яваа АН-д шинэчлэл бус өнөөх л эрх мэдлийн хуваарилалт бий болсон нь өнгөрсөн өдрүүдийн үйл явдлаар тодорч байна. Сонгуулийн ерөнхий хорооноос олонхийн саналаар ялалт байгуулсан 75 нэр дэвшигчид УИХ-ын гишүүний үнэмлэх гардуулснаас хэдхэн цагийн дараа Ерөнхийлөгч Х.Баттулга АН-ын 11-ийг өрөөндөө дуудаж уулзсан байдаг.
Уулзалтаар Ерөнхийлөгчийн зүгээс дотроо эв нэгдэлтэй байхыг тэдгээр 11 гишүүнд захьсан гэх ч УИХ дахь АН-ын бүлгийн шинэ даргыг сонгосон нь Д.Ганбатыг томилсноор ил болсон юм.
Нэг үгээр бүрэн эрх нь дуусгавар болоход жил гаруйн хугацаа үлдсэн Ерөнхийлөгч Х.Баттулга төлөөний хүн болох Д.Ганбатыг Бүлгийн даргаар зүтгүүлж, томилуулснаараа АН дахь өөрийн орон зайг лавшруулж, барьцаа ахиуллаа. Харин сонгуулийн ялагдлаас үүдсэн бүх хариуцлага өөр дээр нь буух болсон С.Эрдэнэ С.Одонтуяаг УИХ-ын дэд даргаар томилуулахаар тохироо хийсэн нь нам доторх өөрийн байр сууриа тордож, тооглож үлдэхийг хичээж байгааг харуулав.
УИХ дахь АН-ын Бүлгийн даргаар дэвшүүлсэн Д.Ганбатын хувьд шууд утгаараа Х.Баттулгын төлөөний хүн. Улс төрд хөтлөн оруулж, өнөөг хүртэл бэлтгэсэн улстөрч нь. С.Одонтуяа ч ялгаагүй С.Эрдэнийн баруун гар. Эрх ашгийн нэгдэл нь тэднийг еэвэнгийн хоёр тал шиг харагдуулдаг.
Эндээс харахад АН-д шинэчлэл бус ирэх жилийн Ерөнхийлөгчийн сонгууль, өөрийн байр суурийг хадгалж үлдэх нь чухал байгаа нь Х.Баттулга, С.Эрдэнэ нарын нүүдлээс тодорхой бололтой.
Дээгүүрээ эрх мэдлийн хуваарилалтыг ийн хийгээд эхэлсэн байхад доогуураа мянга шинэчлэл хийе гэж хашгираад тусыг олохгүй нь мэдээж. Сонгуулийн ялагдлаар С.Эрдэнийн "савар"-аас мултарсан АН, хүссэн ч, эс хүссэн ч аажим аажмаар Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын халаасанд орж эхэллээ. Мөнгөтэй нь хөгжмөө захиалдаг шиг эрх мэдэлтэй нь зохион байгуулалтаа хийж, шийдвэр гаргадаг нь өнөөгийн улс төрийн гашуун үнэн.
Г.Эрхэс
Сэтгэгдэл (8)