Улс төрд нөлөө бүхий эрхмүүд эрх мэдэл, албан тушаалаа урвуулан ашигласан гэх хэргээр шүүхийн хаалга татаж, эхнээсээ ял сонсож байна. Тэдний нэг нь Ерөнхий сайд асан, УИХ-ын гишүүн асан Ж.Эрдэнэбат. Түүнийг шүүхээс ял сонсохтой зэрэгцэн Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан С.Баяр, Сангийн сайд асан Баярцогт нар холбогдох хэрэг олны анхаарал татах болов.
Учир нь энэ сарын 6-нд болсон шүүх хурлаас С.Баяр болон Ч.Давааням нарын хэргийг тусгаарлах шийдвэрийг шүүхээс гаргасан бол С.Баярцогт, Б.Ариунсан, Б.Бямбасайхан, Б.Бадрал, Д.Ганболд нарт холбогдох хэргийн шүүх хурал үргэлжилж байна.
Эндээс, чухам юуны учир С.Баярын хэргээс тусгаарлаж, тусад нь шүүх хурал зарлах болов. Магад С.Баярцогтод ял өгөх зорилгоор С.Баярын хэргийг тусгаарлав уу гэх зэргээр иргэд хардаж буй нь үнэн юм.
Тэгвэл дээрх хэрэг прокуророос шүүхэд шилжсэн цагаас нийт дөрвөн удаа хойшилсон байдаг. Шалтгаан нь, шүүгдэгч нарын зүгээс гэрч, шинжээч оролцуулах хүсэлт гаргасан, эс бөгөөс өмгөөлөгч нар нь шүүх хурал давхацсан нэрээр шүүх хуралд ирээгүйгээс болж ийнхүү дөрвөн удаа хойшилсон юм.
Тодруулбал, өнгөрсөн тавдугаар сарын 25-ны өдрийн 09.00 цагт эхэлсэн шүүх хуралдаанд шүүгдэгч С.Баяр эмнэлэгт хэвтсэн, шүүгдэгч С.Баярцогтын өмгөөлөгч Г.Орхон шүүх хуралдаан давхацсны улмаас тус тус хүрэлцэн ирээгүй юм. Мөн шүүх хуралдаанд оролцвол зохих гэрч нарын зарим нь ирээгүй тул С.Баяр нарт холбогдох гэм буруугийн шүүх хуралдааныг 2020 оны зургадугаар сарын 15-ны өдрийн 09.00 цаг хүртэл хойшлуулж байлаа.
Гэтэл зургадугаар сарын 15-нд болсон шүүх хуралдаанд шүүгдэгч Д.Ганболд нь УИХ-ын ээлжит сонгуульд нэр дэвшсэн, Хөвсгөл аймагт ажиллаж байгаа, шүүгдэгч С.Баярцогтын өмгөөлөгч Н.Цэцэгмаа нь хөдөө орон нутагт сонгуулийн ажилтай, шүүгдэгч Б.Бадралын өмгөөлөгч П.Эрхэмбаяр нь шүүх хуралдаан давхацсан гэсэн үндэслэлээр шүүх хуралдааныг хойшлуулах тухай хүсэлт тус тус гаргасан байна. Шүүгдэгч шүүх хуралдаанд ирээгүй нь шүүх хуралдааныг хойшлуулах үндэслэл болох шүүх хуралдааныг зургадугаар сарын 18-ны өдрийн 09:00 цагт товлосон юм.
Энэ шүүх хурал дахиад л хойшилсон.
Учир нь шүүхэд дуудагдсан гэрч, шинжээч нарын зарим нь ирээгүй тул тэдгээрийг албадан ирүүлэхээр гэм буруугийн шүүх хуралдааныг зургадугаар сарын 22-ны өдрийн 09:00 цаг хойшлуулав.
Зургадугаар сарын 22-нд товлосон шүүх хурал цагтаа эхэлсэн. Гэтэл шүүгдэгч Б.Бямбасайханы өмгөөлөгч Н.Цогт, шүүгдэгч Д.Ганболдын өмгөөлөгч Б.Баяраа нар нь нэр бүхий гэрч, шинжээч нарыг шүүх хуралдаанд оролцуулах хүсэлт дахин гаргасан байдаг. Үүнийг шүүх хүлээн авч, шүүх хурлыг энэ сарын 6-ныг хүртэл буюу өчигдрийг хүртэл хойшлуулах шийдвэр гарсан бол С.Баярцогт, Б.Бямбасайхан, Д.Ганболд нарыг долдугаар сарын 6-ныг хүртэл үргэлжлүүлэн хорихоор болсон юм.
Харин энэ сарын 6-нд болсон шүүх хуралд С.Баярын өмгөөлөгч П.Баасанжав, шүүгдэгч Ч.Даваанямын өмгөөлөгч Б.Мөнхбат нар нь шүүх хуралдаан давхацсан учир мөн л шүүх хуралдаанд ирээгүй юм.
Уг шалтгааныг шүүх хүлээж авбал шүүх хурал тав дахь удаагаа хойшлох эрсдэлтэй байлаа.
Тиймээс шүүхээс шүүгдэгч С.Баяр, Ч.Давааням нарын хэргийг тусгаарлаж, шүүх хуралдааны товыг жич зарлахаар болсон юм. Одоогоор гэм буруугийн шүүх хурал чухам хэзээ товлогдох нь тодорхой байна.
Шүүгч ийм шийдвэр гаргасан нь өмнө нь хэлсэнчлэн шүүх хурал нийт дөрвөн удаа хойшилсон, дээр нь шүүхэд ирэх ёстой гэрч, шинжээч нар бүгд хүрэлцэн ирсэн учир дахин хойшлуулах боломжгүй гэж үзжээ.
Ямартай ч шүүгдэгч С.Баяр, Ч.Давааням нарт урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үлдээсэн бол Сангийн сайд асан С.Баярцогт нарт холбогдох хэргийн шүүх хуралд хэвийн үргэлжилж байна.
Эндээс үзвэл, авлига, албан тушаалын хэргээр шүүхэд дуудагдсан этгээдүүд шүүн таслах ажиллагаанд ямар нэг байдлаар саад учруулдаг.
Ингэснээр шүүх хурал удаа дараа хойшлуулж, дагаад иргэдийн санаа бодлыг өөр зүгт эргүүлж, хэрэг шийдвэрлэлтэд нөлөөлөх гэсэн муйхар арга хэрэглэдэг болох нь ажиглагдаж буй юм.
Тиймээс л шүүхээс С.Баяр болон Ч.Давааням нарт холбогдох хэргийг тусгаарлахаас өөр арга байгаагүй нь ойлгомжтой юм.
Г.Маргад
Сэтгэгдэл (6)