Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх хэлдэг л юм. “Миний аав, ээж хоёр хоёулаа тээврийн жолооч хүмүүс байсан. Жолооч хүний зовлон жаргалыг би маш сайн мэднэ” гэж. Харин Зам, тээврийн сайд Б.Энх-Амгалан “Би өөрөө жолоочийн хүүхэд. Миний бага нас дандаа жолоочийн кабинд, аавынхаа хажууд өссөн хүн” хэмээн нэгэнтээ дурссан байдаг. Аль аль нь хариуцлагатай, төрийн өндөр албан тушаал хашиж байгаа ч амьдралын нэгээхэн дурсамж нь тээврийн салбар, жолооч хүнтэй салшгүй холбогдож ирсэн тухайгаа ярьсан нь энэ.
Тэдний уг дурсамжийг хөглөх, нэгээр нэмэх, бас баяжуулах хүн энэ удаагийн парламентад сонгогдсон нь А.Адъяасүрэн.
Тээврийн салбарт тодорхой хэмжээнд байр сууриа эзэлж, тэр хэмжээгээрээ мэргэжилтэн бэлтгэж ирсэн “Номгон санчир” группээр овоглодог энэ хатагтай УИХ-ын сонгуулийн Гуравдугаар тойрог буюу Баянхонгор аймагт анх удаагаа нэр дэвшин өрсөлдөж, ялалт байгуулан хууль тогтоогч болон дэвшээд байна. Зарим нь, А.Адъяасүрэнг Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын төлөөний хүн гэж ярьдаг, харддаг. Төрийн тэргүүний орон тооны бус зөвлөхөөр ажиллаж байгаад Баянхонгор аймагт АН-аас нэр дэвшигчээр гэнэт тодорч, бүр төр түшилцэхээр сонгогдсон нь ч түүнийг Х.Баттулгатай хамаатуулах тодотголыг улам өрдөх шалтгаан.
Хонгор нутгийн Ардчилсан эмэгтэйчүүдийн холбооны тэргүүний албыг хавсран ажилладаг түүний тээврийн салбарт хөл тавьсан үе нь 1999 он.
Хадмынхаа байрыг Улаанбаатар хотын банкинд барьцаалж, дөрвөн сая төгрөгийн зээл авч хоёр автомашинтайгаар үүсгэн байгуулсан “Номгон Санчир” компани нь өнгөрсөн хугацаанд 50 гаруй мянган жолоочийг “төрүүлж”, өдгөө найман чиглэлээр авто тээврийн засвар үйлчилгээний ажилтан бэлтгээд зогсохгүй Оюу Толгой компанийн аюулгүй жолоодлогын сургалт хариуцсан анхны Монгол компани болж өргөжжээ. Их сургуулийн багш мэргэжлээ орхиод тээврийн салбарт эргэлт буцалтгүй орсон А.Адъяасүрэнг одоогийнх шиг амжилт гаргана гэж хэн ч тухайн үед бодож, төсөөлөөгүй нь лав.
Уул уурхай, тэр дундаа хүнд машин механизмын жолооч бэлтгэхэд Монголоос төө илүү туршлагатай, хариуцлагатай байдлаараа дэлхийд жишиг тогтоосон Австралитай өрсөлдөж, Оюу Толгойн аюулгүй ажиллагааг хариуцахаар болсон нь түүний удирдан чиглүүлж ирсэн “Номгон Санчир”-ын амжилт, А.Адъяасүрэнгийн гавьяа. Компаниа олон улсын хэмжээний болгохуйц удирдаж чиглүүлсний үнэлгээ.
Гэхдээ үүсгэн байгуулсан компани нь амжилттай яваа шиг А.Адъяасүрэнг сайн нэр дагадаг уу гэвэл үгүй.
УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшсэн үеэс нь хэвлэлийн зай талбайг эзэлж, дүүргэх болсон 100 мянган ам.долларын авлигын гэх асуудалд нэр холбогдсон нь түүнийг ороох хасах оноо. Учрыг сийрүүлбэл, Автотээврийн үндэсний төвийн Тээвэр зохицуулалтын хэлтсийн дарга Г.Доржпаламд түүний хүргэн Б.Г гэх хүнээр дамжуулан энэ оны гуравдугаар сарын 31-нд Чингэлтэй дүүргийн III хорооны нутаг, “Peace tower”-ын 804 тоот өрөөнд 100 мянган ам.доллар өгсөн хэрэгт холбогдуулан Авлигатай тэмцэх газраас яллагдагчаар татагдсан байдаг.
Хуулийн байгууллагаас өгсөн тайлбараар А.Адъяасүрэн “Тэнгри транс”, “Сан тээвэр”, “Ульгансар транс” компанийн хүнд даацын 680 ачааны автомашинд улс хоорондын ачаа тээврийн С зөвшөөрөл олгуулахын тулд хахууль өгсөн нь баримтаар нотлогдсон гэж үзэн Эрүүгийн хуулийн 22.5-1 дэх хэсэгт заасан “Өөртөө, бусдад давуу байдал бий болгох зорилгоор албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдалтай нь холбогдуулан бусдад эд зүйл өгсөн” гэх үндэслэлээр яллагдагчаар татах тогтоол баталсан гэдэг.
УИХ-ын сонгуульд нэр дэвших үеэрээ Авлигатай тэмцэх газарт хүргүүлсэн А.Адъяасүрэнгийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт дурдсанаар тэрбээр албан тушаалаас нь түдгэлзүүлэн шалгаж эхэлсэн Г.Доржпаламын тусгай зөвшөөрөл олгохдоо хахууль авсан байж болзошгүй Хятадын хөрөнгө оруулалттай “Тэнгри транс”, “Сан тээвэр”, “Ульгансар транс” компаниас хувь эзэмшдэг тухайгаа мэдүүлсэн удаатай.
Хэдийгээр Ерөнхийлөгчийн зарлигийн дагуу хуралдуулсан Анхдугаар чуулганаар А.Адъяасүрэн тангараг өргөж, УИХ-ын гишүүний халдашгүй бүрэн эрхтэй болсон ч хуулийн байгууллагаас үүсгэсэн хавтаст хэрэг хараахан хаагдчихаагүй гэдгийг онцолж, сануулах хүн цөөнгүй.
А.Адъяасүрэн гишүүн өөрөө ч авлигын хэрэгт нэр холбогдсон асуудлаар байр сууриа илэрхийлж, тодорхой тайлбар өгөхгүй яваа нь түүнийг тойрсон хардлага, эргэлзээг улам лавшруулах шалтгаан. Гэхдээ А.Адъяасүрэн гишүүнийг бусдад хахууль өгч тусгай зөвшөөрөл гаргуулсан эсэх асуудлыг хуулийн байгууллагаас мухарлаж, шүүхээс эцэслэн алх цохих учиртай. Ямар ч байсан Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, сайд Б.Энх-Амгалан нарын араас тээврийн кабинаас тодорсон гуравдахь гишүүн нь А.Адъяасүрэн болж, ирэх дөрвөн жилд төр түшилцэж, хууль тогтоогчоор ажиллах нь.
Өнгөрснөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд босгож, бүтээж, удирдан чиглүүлж ирсэн компанийнхаа автороор түүний хувьд тээврийн салбар, тэр дундаа жолооч нарын эрх ашгийн талаар байр сууриа илэрхийлж, тэдний дуу хоолой болох хүн нь мөн үү гэвэл мөн. Ялгаатай нь, УИХ гэдэг бүтэц өөрөө ашиг сонирхлын зөрчлөөс ангид хууль тогтоох дээд байгууллага учраас энэ тухай байнга дуугарах нь А.Адъяасүрэнд "хаалттай". Хэлсэн үг, илэрхийлж буй байр суурь нь хамаарал бүхий компанийнхаа эрх ашгийг хамгаалж дуугарч байгаа мэт ойлгогдох гэмтэй.
Тээврийн салбарт өөрийн гэсэн орон зайгаа хэдийнэ бий болгосон түүний жилийн орлого 800 сая төгрөг бол гэр бүлийнх нь 18 сая төгрөг. Тэрбум 542 сая төгрөгийн орон сууц, барилга байгууламжтай.
220 сая төгрөгийн үнэлгээ бүхий автомашин, 700 сая төгрөгийн хадгаламж, 800 сая төгрөгийн авлагатай. Тэрбээр “Премиум кастомс”, “Тэнгри транс групп”, “Сан тээвэр групп”, “Ульгансар транс”, “Өлзийт зам трейд”, “Номгон Санчир групп”, “Топ транспорт”, “Топ капитал”, “Ти Эс Ти” мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төв, “ХАБ таны төлөө” төрийн бус байгууллага зэрэг компанийн хувьцааг 1-100 хувь эзэмшдэг байна.
С.Гандөл
Сэтгэгдэл (27)