Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Жүдо бөхийн холбоог удирдаж явахдаа өөрт нь Хөдөлмөрийн баатар цол олгуулах тухай яриа гарахад хэлсэн байдаг. 2016 оны Риогийн олимпийн дараа холбооны Удирдах зөвлөл болон багш дасгалжуулагчдын хамтарсан хурал хийх үеэр юм. “Надад хөдөлмөрийн баатар цол олгуулах бодлоо энэ мөчөөс эхлээд орхихыг та нараас хүсье. Харин хэдүүлээ Монголын жүдогийн эмэгтэй төрөлд олимпийн анхны медаль, тэгээд бүр алтын дайтай мөнгөн медаль авчирсан Сумьяагаа Хөдөлмөрийн баатарт тодорхойлъё.
Ард түмэн ч дэмжих байх. Сумъяа үнэхээр сайн барилдсан, алтын дайтай мөнгө авсан.
Нутгийн дэвжээ нь л түшлээ, хэрвээ Бразилийн тамирчин биш байсан бол манай Сумъяа алт авах байсан. Энэ удаагийн олимп бүх зүйл ганц тамирчнаас шалтаалдаггүйг Монголын ард түмэнд бодитойгоор харууллаа” гэж.
Үүнээс жил гаруйн дараа Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдсөн Х.Баттулга ялалт байгуулж, тав дахь Төрийн тэргүүнээр сонгогдсоныхоо дараа Д.Сумъяад Хөдөлмөрийн баатар цол олгосноор тэрбээр 26 насандаа “Алтан соёмбо” тэмдэг, Сүхбаатарын одонг энгэртээ гялалзуулж байв. Тэгэхэд Д.Сумъяа Унгарын Будапештын тэнгэрт Төрийн дууллаа эгшиглүүлж, Монголын түүхэнд энэ спортоос төрсөн дөрөв дэх дэлхийн аваргаар тодроод байсан юм.
Ийнхүү Монголын эмэгтэй жүдочдоос анхны олимпийн мөнгөн медаль, дөрөв дэх дэлхийн аваргыг ээлж дараалан энгэртээ гялалзуулсан Д.Сумъяагийн амжилт дан ганц өөрөөр нь дууссангүй.
Тулгар төрийн 2229, Их Монгол Улсын 814, Ардын хувьсгалын 99 жилийн ой, Үндэсний баяр наадмын хүчит бөхийн барилдаанаас долоон Начин цолтон шинээр төрсний нэг нь Х.Цогтгэрэл байв. Түүнийг Хөдөлмөрийн баатар Д.Сумъяагийн нөхөр гэдгээр нь олон нийт андахгүй. Аймгийн арслан цолтой наадмын зүлэг ногоон дэвжээнээ зодоглосон түүний хувьд энэ жил Улсын начин хэмээх эрхэм цолонд хүрэв. Ингэхдээ Улсын аварга Г.Эрхэмбаяраар тав давж, Улсын начин цолонд хүрсэн нь Булган нутгийнхнаа баярлуулаад зогсохгүй жүдогоор холбогдсон гэр бүлийн амжилтыг нэгээр түүчээлсэн нь энэ байв.
Д.Сумъяаг “Хилчин” спорт хорооны тамирчин болдог жил буюу 2010 онд танилцаж, өрх тусгаарласан тэдний хувьд 2017 он амжилтынх нь хамгийн оргил үе байсан гэдэг. Учир нь, Д.Сумъяа дэлхийн аварга болоод зогсохгүй Хөдөлмөрийн баатар цол хүртсэн бол Х.Цогтгэрэл Булган аймгийнхаа наадамд түрүүлж, аймгийн арслан болсон байдаг.
Харин энэ удаад Х.Цогтгэрэл Начин цолонд хүрснээр тэд хоёулаа улсдаа ч, дэлхийд ч данслагдсан үндэсний бөх болон жүдо хэмээх их спортоос төрсөн гэр бүлийн тоог нэгээр нэмж байна.
Тамирчин байх хэцүү бас амттай. Асар их хөлс хүч, хөдөлмөр, хүсэл, тэмүүлэл, тууштай зорилго бүхий өрсөлдөөн дунд хэдхэн секундын ялагдлаар хэмжигдэж дэвжээнээс буух нь спортын хамгийн хэцүү нь.
Баярлаж, гуних нь үргэлж зэрэгцэн байдаг спортын ертөнцөд өмнөө тавьсан зорилгодоо хүрэх шиг сайхан зүйл үгүй.
Бас хамгийн амттай нь. Жил тойрон хийсэн бэлтгэл нь наадмын зүлэг ногоон дэвжээнд гаргасан ганц алдаанаас болж бүдэрдэг бөх хүний зовлонг Х.Цогтгэрэл сайн мэднэ. Бүтэн үеийн турш ялж яваад цаг дуусах тэрхэн мөчид ялагдлаар өндөрлөдөг харууслыг Д.Сумъяа хамгийн сайн гадарлана. Ийм нэгэн тэмцлийн босготой хүссэн болгоных нь зорьж, зориглож ороод байдаггүй спорт хэмээх "их айл"-ын үүдийг давж, нэгэн аравны турш ялалт, ялагдлын жаргал, зовлонгоо хуваалцаж ирсэн энэ гэр бүл цаашид Улсын начин Х.Цогтгэрэл, Хөдөлмөрийн баатар Д.Сумъяагийнх гэж дуудуулах нь. Нэг Ерөнхийлөгчөөс Хөдөлмөрийн баатар, Улсын начин хэмээх эрхэм алдрыг хүртэх нь баргийн хүнд тохиохгүй ховор хувь тохиол юм.
С.Гандөл
Сэтгэгдэл (6)