Дэлхий нийтийг түгшээсэн коронавирусийн цар тахлын хүрээнд Монголын Засгийн газар, Улсын Онцгой комиссоос шат дараатай арга хэмжээ авч хэрэгжүүлсээр даруй хагас жил өнгөрчээ. Гадаад харилцааны яамны Консулын газрын захирал Л.Мөнхтүшиг хэлэхдээ “Хил хааснаас хойш 14371 иргэнийг агаар болон автозамаар татан аваад байна. Иргэд олон нийтийн дунд 67000 иргэнийг татан аваагүй гэсэн шүүмжлэл гарсан. Хил хаахаас өмнө манай улс урьдчилан сэргийлэх үүдээс зарим иргэдээ хилээр нэвтрүүлж байсан.
Тэгэхээр хил хаахаас өмнө ирсэн иргэдийн тоо 67 мянга хүрсэн гэдгийг онцлон хэлье” хэмээсэн нь долоо хоногийн өмнөх хэвлэлийн бага хурлын үеэр хэлсэн тоо баримт.
Харин энэ сард 14 удаагийн тусгай үүргийн онгоцоор 3500 орчим монгол иргэнээ гадаадын улс орноос татан авчрах хуваарийг Улсын Онцгой комиссоос гаргаад байгаа юм. Энэ хүрээнд Сөүл-Улаанбаатарын чиглэлээр 260 иргэнээ авчраад байна. Дараагийн нислэг Сиатл-Улаанбаатар буюу энэ сарын 5-нд үйлдэх товтой.
Эндээс Монголын Засгийн газар, Улсын Онцгой комиссоос хэрэндээ ачаалалтай ажиллаж байгааг харж болно. Харин Монголын талд үүсээд байгаа нэг асуудал нь тусгаарлах байрны хүрэлцээ, түүнийг тойрсон үйлчилгээ.
Тусгай үүргийн онгоцоор эх орондоо ирсэн иргэдийг ХӨСҮТ, Цэргийн төв эмнэлэг, Жаргалант, Энхсаран сувилал, Баянбуурал амралт, “Кентавр” болон “Хабу”, “Toyoko Inn”, “Амар” тэргүүтэй зочид буудалд хуваарилан байршуулж буй. Гэвч тусгаарлалтад байгаа иргэдийн зүгээс тухайн газруудын үйлчилгээ, хоолны асуудалтай холбоотой шүүмжлэлийг дайх болсоор удаж байна. Үүнээс гадна “Нийслэлд 50 мянган төгрөгөөр зардлаа нөхөөд ажиллах боломжгүй гэсэн буудал олон байна. Тэд үнийг хамгийн доод талдаа 120 мянга болгох хэрэгтэй гэсэн зүйл ярьдаг” гэдгийг Консулын газрын дарга Л.Мөнхтүшиг онцолсон.
Түүний тодотгосноор Улаанбаатарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа зочид буудлын удирдлагатай доод тал нь өдрийн 120 мянган төгрөгөөр тохирч чадвал коронавирусийн цар тахлын хүрээнд тусгай үүргийн нислэгээр гадаадаас татан авчирч байгаа иргэдийг хангалттай тусгаарлах орчин нөхцөл бүрдэх нь.
Улсын Онцгой комиссын даргын гаргасан тушаалын хүрээнд тусгаарлах байрны нэг өдрийн жишиг үнийг 50 мянган төгрөг байхаар баталсан байдаг. Үүнд өдрийн гурван удаагийн хоол, хоёр удаагийн цай, нэг хоногийн байрны төлбөрийг багтааж шингээсэн. Гэвч энэхүү үнийн дүнг хүлээн зөвшөөрч иргэдийг 21 хоног байрлуулах зочид буудал хязгаарлагдмал байгаа нь өөрөө асуудал болж эхэлсэн нь энэ. Гэхдээ зочид буудлуудын зүгээс хэлж байгаа 120 мянган төгрөгийн үнийн саналаар тогтоовол гэр бүлээрээ ирж байгаа хүмүүсийн хувьд, тийзний үнээс эхлээд тусгаарлах байрны 21 хоногийн зардал буюу 1.050.000 төгрөгийг төлөхөд санхүүгийн дарамт учруулах учраас зочид буудлуудтай тохиролцоонд хүрч чадахгүй байгаа гэх. Үнэний ортой л тайлбар.
Гэхдээ энд зарчмын нэг санал байна. Тэр нь Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын хамаарал бүхий гэгддэг "Баянгол" зочид буудал Улсын Онцгой комиссоос тогтоосон нэг өдрийн хувьсах зардлыг дэмжиж, өөрсдөдөө байгаа боломж бололцоо ашиглаж ажиллахаа илэрхийлвэл ямар вэ?.
Тэглээ гээд санхүүгийн хямралд орж, үйл ажиллагаа нь доголдох асуудал үүсэхгүй нь тодорхой. Тэгээд ч коронавирусийн цар тахлын хүрээнд тогтмол орлоготой, ажилтнуудынхаа ажлын байрыг хадгалж үлдэхэд дэмтэй асуудал биш гэж үү?! Эсрэгээрээ Төрийн тэргүүнийхээ санаачилгыг дэмжих нь эх оронч үйлдэл болно. Үүнийгээ дагаад үнийн асуудал дээр тохиролцож чадахгүй байгаа бусад зочид буудлын эздэд ч жишиг тогтооно.
“Баянгол" зочид буудал нь 4 одны зэрэглэлтэй, голчлон бизнес ангиллын зочид төлөөлөгчид, жуулчдыг хүлээн авч үйлчлэх статустай тухайгаа цахим сайтдаа дурджээ.
Ингэхдээ 211 өрөөнд 360 зочин хүлээн авах боломжтой аж. Үнийн хувьд өрөөний зэрэглэлээсээ хамаарч 240 мянгаас 1.1 сая төгрөг хүртэлх үнэлгээтэй.
Өнгөрсөн нэгдүгээр сараас эхэлсэн коронавирусийн цар тахалтай холбогдуулж авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээнээс үүдэж, "Баянгол" зочид буудлын өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд үйл ажиллагаанд нь ямар өөрчлөлт орсныг хэлж мэдэхгүй. Лав ашигтай ажиллаагүй нь мэдээж. Хил хааснаас хойш хэдий хэмжээний бизнес ангиллын зочид төлөөлөгч, жуулчин тус байгууллагаар үйлчлүүлж, буудалласан нь тодорхойгүй. Бараг байхгүй болов уу.
Тийм байхад Улсын Ерөнхийлөгчөөс хамаарал бүхий, үйл ажиллагаа нь Улаанбаатартаа л томоохонд тооцогддог "Баянгол" зочид буудлын захиргаанаас Улсын Онцгой комиссын шийдвэр, хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээг дэмжих санал гаргах нь зөв үйлдэл болоод зогсохгүй нийгэмд зөв мессеж түгээнэ.
Нэгэн цагт, одоо ч Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын оролцоотой явдаг УИХ-ын гишүүн асан, "Монос"-ын, МоАХ-ны Л.Эрдэнэчимэг "Иргэний онцгой комиссоос гаргасан мэдэгдлийн дагуу уулзаж, тусгаарлах байрны хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд хамтран ажиллах хүсэлтээ гаргалаа.
100 хүн авах зочид буудлын өрөө тус бүрт Моносын зүгээс 50мянган төгрөгийн өдрийн татаас өгье. Хамтран ажиллах компаниуд холбогдоно уу" гэснийг энд сануулах нь зүйн хэрэг.
Улсын Онцгой комиссын “Шуурхай штаб”-ын дарга, хурандаа Б.Ууганбаяр нэгэнтээ хэлсэн байдаг. “Нислэг шахуу байсан цаг хугацааны боломж гараагүй зэрэг шалтгаанаас болж, суухаасаа өмнө төлбөрөө барагдуулж амжаагүй иргэд бий. 90 орчим сая төгрөгийн өр төлбөр үүссэн бөгөөд төлбөр барагдуулах ажлыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх алба болон Прокурорын байгууллагатай хамтран гүйцэтгэж байна. Ажил урагштай явагдаж байна. Замын-Үүдээр ирсэн төлбөрөө барагдуулах боломжгүй иргэд ажил хийж, төлбөрөө барагдуулж байна” гэж. Аль аль талдаа бодох л асуудал.
Тэгэхээр Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын эх оронч сэтгэлгээ ямар үнэлгээтэй вэ? гэдэг нь цаг хугацааны л асуудал.
Коронавирусийн халдварт өвчин гарснаас хойш БНХАУ-д албан ёсны айлчлал хийсэн анхны Төрийн тэргүүн болсон шигээ хамаарал бүхий зочид буудлаа улсдаа, иргэддээ зориулж, ашиглуулсан анхны Ерөнхийлөгч болох эсэх нь түүний л мэдлийн хүрээний асуудал.
Г.Эрхэс
Сэтгэгдэл (4)