Монгол Улс байсхийгээд говь нутгийн зүг хөлгийн жолоо залж, цэргүүдээ эргэдэг Ерөнхийлөгчтэй болоод удаж байна. Улсын тэргүүн, Үндсэн хуулиар олгосон бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Ерөнхийлөгч Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагчийн хувиар очих нь зүйн хэрэг байх. Гэвч Төрийн тэргүүнийг тийш хөтөлдөг ганцхан шалтгаан байдаг нь төмөр зам, түүнийг тойрсон бүтээн байгуулалт. Өөрийнх нь даргалдаг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн зөвлөмжийн дагуу Засгийн газраас Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 414.6 километр төмөр замыг Монгол Улс өөрийн дотоодын бололцоог ашиглан барихаар болсон нь жилийн өмнөх үйл явдал.
Санхүүжүүлэгч нь “Эрдэнэс Тавантолгой, хөрөнгө оруулалтын хэмжээ нь тэрбум орчим ам.доллар.
Өнгөрсөн оноос бүтээн байгуулалтын ажлыг нь эхлүүлсэн уг төмөр замын доод бүтцийн буюу далангийн ажлыг ЗХЖШ, дотоодын аж ахуйн нэгжүүд хамтран гүйцэтгэж байгаа юм. Гэхдээ төмөр замын бүтээн байгуулалтын тухай бичих гэсэнгүй. Харин түүнээс чухал, нэн тэргүүнд шаардлагатай асуудал бий нь баруун тийш буюу Улаанбаатар-Дархан чиглэлийн 204 км автозам. 2016 оноос шинэчлэхээр ярьж эхэлсэн уг замын ажил салбарын сайдынх нь амлалт, хуваарь ёсоор 2018 онд бүрэн ашиглалтад орохоор байв.
Байв гэдэг нь 2016 оноос хойш тав дахь салбарын сайдынхаа нүүрийг үзэж байгаа эл зам өнөөг хүртэл бодит биеллээ олсонгүй.
Сайд бүр нь нэг шалтгаан хэлж байсныг эс тооцвол замын бүтээн байгуулалтын ажил бараг өрнөөгүй, гацаанд орсоор өнөөдрийг хүрч байна. Ажил эхэлснээс буюу 2019 зургадугаар сарын 19-нөөс хойш өнөөг хүртэл дараах гүйцэтгэлтэй байна. Үүнд:
1-р багц: 53.13 хувь
2-р багц: 9.49 хувь
3-р багц: 42.91 хувь
4-р багц: 5.3 хувь
5-р багц: 38.19 хувь
1-р багцын 37.26 км, 3-р багцын 45.74 км, 5-р багцын 30.53 км нийт 113.53 км авто замын хучилтын ажлыг аравдугаар сард багтаан дуусгаж, арваннэгдүгээр сард холбогдох тэмдэг, тэмдэглэгээ, заслын ажлыг гүйцэтгэж, арванхоёрдугаар сард хөдөлгөөн нээхээр төлөвлөн ажиллаж буй талаар салбарын яамнаас онцолжээ.
Харин 2 болон 4-р багцын 91 км замын ажил 2020 онд дуусах боломжгүй болсон аж. Өөрөөр хэлбэл, 2, 4-р багц хэсэгт энд онд нэг ч ажил хийгээгүй гэсэн үг.
Зам тээвэр, хөгжлийн яамнаас гаргасан судалгаагаар өндөр ачаалалтай үед өдөрт эл замаар 7000 машин, жирийн үед дунджаар 3000-4000 машин зорчдог гэсэн тоо бий. Гэвч тус замын элэгдэл, эвдрэлээс үүдэж машин тэрэгнээсээ эхлээд эрдэнэт хүний амь нас эрсдэх нь энгийн үзэгдэл болсоор уджээ. Ийм байхад Улсын тэргүүн нь байсхийгээд зүүн тийш зорьж, одон медаль, цол хэргэм олгоод яваа нь зүйд хэр нийцэж байгаа бол!?
Монголчууд төмөр замын бүтээн байгуулалтыг өөрсдөө хийж, гүйцэтгэж байгаа нь мэдээж сайн хэрэг. Үүнтэй хэн ч маргахгүй.
Тэглээ гээд Ерөнхийлөгч нь байн байн очиж, ажил үүрэгтэй нь танилцаж, шалгалт хийхийн нэр биш байлтай. Эсрэгээрээ Засгийн газар, түүнийг нь хариуцсан байгууллагын ажлыг Төрийн тэргүүн нь булааж аваад өөртөө нааж буйгаас өөрцгүй харагдаж байна.
Цаашлаад Ерөнхийлөгч асан эрхмийг урьж аваачсан, араас нь УИХ-ын дарга нь гүйж очоод танилцсан нь, Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 414 км төмөр ерөөс ганц хүний өмч ч юм шиг ойлгогдохоор биш гэж үү?.
Тиймээс ноён Ерөнхийлөгчид дайх нэг үг байна. Тэр нь 2016 оноос хойш ашиглалтад оруулах гээд чадахгүй яваа Дарханы замын бүтээн байгуулалт гэх сүржин тодотголтой ажилтай очиж танилцан, шалгалт хийнэ үү! Адаглаад хаана нь гацаа бий болчихоод байгааг нь албаныхнаас тодруулж, ажлыг нь урагшлуулна уу? Таныг шүүмжлэх хүн лав гарахгүй. Харин ч олон хүн баярлана. Ард түмэнд зам нь хэрэгтэй болохоос албаны хэн нэгний тайлбар хэрэггүй.
Г.Эрхэс
Сэтгэгдэл (9)