Монгол Улсын зургаа дахь ерөнхийлөгчийг сонгох сонгууль амжилттай болж нийт 1,214,152 хүн санал өгснөөс МАН-аас нэр дэвшиж өрсөлдсөн Ухнаагийн Хүрэлсүх 822,559 санал авснаар ялалт байгууллаа. Мөн түүнтэй өрсөлдсөн “Зөв хүн электорат” эвслээс нэр дэвшсэн Д.Энхбат 246,927, АН-аас нэр дэвшсэн С.Эрдэнэ 72,758 сонгогчийн саналыг авсан бол 71,908 хүн цагаан сонголт илгээжээ.
Ялалт байгуулсан У.Хүрэлсүхийн хувьд Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр зургаан жилийн хугацаанд бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх юм. Тэгвэл түүний бүрэн эрх хэзээнээс эхлэх вэ.
Сонгуулийн ерөнхий хороо иргэдийн олонхийн саналаар шинээр сонгогдсон Ерөнхийлөгчийг Ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 72.2.Сонгуульд оролцсон нийт сонгогчийн олонхын санал авсан нэр дэвшигчийг Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсонд тооцсон тухай шийдвэрийг Сонгуулийн ерөнхий хороо гаргаж, нийтэд мэдээлнэ.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны гаргасан уг шийдвэрийг үндэслэн /Ерөнхийлөгчийн тухай хууль 73.1/ УИХ бүрэн эрхийг нь хүлээн зөвшөөрсөн хууль гаргана. Улмаар Үндсэн хуулийн 32.2-т заасны дагуу Ерөнхийлөгч сонгогдсоноосоо хойш гуч хоногийн дотор “Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, ард түмнийхээ эрх чөлөө, үндэсний эв нэгдлийг эрхэмлэн хамгаалж, Үндсэн хуулийг дээдлэн сахиж, Ерөнхийлөгчийн үүргийг шударгаар биелүүлэхээ батлан тангараглая” хэмээн Улсын Их Хуралд тангараг өргөнө.
Ерөнхийлөгч ямар бүрэн эрх хэрэгжүүлэх вэ.
Үндсэн хуулийн Гучин гуравдугаар зүйл.
1.Ерөнхийлөгч дараахь үндсэн бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
1/Улсын Их Хурлын баталсан хууль, бусад шийдвэрт бүхэлд нь буюу зарим хэсэгт нь хориг тавих. Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг Улсын Их Хурлаар хэлэлцэж, чуулганд оролцсон нийт гишүүний гуравны хоёр нь хүлээж аваагүй бол уг хууль, шийдвэр хүчин төгөлдөр хэвээр үлдэнэ;
2/өөрийн бүрэн эрхэд хамаарах асуудлаар Засгийн газарт чиглэл өгөх. Энэ талаар Ерөнхийлөгч зарлиг гаргавал түүнд Ерөнхий сайд гарын үсэг зурснаар хүчин төгөлдөр болно;
3/гадаад харилцаанд улсаа бүрэн эрхтэй төлөөлж, Улсын Их Хуралтай зөвшилцөн Монгол Улсын нэрийн өмнөөс олон улсын гэрээ байгуулах;
4/Монгол Улсаас гадаад улсад суух бүрэн эрхт төлөөлөгчийн газрын тэргүүнийг Улсын Их Хуралтай зөвшилцөн томилох буюу эгүүлэн татах;
5/Монгол Улсад суух гадаад улсын бүрэн эрхт төлөөлөгчийн газрын тэргүүний итгэмжлэх, эгүүлэн татах жуух бичгийг хүлээн авах;
6/улсын цол, цэргийн дээд цол хүртээх, одон, медалиар шагнах;
7/уучлал үзүүлэх;
8/Монгол Улсын харьяат болох, харьяатаас гарах, тус улсад орогнох эрх олгох асуудлыг шийдвэрлэх;
9/Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийг тэргүүлэх;
10/бүх нийтийн буюу хэсэгчилсэн цэргийн дайчилгаа зарлах;
11/Үндсэн хуулийн хорин тавдугаар зүйлийн 2, З дахь хэсэгт заасан онцгой нөхцөл бий болбол Улсын Их Хурлын чуулганы чөлөө цагт, хойшлуулшгүй тохиолдолд улсын нийт нутаг дэвсгэрт буюу зарим хэсэгт нь онц болон дайны байдал зарлах, түүнчлэн цэрэг хөдөлгөх захирамж өгөх. Онц байдал, дайны байдал зарласан Ерөнхийлөгчийн зарлигийг Улсын Их Хурал уул зарлиг гарснаас хойш долоо хоногийн дотор хэлэлцэж батлах буюу хүчингүй болгоно. Хэрэв Улсын Их Хурал шийдвэр гаргаагүй бол уул зарлиг хүчингүй болно;
2.Ерөнхийлөгч Монгол Улсын зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагч байна.
3.Ерөнхийлөгч Улсын Их Хуралд болон ард түмэндээ хандан илгээлт гаргаж, чуулганд өөрийн тааллаар оролцон улс орны дотоод, гадаад байдлын нэн чухал асуудлаар мэдээлж, саналаа оруулж болно.
4.Ерөнхийлөгчид тодорхой бүрэн эрхийг зөвхөн энэ зүйлд заасан хүрээнд хуулиар олгож болно.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (4)