Засгийн газрыг буулт хийхгүй бол Оюутолгойн далд уурхайн төслийг зогсоох тухай албан захидлыг “Риотинто” компаниас илгээсэн тухай мэдээлэл бий. Засгийн газраас уг захидлын талаар олон нийтэд мэдээлэхээс зайлсхийж байгаа бөгөөд өнгөрсөн даваа гарагт УИХ дахь МАН-ын бүлэгт танилцуулж, хаалттай хэлэлцсэн юм.
талаар ЗГХЭГ-ын дарга Ц.Нямдорж “Риотинто-гоос Ерөнхий сайдын нэр дээр бичиг ирснийг судлах ажил хийгдэж байгаа. Цаашид хуулийн болон санхүүгийн зөвлөх үйлчилгээний компаниудыг хөлсөлж авч яриа хэлэлцээр хийх шаардлага бий” гэсэн бол Бүлгийн дарга Х.Тогтогсүрэн “Бүлгээс хэлэлцээрийг үргэлжлүүл, Оюутолгойн Түр хорооныхонд мэдээллээ өг. Түр хороо хэлэлцээрийн явцад гарч байгаа үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүл” гэдэг шийдвэр гарсан гэсэн юм.
Монголын талын өрийн асуудлаар хэлэлцэхэд бэлэн хэмээн буулт хийгээд байсан "Риотинто" компани өнөөдөр Засгийн газарт "шахалт" үзүүлж байгаа нь Оюутолгойн гэрээг сайжруулах ажлын хэсгийнхний ажлын үр дүн гэж үзэн зарим гишүүдийн зүгээс хөрөнгө оруулагч талтай хийх хэлэлцээр хэт удаашралтай байгаа болон Түр хорооны ажлын хэсэг ажиллаж чадахгүй байна гэдэг шүүмжлэлийг өгөөд буй.
Уг асуудалтай холбогдуулан энэ долоо хоногийн лхагва гарагийн Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар зарим томилгоо хийсний нэг нь ЗГХЭГ-ын дэд дарга Б.Солонгоог ХЗДХ-ийн дэд сайдаар томилсон явдал юм. Энэ нь түүнийг ХЗДХ-ийн сайд Х.Нямбаатартай хамтарч Оюутолгойн хэдэлцээрийг хурдасга гэсэн “даалгавар” иргэд үзэж байгаа юм. Тодруулбал, ХЗДХ-ийн сайд Х.Нямбаатараар ахлуулсан гишүүд болон мэргэжлийнхнээс бүрдсэн баг Оюутолгойн гэрээг сайжруулах, монголын талд үр ашигтай, өгөөжтэй болгох зэрэг зорилгоор ажиллаж буй билээ.
Оюутолгойн асуудлаар хөрөнгө оруулагч талтай хийх хэлэлцээр удаашралтай байгаа шалтгаан нь Засгийн газраас Оюутолгойн компанийн эзэмшдэг 34 хувьд ногдох өрийг “Риотинто” компани тэглэвэл далд уурхайн зардал асуудалд тохиролцъё гэсэн хувилбараар хэлэлцээр хийх санал гаргасан.
Гэвч УИХ-ын гишүүдийн олонх нь далд уурхайн бүтээн байгуулалтын зардал хэтрүүлсэн асуудлыг хүлээн зөвшөөрөх шаардлагагүй. Болзол тавихгүйгээр Монгол Улсын эзэмшлийн 34 хувийн өрийг тэглүүлэх ёстой гэсэн байр суурь дээр нэгджээ.
Дээрх асуудлаар Оюутолгойн гэрээг сайжруулах ажлын хэсгийн гишүүн Ц.Даваасүрэн "Хөрөнгө оруулагч талаас бидний хүлээн зөвшөөрөхгүй боломжгүй нэг асуудал ярьж байгаа нь нэмэлт санхүүжилтийн асуудал.
"Риотинто" компани бид хөрөнгө оруулна гэснээс зээл авна. Монгол Улсыг өрөнд оруулна гэсэн хэлэлцээр байхгүй. Тиймээс тэдний яриад байгаа асуудлыг дэмжих боломжгүй.
Эхний хэлэлцээр ямар байсан гэхээр 4.1 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулна. Та нар 34 хувиа эндээс худалдаж авч зээл маягаар хөрөнгө оруулаарай гэсэн. Төслийн хэрэгжилтийн явцад 11 тэрбум ам.доллар ын зардал гарна гэсэн ТЭЗҮ өнөөдөр 20 тэрбум ам.доллар хүрчихээд байна. Энэ хариуцлагыг хэн хүлээх вэ гэдэг асуудлыг ярих шаардлага гарч магадгүй. Өөрөөр хэлбэл, хөрөнгө оруулалтын гэрээгээ зөрчсөн гэдэг асуудлыг хөндөх юм" гэлээ.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (9)