зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.12
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Хөгжлийн банкны алдааг татвар төлөгчид үүрэх ёсгүй

2022-1-28
0
ЖИРГЭХ

-Н.Мөнхбатын үед Хөгжлийн банкнаас хамгийн чанаргүй зээл гарчээ-

Монгол Улсын Хөгжлийн банкны нөхцөл байдлыг дүгнэхэд ердөө хоёрхон тоо дурдахад л хангалттай. Нийт гаргасан зээлийнх нь 55.3 хувь улс төр-бизнесийн нөлөө бүхий этгээдүүдийн гараар орж, эргэн олдоохоосоо өнгөрсөн. Нэгэнт гаргасан мөнгөө эргүүлэн олж авч чадахгүй болохоор 800 сая ам.долларын гадаад зээлээ төлөх чадваргүй болтлоо санхүү нь доройтжээ. Монгол Улсын Засгийн газрын гадаад зах зээл дээрх нэр хүнд ингэтлээ унав. Яагаад гэвэл, Хөгжлийн банк нь олон улсын нэр хүндтэй хөрөнгийн бирж, банк санхүүгийн салбарт олон удаагийн бонд гаргаж, Засгийн газрыг төлөөлсөн нэр хүнд бүхий хуулийн этгээд. Санхүүгийн чадавх талаасаа улсын хөгжилд хувь нэмэр оруулах ёстой тусгай хуульчлагдсан сүбъект. 

Гэтэл ийм хөгжлийн статустай тусгай байгууллагыг улстөрчид удирдаж, тэд нь хань хамсаатнууддаа зээл олгосоор дампуурах түвшинд авчрав. Хамгийн сүүлд мэдэгдсэн нь өнгөрсөн хэд хоногийн турш хэвлэлээр ил болсон 25 компани. Тэдний ард байгаа нь ил болсон улстөрчид. Улсын экс ерөнхийлөгчөөс Х.Баттулга, УИХ-ын экс гишүүн Б.Ундармаа, Ё.Отгонбаяраас эхлээд шүүх, хууль хяналтынхан, хотын удирдлагууд хүртэл энэ банкны хөрөнгөд гар дүрж амжсан байна. Тиймээс үүнийг авлигын сүлжээ гэж үзэхээс өөр аргагүй. Үүнийг Хөгжлийн банкны одоогийн захирал Н.Мандуул зарлаад өгчихлөө. Бараг зээл бүрийн ард төрд өндөр албан тушаал хашиж байсан болон хашиж байгаа улстөрчдийн нэр явж байгаа учраас Ерөнхий сайдаас өгсөн чиглэлийн дагуу Авлигатай тэнцэх газартай хамтран ажиллаад эхэлсэн байна. Угаасаа ингэж ил зарлаж, тэмцэхгүйгээр эхний ээлжид 840 гаруй тэрбум төгрөгөөр яригдаж буй чанаргүй зээлийг буцаан олж, улсыг алдагдалгүй болгоно гэдэг бүтэхгүй зүйл. 

Хөгжлийн банкны захирал Н.Мандуул “Хөгжлийн банк өөрөө гадна, дотноос урт хугацаатай хөрөнгө татаж, улс орныхоо хөгжилийг дэмжих үүрэгтэй. Гэвч цаашид энэ үүргээ гүйцэтгэх боломжгүй болох нөхцөл байдал үүсээд байна. Ирэх 2023 онд олон улсын хөрөнгө оруулагчдад 800 сая орчим ам.долларын зээлийн эргэн төлөлтөө буцаан хийх ёстой.

Хөгжлийн банк гаднаас татаж буй зээлийн дундаж хүү 8 хувь байгаа. Хэрэв зээлдэгчдээс мөнгө гаргуулж авч чадаагүй тохиолдолд энэ хүүг Хөгжлийн банк өөрөө төлөөд явна гэсэн үг. Тиймээс зээлээ төлөлгүй шүүхийн шатанд очсон 25 зээлдэгчдийн мэдээллийн ил тод зарласан. Хөгжлийн банк өөрөө төрийн мэдлийн банк. Хөгжлийн банк гаднаас авсан зээлээ төлж чадахгүй бол төр үүрэг хүлээнэ. Хөгжлийн банк өөрийн эх үүсвэрээ өрөө төлж чадахгүй бол Засгийн газар төлбөрт унана” гэв. Өөрөөр хэлбэл, Хөгжлийн банкны зээлдэгчид өрөө төлөхгүй бол Монгол Улс олон улсад дампуурлаа зарлах нөхцөл байдал хэдийн үүсчихжээ. Ямартай ч зээлдэгчдийн хувьд ойлгомжтой, нэр устай, авсан мөнгөний хэмжээтэйгээ бүртгэл нь АТГ-д хүрэв. Одоо татвар төлөгчид хууль хүчний байгууллагаас шаардах л асуудал үлдлээ. АТГ-ын мэдээллээр, Хөгжлийн банкнаас төсөл хөтөлбөрүүдэд зээл олгох явцад авлига, албан тушаалын гэмт хэрэг үйлдэгдсэн найман хэрэг  тогтоогдсон байна. Жишээ нь, Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Н.Мөнхбат, Б.Батбаяр хэргийг дурджээ. Н.Мөнхбатын хувьд  Хөгжлийн банкинд хохирол учруулсан нь тогтоогдсон ч хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан шалтгаанаар цагаадсан. Харин Б.Батбаярын хэргийг шалгаж байгаа аж. 

Үүний зэрэгцээ Хөгжлийн банкнаас ийм хэмжээний чанаргүй зээл олгосон нөхдийг эрэлт улс орон даяараа мордлоо. Аливаа банкны мэдээлэл нийтэд ил биш ч тоотой бүртгэлтэй байдаг учраас зээл олгосон нөхдийн мэдээлэл мөн гараад ирлээ. Хөгжлийн банкны найдваргүй зээлдэгчдийн ард улстөрчид явж байгаа хэвлэлүүд ээлж дараалан ил болгосоор байгаа. Төрөөс Хөгжлийн банк байгуулах шийдвэр гаргасан 2011 оноос хойш нийт таван захирал удирдсан байдаг. Одоо ажиллаж буй зургаа дахь Н.Мандуул гэдэг Сангийн яамны угшилтай хүн байна. Хамгийн анх Ким Жан Жин гэх солонгос захиралтай байжээ. Тэр хүн ажиллах хугацаандаа 294 тэрбум төгрөгийн зээлийг “Хөтөлийн цемент, шохой”-н үйлдвэрт олгосон. Энэ зээл чанаргүй активт ороод явж байгаа.

Дараа нь Эдийн засгийн хөгжлийн сайд асан “Фортуна” Н.Батбаярын хүн гэгддэг Н.Мөнхбат Хөгжлийн банкийг удирдаж, 2012-2016 онд дөрвөн жил ажилласан. Н.Мөнхбат ажилласан хугацаандааа 960 тэрбум төгрөгийн зээл гаргасан нь мөн л чанаргүйтсэн. 2016 онд МАН засгийн эрхэнд гарсны дараа УИХ дахь тус намын бүлгийн эдийн засгийн зөвлөхөөр ажиллаж байсан Б.Батбаяр Хөгжлийн банкийг удирдах болсон. Тэрбээр 2019 оны тавдугаар сарыг хүртэл ажиллахдаа, 487 тэрбум төгрөгийн чанаргүй актив үйлдвэрлэжээ. Б.Батбаярыг залгуулаад УИХ-ын  Г.Амартүвшин Хөгжлийн банкийг удирдсан. Түүний үед Хөгжлийн банкнаас 33 тэрбум төгрөгийн чанаргүй зээл гарсан байх жишээтэй.

Энэ мэтээр Хөгжлийн банкны үе үеийн удирдлагын гаргасан зээл өдгөө 1.7 их наяд төгрөг чанаргүй болж хуримтлагджээ. Дээр нь 200 тэрбумаар хэмжигдэх эргэлзээтэй зээл байна. Эд бүгд хууль хяналтын байгууллагаар орж, шүүхийн шатанд очих магадлал өндөр. Өөр нэг ноцтой зүйл байгаа нь  Хөгжлийн банкны нийт актив 3.2 их наяд төгрөг байгаа. Гэтэл үүний 25 хувь нь ямар нэг бодит барьцаагүй олгогдсон зээл байгаа юм. Хуулиараа шүүхийн шийдвэр гарсан ч ямар нэг барьцаа хөрөнгөгүй нөхцөлд шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх үйл явц хэрэгжихэд бэрх гэсэн үг.   

Дашрамд дурдахад, Хөгжлийн банк цаашид хэн дуртай нь зээл өгөхгүй бөгөөд зөвхөн “Шинэ сэргэлтийн бодлогo”-ын хүрээнд УИХ-аас баталж өгсөн 20 багц арга хэмжээний хүрээнд ажиллах чиг гарсан. Гэвч өмнө нь гаргасан зээлээ эргэн төвлөрүүлж чадахгүйгээр “Шинэ сэргэлтийн бодлогo”-ыг дэмжих боломжгүй.

О.Балдан-Очир

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Голомт банк 2024 оны Тогтвортой хөгжлийн тайлангаа нийтэллээ
Монгол Улсын гадаад валютын албан нөөц 5.2 тэрбум ам.долларт хүрлээ
Орон нутгийн карт эзэмшигчдэд зориулсан урамшуулал эхэллээ
Голомт банк Монгол Улсын ТОП-100 аж ахуйн нэгжийн 5 дугаарт эрэмбэлэгдлээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (5)

  • Онон (122.201.21.240)
    Одоо шудрага, зоригтой асуудалыг шийдэх хэрэгтэй АН шиг өршөөлөлын хууль гаргаж ард иргэдийг доромжлож болохгүй шүү...
    2022 оны 01 сарын 29 | Хариулах
  • irgen (66.181.187.88)
    busdiigaa baitugai ulsaa ch bodohgui terbum terbumaar ni idej uuchihaad bankii ni dampuuruulaad yal zavshih sanaatai yamar tsaisan tsagaandaa garsan luivarchid ve.bugd setguulchidtei negdej temtseh heregtei.
    2022 оны 01 сарын 28 | Хариулах
  • Зочин (66.181.188.62)
    Хэнтий аймгийн засаг дарга байсан Ганбямба-н хүү Дөлгөөн чинь энэ зээлүүдийн барьцаа хөрөнгийг ххриуцаж ажиллах ёстой байсан. Учир нь Хөгжлийн банкны эрсдэл хариуцсан захирал 2 жил хийсэн. Гэтэл тэр ажлаа эс үйлдлээр хийж улсад энэ хохирлын үүдийг нээсэн, эсвэл өмнө олгосон зээл бол асуудлаа эрт ярилцаж учрыг нь олох байсан. Тэр хунтайэ тэгээгүй, бүр Төрийн банкны гүйцэтгэх, Монгол банкны ерөнхийлөгч гээд улам дээшээ ниссэн. Хэзээ газарт хөрсөндөө бууна даа. Ийм малуудаар төрийн томилгоог дүүргэчихээд ангайгаад суудаг МАНгарууд ч бас байх. Хүүк ахтайгаа зузаан болохоор л ийм байдаг юм уу
    2022 оны 01 сарын 28 | Хариулах
  • Дорж (103.29.144.173)
    Хөөн хэлэлцэх хугацаа гэж ял завшдаг юмыг хүчингүй болгоод нэр ус бүхий хүмүүсийн үр хүүхэд аав ээж ах дүүгийн бүгдийнх нь хөрөнгийг хурааж улсыг өрийг цайруулах ёстой
    2022 оны 01 сарын 28 | Хариулах
  • Зочин (64.119.17.108)
    Зөвхөн Мөнхбат бишээ. Бүгдийг нь шалга. Амартүвшин нар 33 тэрбумын зээл авсан түүнийг юунд зарцуулсан эргэж төлөгдсөн эсэхийг шалгаж буруутай бол гишүүнээс эргүүлэн татаж хариуцлага хүлээлгээрэй
    2022 оны 01 сарын 28 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
    2 цаг 26 мин
  • Яруу найрагчдын НААДАМ гоёсон шүлгүүд
    2 цаг 49 мин
  • Энэ жилийн наадамд гурав давсан АЙМГИЙН цолтонгууд
    3 цаг 3 мин
  • Наадам: Манлай уяач, УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
    3 цаг 14 мин
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
    3 цаг 55 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 30 хэмийг давж хална
    5 цаг 48 мин
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
    17 цаг 46 мин
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
    Өчигдөр 14 цаг 22 мин
  • ФОТО: УИХ-ын гишүүдийн наадмын гоёл
    Өчигдөр 13 цаг 33 мин
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
    Өчигдөр 09 цаг 35 мин
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
    Өчигдөр 09 цаг 00 мин
  • УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
    Уржигдар 17 цаг 59 мин
  • Наадам: Төв аймгийн Заамар сумын уяач Ж.Түмэн-Өлзийгийн бор хээр шүдлэн түрүүллээ
    Уржигдар 17 цаг 10 мин
  • НИТХ-ын дарга А.Баярын урилгаар БНСУ-ын Сөүл хотын ИТХ-ын дарга Хо Жун Чой Улаанбаатар хотод айлчилж байна
    Уржигдар 15 цаг 39 мин
  • Д.Цахилгаан “Илиада”, “Одиссэй”, “Тэнгэрлэг туульс” бүтээлийн орчуулгаар нь Төрийн шагнал хүртлээ
    Уржигдар 14 цаг 42 мин
  • Наадам: Тод манлай уяач Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
    Уржигдар 13 цаг 16 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжилж, зөвшөөрөгдсөн зам гүүрээр зорчихыг зөвлөв
    Уржигдар 12 цаг 58 мин
  • Д.Жаргалсайханы Төрийн шагнал хүртэж байгаа ГУРВАН дуу
    Уржигдар 12 цаг 41 мин
  • Цэргийн ёслолын жагсаалд хууль сахиулах байгууллагын 1500 гаруй алба хаагч оролцлоо
    Уржигдар 12 цаг 39 мин
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
    Уржигдар 11 цаг 48 мин
  • "Бүх цэргийн наадам"-аар шөвгөрсөн найман бөхийн допингийн хариу иржээ
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #9: Аймгийн хурц арслан М.Еркебулан
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • ТАНИЛЦ: Ирэх долоо хоногт УИХ-аар хэлэлцэх асуудлууд
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
  • Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Наадам айсуй: Төрийн наадамд ганц ч сум алдалгүй 40 онон түрүүлсэн Хөдөлмөрийн баатар, Дархан мэргэн Ш.Даваахүү
  • Боломжгүй мэт гайхамшигтай спортын 4 таамаг 
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК