зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.03
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Д.Батчулуун: Малын гоц халдварт өвчнийг нэгдсэн системээр хянаж байгаа тул иргэд өвчтэй малын мах идэх ямар ч боломжгүй

2022-8-12
0
ЖИРГЭХ

Баруун бүсийн зарим аймагт мал, амьтны гоц халдварт шүлхий өвчин дэгдэж, хорио цээрийн дэглэм тогтоогоод байгаа билээ. Тэгвэл халдварт өвчнийг бүрэн хяналтандаа авсан талаар ХХААХҮЯ-ны харьяа Мал эмнэлгийн ерөнхий газрын (МЭЕГ) дарга Д.Батчулуунтай ярилцлаа.

Өнөөдрийн байдлаар хичнээн аймаг хорио цээрийн дэглэмтэй байгаа вэ?

Өнгөрсөн хугацаанд 2022 онд хэрэгжүүлэх шүлхий өвчний дархлаажуулалтын тактик, мөн шүлхий өвчинтэй тэмцэх богино болон дунд хугацаа (2022-2028)-ны стратеги төлөвлөгөө шинэчлэн МЭЕГ-ийн дэргэдэх Мал эмнэлгийн мэргэжлийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлэн баталгаажуулав.

Богино хугацаанд хэрэгжүүлэх тактикыг  өнгөрсөн хавар 04 дүгээр сарын 18-аас 05 дугаар сарын 10-ны хооронд улсын хэмжээнд шүлхий өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх дархлаажуулалтыг зохион байгуулсны үр дүнд халдварыг  хумиж чадсан. Харин одоо хот айл, сүргийн  түвшинд  бог малд доголох шинж тэмдгээр шүлхий өвчин илэрч байна. Өнөөдрийн байдлаар таван аймгийн зургаан суманд шүлхий өвчний хорио цээрийн дэглэм үргэлжилж байна.

Тухайлбал, Баян-Өлгий аймгийн Баяннуур, Алтанцөгц, Увс аймгийн Өмнөговь , Өмнөговь аймгийн Ханхонгор, Цогт-Овоо, Архангай аймгийн Ихтамир зэрэг сумдад шүлхий өвчний шинж илэрсэн тул хорио цээрийн дэглэм тогтоосон. МЭЕГ-аас хорио цээрийн дэглэмтэй газруудад мэдрэмтгий малыг сүргээс тусгаарлах, дархлаажуулах ажлууд хэрэгжүүлж байгаа ба мөн малыг шимэгчтэх өвчнөөс сэргийлэх угаалга, туулгалт, боловсруулалтыг улсын хэмжээнд зохион байгуулж байна. Энэ жил батлагдсан төлөвлөгөөний дагуу давхардсан тоогоор 80 сая орчим малыг угаалга, туулга, боловсруулалтад хамруулна. Шимэгчтэх өвчнөөс сэргийлэх арга хэмжээг технологит хугацаанд, чанартай хийх нь малын гадна, дотор шимэгчдээс сэргийлэх, тарга хүч авахад чухал нөлөөтэй юм.

ХХААХҮЯ-аас ойрын 2-3 жилдээ мал сүргээ бүрэн вакцинжуулан, халдварт өвчнийг бүрэн хумих зорилттой байгаа гэсэн. Энэ ажил ямар түвшинд явж байгаа вэ?

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар “Хүнсний хангамж - аюулгүй байдал” хөтөлбөр үндэсний хэмжээнд хэрэгжиж байгаа. Уг хөтөлбөрт ирэх 5 жилийн хугацаанд мал сүргийг гоц халдварт өвчнөөс бүрэн эрүүлжүүлэх бодлого тусгагдсан.

Тиймээс ХХААХҮЯ, МЭЕГ-аас бодлогын хэрэгжилтийг бүрэн хангахаар төлөвлөгөөт ажлууддаа бүрэн тусгасан. Тухайлбал, мал сүргийг үе шаттай бүрэн дархлаажуулах ажил 2-3 жил үргэлжилнэ. Өнгөрсөн хавар бид дархлаажуулалтын нэгдүгээр үеийг эхлүүлсэн, 9 сарын 15-наас 10 дугаар сарын 10-ны дотор хоёрдугаар үе шат, ирэх 2023 оны хавар гуравдугаар үе шат гэх зэргээс цаашид хэрэгжүүлнэ. Зөвхөн шүлхийгээс гадна гоц халдварт бусад өвчнөөс сэргийлэх дархлаажуулалт, тандалт судалгаа, эрүүл гэдгийг баталгаажуулах ажлуудыг үе шаттай, бүсчилсэн байдлаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөгөө гарган ажиллаж байна. Цаг хугацаа, хүн хүч, хөрөнгө санхүү шаардсан амаргүй ажил ч бидэнд үүнийг хэрэгжүүлээд явахаар өөр сонголт байхгүй. Хоёр жилийн хугацаанд дээрх ажлуудыг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлснээр улсын хэмжээнд гоц халдварт өвчний халдварын хэлхээг таслан зогсоох, эрүүл болох боломж бүрдэнэ.

Arslan.mn

Булган аймагт өнгөрсөн баасан гарагт үхрийн арьс товруутах өвчин гарсан гэсэн мэдээлэл байна. Энэ тал дээр ямар арга хэмжээ авсан бэ?

Булган аймгийн Булган суманд 57 үхэртэй нэг айлын нэг үхэрнээс арьс товруутах өвчний шинж тэмдэг илэрлээ гэсэн мэдээллийн дагуу онош тогтоохоор тухайн үхрийг зориудаар устган, дээжийг нь энэ сарын 10-ны шөнө Улсын мал эмнэлэг, ариун цэврийн төв лабораторид хүргүүлж шинжилгээ хийхэд онош батлагдсан. Шинжилгээний хариу гарахыг хүлээлгүй тухайн айлын орчимд урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг шуурхай авч хэрэгжүүлж байна. Тодруулбал, тухайн хот айлыг хязгаарлалтын дэглэмд оруулах, үхрийг нь бусад айлын үхэртэй нийлүүлэхгүй байх, үхэрт эмнэл зүйн үзлэгийг  өдөр бүр хийх, Булган, Орхон, Сэлэнгэ, Хөвсгөл аймгийн хэмжээнд эрсдэлд суурьласан тандалт хийх, малчдад уг өвчний талаар мэдээлэл өгөх, мал сүргээ байнгын хариулгатай байлгах, шилжилт хөдөлгөөн хийхгүй байх, сэжиг илэрсэн тохиолдолд малын эмчид яаралтай мэдэгдэх зэрэг ажлууд хийгдэж байна. Мөн голомтын болон сэжигтэй бүсийн  бүх үхрийг угаалгад хамруулан, тархвар зүйн мэдээлэл судалгаа авах, эрсдэлийн үнэлгээг хийж байна.

Манай улсад шүлхий, үхрийн арьс товруутах халдварт өвчнөөс гадна малын ямар халдварт өвчнүүд зонхилон гарах төлөвтэй байдаг вэ?

Он гарснаас хойш шүлхий өвчнөөс гадна бог малын мялзан, хонины цэцэг өвчний тохиолдлууд бүртгэгдсэн. Одоогоор хонины цэцэг өвчин бүртгэгдээгүй, тайван байна. Үхрийн арьс товруутах өвчин нь үүсгэгчийн онцлог, дамжуулагч хүчин зүйл,  вирусийн тэсвэрт чанар, халдварлах зам, өвчний нууц үеийн үргэлжлэх хугацаа зэргээс хамаарч тэмцэх арга хэмжээг хэрэгжүүлэх маш төвөгтэй, амаргүй өвчин. Тиймээс үхрийн арьс товруутах өвчин бүртгэгдсэн Дорнод аймгийн Баянтүмэн, Халх гол суманд хорио цээрийн дэглэм одоог хүртэл үргэлжилж байна. Цаашид өвчний шинэ тохиолдол бүртгэгдээгүй бол хорио цээрийн дэглэмээс хязгаарлалтын дэглэм рүү шилжүүлж, арга хэмжээг сулруулна. Тэмцэх арга хэмжээг хэрэгжүүлж байгаа ч гоц халдварт өвчин тархахад нөлөөлж буй гол хүчин зүйл бол хожуу илрүүлэг, хорио цээрийн арга хэмжээ сул хэрэгжүүлэх, малчдын отор, нүүдлийг хянах зэргээс шалтгаалан халдварыг хумихад маш их хугацаа орж байна. Мөн өнгөрсөн жилүүдэд өргөн газар нутгийн хамран өвчин тархсан нь хянахад ихээхэн хүндрэлтэй байна. Иймээс  малын шилжилт хөдөлгөөнийг хянах, хорио цээрийг чангатгах, мэдрэмтгий малыг дархлаажуулахын зэрэгцээ малын эмч нараа сургах, мэдлэгжүүлэх, малчдад үнэн зөв мэдээлэл өгөх, тэдний үүрэг-хариуцлагыг дээшлүүлэх, эрт илрүүлэг, эмнэлзүйн тандалт зэрэг ажлуудыг тасралтгүй хийж байна. Цаашид ч энэ ажлыг улам эрчимжүүлнэ.

Нийслэлчүүдийн хувьд халдварт өвчтэй малын махыг идэх вий гэсэн цуурхал, ам дамжсан яриа гардаг. Та энэ тал дээр тодорхой мэдээлэл өгөхгүй юу?

Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хууль 2018 оноос хэрэгжиж эхэлсэн. Үүний үр дүнд голомттой эсвэл эрсдэлтэй бүс нутгийн малын шилжилт хөдөлгөөнийг хянах, мал эмнэлгийн гэрчилгээ олгохгүй байх, хяналтын цэгүүдийн үйл ажиллагаа эрчимжүүлэх зэргээр мал эмнэлгийн цахим системээр өдөр тутмын үйл ажиллагааг  хянах тогтолцоо бүрдсэн. Цахим системд бүх аймаг, сум, дүүрэг холбогдчихсон.

Тиймээс хорио цээрийн арга хэмжээ хэрэгжиж байгаа өрх айл, сумаас  мал эмнэлгийн гэрчилгээ олгогддоггүй, малын шилжилт хөдөлгөөн хийгдэх боломжгүй юм. Нөгөө талаар халдварт өвчин гарсан, хорио цээрийн дэглэм хэрэгжиж байгаа тохиолдолд мал эмнэлгийн байгуулагаас гадна орон нутгийн засаг захиргаа, хууль хяналт зэрэг шат шатны байгууллагууд тэмцэх арга хэмжээг хэрэгжүүлдэг болохоор тухайн бүсээс мал амьтан, тэдгээрийн гаралтай бүтээгдэхүүн зах зээлд нийлүүлэгддэггүй гэдэгт иргэд бүрэн итгэлтэй байж болно. Бид нийслэл рүү орж ирж буй малын мах, түүхий эдийг нэгдсэн цахим мөшгих системээр цаг минут, байршилтай нь хянан бүртгэдэг. Мал эмнэлгийн гэрчилгээ олголт, хяналтын цэгээр бүртгэгдсэн мал, түүхий эд бүтээгдэхүүний мэдээллийг 24 цаг тутамд нэгтгэж холбогдох газруудад мэдээлж байгаа.

Улаанбаатар хотыг тойрсон 5 хяналтын цэг, орон нутгийн 4 цэгээр бүх мал амтьны түүхий эд хянагдаж орж ирдэг. Бүх шатанд хяналттай явж байгаа гэдгийг дахин хэлье. 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
ГАЗРЫН НАЙМАА: МУ-ын 2 га газрыг БНСУ-ын иргэд хууль бусаар 3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР заржээ
“Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч төвтэй, хүүхдэд ээлтэй хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа” цахим модуль хичээлийг хүлээлгэн өглөө
Хүрээлэн буй орчны эсрэг үйлдэгдэж буй гэмт хэрэг, зөрчлийн хор уршгийн талаар сурагчдад мэдлэг, ойлголт олголоо
“Мансууруулах үйлчилгээтэй олсны ургамлыг устгах ажлын үр дүнг дээшлүүлэх нь” хэлэлцүүлэг орхон аймагт боллоо
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Б.Энхбаяр: АН хуралд суудаггүй хүмүүсээ татаж ав
    23 мин
  • Жүдо бөхийн “Улаанбаатар их дуулга-2025” тэмцээн болно
    26 мин
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан эхэллээ
    29 мин
  • Голомт банк Монгол Улсын ТОП-100 аж ахуйн нэгжийн 5 дугаарт эрэмбэлэгдлээ
    33 мин
  • Х.Булгантуяа: Хүн төвт үзэл баримтал бүхий төрийн албыг хөгжүүлнэ
    1 цаг 2 мин
  • Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны үндсэн зарчим болох ёстой
    1 цаг 23 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ
    1 цаг 28 мин
  • Үндэсний их баяр наадамд зодголох бөхчүүдийн бүртгэл даваа гарагт эхэлнэ
    4 цаг 13 мин
  • О.Номинчимэг: Хуулиас давсан, хүний эрхийг зөрчсөн дүрэм журам гаргахгүй байх суурь хууль эрх зүйн орчныг бий болголоо
    4 цаг 26 мин
  • Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 11338 болжээ
    4 цаг 39 мин
  • Улсын өсөх идэр начин Б.Эрдэнэхүү: Аавыгаа дагаад цүнхийг нь үүрээд явдаг байсан наадам хэзээ ч мартагддаггүй
    4 цаг 57 мин
  • Нийт нутгийн 51 хувьд гантай болон гандуу байна
    4 цаг 58 мин
  • Өнөөдөр Засгийн газар ээлжит бусаар хуралдана
    5 цаг 1 мин
  • “Зээлийн хүүг бууруулах талаар авах арга хэмжээний тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэнэ
    5 цаг 9 мин
  • УИХ: Эрчим хүчний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэнэ
    5 цаг 16 мин
  • Танилц: Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр
    5 цаг 19 мин
  • Наадам айсуй: МУГТ цол хүртсэн анхны харваач, төрийн наадамд 6 түрүүлсэн Дархан мэргэн Ч.Мөнхцэцэг
    5 цаг 25 мин
  • Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт суманд 5.0 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлөө
    5 цаг 40 мин
  • ХХБ нь Монгол дахь Францын Элчин сайдын яамнаас зохион байгуулсан Францын Үндэсний баярын арга хэмжээнд ивээн тэтгэгчээр оролцлоо
    5 цаг 47 мин
  • Улсын цолон ойрхон бөх #3: Аймгийн хурц арслан Н.Амгаланбаатар
    5 цаг 51 мин
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
  • Л.Энх-Амгалан: Боловсролын сайд П.Наранбаярын "гөлөг төөрүүлсэн" мэдэгдэлд зориулж хэдэн үг хэлье
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Долоодугаар сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • Долоодугаар сарын эхэн өдрүүдийн цаг агаарын төлөв
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Хэмнэлтийн тодотгол”-оо танилцуулж, УИХ-ын чуулганд үг хэллээ
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Ж.Энхбаяр: Богино хугацаанд эрс өсөж байгаа салбар, хүмүүс урам зоригтой байгаа
  • Монгол, Киргизийн хамтын ажиллагаа шинэ түвшинд хүрлээ
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • ГАЗРЫН НАЙМАА: МУ-ын 2 га газрыг БНСУ-ын иргэд хууль бусаар 3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР заржээ
  • Засгийн газрын эмэгтэй сайд нарын ХОМ
  • Х.Тэмүүжин: Хууль зүйн байнгын хороо яг л шүдгүй арслан шиг байна
  • Б.Жавхлан: Царцаана гэж ярих бол амархан
  • Ж.Ганбаатар: Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн хэнийгээ дуурайгаад байгаа юм бэ?
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #1: Аймгийн хурц арслан Д.Алтанцоож
  • Төрийн гурван өндөрлөгийн ХОМ
  • Ч.Ундрам: Өнөөдөр МУГТ болсон тамирчдад сар бүр 1 сая төгрөгийн урамшууллыг насан туршид нь олгоно
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
  • Ш.Бямбасүрэн: Шинэ хоршоо хөдөлгөөнийг хир халдаахгүй л явуулах гээд байна
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Монгол, Киргизийн хамтын ажиллагаа шинэ түвшинд хүрлээ
24 баримт
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК