Засгийн газрын хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг танилцуулж байна. Энэ үеэр Сангийн сайд Б.Жавхлан мэдээлэл өглөө.
Тэрбээр "Өнөөдөр 2023 оны улсын төсвийн төслөө эцэслэн танилцуулж, маргааш УИХ-д өргөн барих шийдвэрийг Засгийн газар гаргалаа. Эдийн засгийн уналт 2021 онд ёроолдоо хүрсэн. Гэсэн ч 2022 онд эдийн засгийг өөдрөгөөр төсөөлж байсан. Төсөөллөөр болоогүй. Байнга ажиглаж байх ёстой улс бол манай урд хөрш. Хятад улсын эдийн засаг мөн л төлөвлөж байснаасаа удаашралттай байгаа. Тиймээс ирэх онд төсвийн бодлого, мөнгөний бодлого зэрэг том макро бодлогууд хавсарч ажиллаж байж, ирэх онд эдийн засгаа тогтворжуулах зорилт тавьсан.
Бидний хамгийн эмзэг асуудал бол төлбөрийн тэнцлийн богино хугацааны шокноос улбаатай Монгол Улсын валютын нөөцийн богино хугацааны хомсдол. Үүний богино хугацаанд засах төсөв, мөнгөний бодлогуудыг авч хэрэгжүүлнэ. Хэрэв бид төлбөрийн тэнцлээ сайжруулах арга хэмжээнүүдийг авахгүй бол ирэх жил төлбөрийн тэнцлийн шок улам гүнзгийрч маш хүнд байдал үүснэ. Тийм учраас ирэх оны төсөв маш зоригтой алхам хийсэн төсөв байна.
Мөн төрийн төсвийн хэмнэлт, төсвийн үрэлгэн зардлууд, хөрөнгө оруулалтаа хойшлуулах, танах, зогсоох бодлого барьж байна. Эдийн засгийн өсөлтийг зогсоож болохгүй. Гадаадаас ирж байгаа томоохон төслүүдээ зогсоож болохгүй. Манай улсын хувьд валютын нөөцийн богино хугацааны хомсдолоос сэргийлэх, засах шаардлагатай байгаа учир энэ асуудалд анхаарч арга хэмжээ авна" гэв.
Ирэх оны төсвийн онцлох арга хэмжээнүүд:
- Хөрөнгийн зах зээл дээр IPO гаргаж, нээлттэй компани болж буй тохиолдолд хувьцааны ногдол ашгийн татварыг 5 хувь болгон бууруулна. Гэхдээ үүнд уул уурхайн салбар хамаарахгүй
- Хөрөнгө оруулалтын сангийн үйл ажиллагааг дэмжиж татварыг тэглэнэ,
- Мэдээллийн технологийн компаниудын гадаад руу шилжүүлж буй гүйлгээний суутган татварыг таван хувиар бууруулна,
- Гарааны компаниудыг эхний гурван жил татвараас чөлөөлдөг байсныг таван жил болгож нэмэгдүүлнэ,
- Шинэ автобусыг импортын гаалийн татвар, НӨАТ-аас 2024 он хүртэл чөлөөлнө,
- Шаталсан татварын тогтолцоог нэвтрүүлнэ. 0-10 сая хүртэл орлоготой иргэд хуучнаараа буюу 10 хувийн татвараа төлнө. Үүнээс дээш хэсэгт нь татвар ногдуулна. Тухайлбал, 11 сая төгрөгийн орлоготой бол 10 саяд нь 10 хувийн татвар, илүү нэг саяд нь 15 хувийн татвар ногдуулна,
- Төрийн албан хаагчдын цалингийн системийг шинэчилнэ. Одоогоор 165 төрлийн цалингийн ялгаатай ангилал байна. Үүнийг цэгцэлнэ. Мөн ажилласан жилийн нэмэгдлийг шинэчилж, жил тутамд нэг хувийн нэмэгдэлтэй болгоно,
- Уул уурхайн компаниудаас орон нутагт өгдөг хандив тусламж өгдөг нь тодорхойгүй байж ирсэн. Тухайлбал, зургаан аймагт 75.5 тэрбум төгрөгийг өгсөн байгаа. Гэтэл энэ мөнгө хэрхсэн нь тодорхойгүй, ил тод бус байгаа. Иймээс тухайн орон нутагт хандив өгөхөөр бол зөвхөн орон нутгийн хөгжлийн санд өгч, ИТХ хяналт тавьдаг болгоно.
Д.Батчулуун
Сэтгэгдэл (1)