Хорих ангид ял эдэлж байгаа хоригдлуудын хөдөлмөрийн нөхцөл байдлын талаар хэлэлцэж байна. Энэ талаар ШШГЕГ-ын хорих ял эдлүүлэх албаны мэргэжилтэн, сургалт нийгэм сэтгэлзүйн хэлтсийн дарга Ч.Цэнгэлбаяр мэдээлэл өглөө.
Тэрбээр “Хорих байгууллагад хоригдлыг гурван үндсэн чиглэлд ажил хөдөлмөр эрхлүүлдэг. Нэг нь хорих ангийн үйлвэрлэл, хоёрдахь нь аж ахуй үйлчилгээ, гуравдахь нь бусад төрийн байгууллага болон аж ахуй нэгжид гэрээгээр ажиллуулах гэсэн чиглэлтэй.
Хөдөлмөрийн нөхцөлийн хувьд бусад энгийн ажил хөлөлмөрийн адил ердийн нөхцөлд ажилладаг. Хүнд болон хортой нөхцөлд ажиллуулна гэх ойлголт байхгүй.
Ингээд ажилласан тоихолдолд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээр цалин авна. Үүнээс гэм хорын төлбөртөө суутгуулна, хувь хүний орлогын албан татвар төлнө. Ингээд үлдсэн цалингаа өөрийн хэрэгцээндээ нэрийн дансандаа төвлөрүүлэн авдаг. Хуульд зааснаар тухайн хоригдол ажил хөдөлмөр эрхэлсэн ямар нэг зөрчил гаргаагүй, сургалт хүмүүжилдээ идэвхтэй хамрагдсан тохиолдолд сард арав хүртэлх хоногийн шагналын оноог авдаг. Ингээд шагналын оноо аваад ялын зохих хувийг эдэлсэн тохиолдолд суллаж, хяналт тогтоох зохицуулалттай.
Хаалттай хорих ангийн хувьд гэрээгээр ажиллах боломж нь хаалттай боловч хорих ангийн дотоодын үйлдвэрт ажиллах боломжтой.
Гэрээгээр ялтан авч ажиллуулах гэж байгаа тохиолдолд хөдөлмөр хамгаалалт, аюулгүй ажиллагаа нь хэр вэ, гарах эрсдэлтэй юу зэргийг тохирсны дараа гэрээ хийдэг учраас цалин хөлс өгөхгүй байх гэсэн асуудал гардаггүй. Өнгөрсөн онд нийт хоригдлуудын 71 хувийг ажлын байраар хангасан. Эрүүл мэндийн шалтгаантай мөн гэмт хэрэг зөрчил гаргаж болзошгүй тохиолдолд ажил эрхлэх боломжгүй байдаг. Хоригдлуудын хоол хүнсийг улирал тутам мэргэжлийн хяналтын байгууллагаар хянуулж эслэгийг тогтоолгодог. Одоогоор зөрчил гараагүй. Тухайн хорих анги байгууллага өөрсдийн төсөвлөсөн төсвөөрөө өдрийн хоолоо тооцдог. Мөн нэмээд анги байгууллага санаачилга гарган захиалгат хоол гаргаж үйлчилдэг” гэв.
Б.Мичидмаа