зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.11
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Цагаан сарын баяр ТҮҮХЭН эх сурвалжид

2025-2-27
0
ЖИРГЭХ

Цагаан сар бол өвлийг өнтэй давж, хавартай золгож, нэг нас нэмсний баяр. Мөн ард түмний эв нэгдэл, үндэсний өв уламжлал, соёл, зан заншлаараа бахархах, аав, ээж, ахан дүүсээ хүндэтгэх, ураг садны хэлхээ холбоо батжих, овог удам судраа мэдэх, залуу үеэ энэрэн сургаалаа хайрлах зэрэг олон уламжлалт ёс заншлыг хадгалсан үндэсний баяр билээ.

Монголчуудын шинэ жил нь хаврын тэргүүн сар бөгөөд цагаан идээний зүйл “цагаа” гэдгээс “Цагаан сар” гэдэг нэр үүсчээ. Малчин ардуудын аж ахуйн хэрэгцээ, шаардлагаар шинэ жилийг хаврын тэргүүн сарын шинийн нэгэнд тэмдэглэх болсон төдийгүй энэ нь мал сүрэгт халгаатай хатуу ширүүн, шуургатай өвөл өнгөрч, урин дулаан цаг ирлээ гэдгийг бэлгэддэг ажээ.

Монголчууд шинэ жилийн баяраа намар цагт тэмдэглэж “Хувь сар буюу Цагаан сар” гэж нэрлэж заншсан тухай түүхийн сурвалжуудад тэмдэглэгдэн үлджээ. XIII зууны эхэн улаагчин туулай жилийн цагаан сарын шинийн нэгэнд Чингис хаан биеэ ариутган шинэ хувцас өмсөж, тэнгэр газарт ёсолж, Өүлэн эхдээ мөргөн золгож, дараа нь төрийн их ордондоо залран анхилам үнэртэй арц хүжийг багцаар шатаан, зуун түшмэл гурвантаа мөргөн их ёслол үйлджээ. 1216 оны хулгана жилийн сар шинийн нэгэнд улсын сан хөмрөгөөс мянган лан алт, түмэн лан цагаан алт гаргаж, харьяат улсын 60-аас дээш настай хүмүүст хувь хүртээж, цагаан сарыг төр түмний нэгдсэн их баяр болгож, хаврын урь орж, өлзий учралт бар сар гарах цагаар Есөн хөлт цагаан тугаа тахиж, Их хуралдай хуралдуулах болсноос үүдэн харьяат аймгуудын олон ноёд түшмэд бэлэг хүргэн ирж, Чингис хааны амгаланг эрдэг ёсон тогтсон байна.

Улмаар 1227 оны улаагчин гахай жил Чингис хаан Тангудыг эзэлсний дараа хаврын тэргүүн бар сарыг монгол тооллын тэргүүн сар хэмээн тогтоосон тухай Рашид Ад Дин тэмдэглэжээ.

Мөн Хубилай хааны ордонд олон жил суусан Италийн жуулчин Марко Поло монголчуудын Цагаан сарын баярын тухай тэмдэглэхдээ: “Энэ өдөр хээ угалзтай тохош нөмөргөж, алт мөнгөөр чимэглэсэн гоё сайхан авдар сав ачсан заанууд болон бэлэг сэлт бүхий зүйлийг ачсан тэмээн жин хааны ордонд хүрэлцэн ирж, баяр ёслол үйлдэж, бэлэг сэлт барьсны дараа найрын ширээ засч, бүх хүн найрлаж цэнгэнэ. Хоол унд барьж дууссаны дараа илбэчин, бүжигчин ирж, ордныхныг цэнгээн хөгжүүлэх ажээ. Баяр ёслолын үеэр их хаадын өмнө сургуультай арслан авчрах бөгөөд тэр нь эзнээ таньсан ноход мэт хааны хөлд цагираглан хэвтээд өгнө” хэмээн бичсэн байдаг.

Улс төрийн бутралын үе, Манжийн ноёрхолын үе, Шашин төрийг хослон барьсан Богд хаант Монгол Улсын үе зэрэг түүхэн цаг үеүдэд Монголчууд цагаан сарын баярыг тэмдэглэсээр иржээ. 1921 оны Ардын хувьсгалаар БНМАУлсаа тунхаглаж, Үндсэн хуулиа батлан, тусгаар тогтнолоо сэргээсэн цаг үед Цагаан сарыг тэмдэглэхгүй байх Ардын их хурлын тогтоол шийдвэрүүд гарч, мөн тэрхүү тогтоол шийдвэрээсээ буцаж уламжлалт цагаан сарын баярыг тэмдэглэн өнгөрүүлэх тухай тогтоол шийдвэр гаргаж байжээ.

Үндэсний төв архивын сан хөмрөгт “цагаан сарын тухай” тусгайлсан хөмрөг байхгүй боловч “Зарлигаар зарсан Хүрээнд сууж хэрэг шийтгэх сайдын яам”, “Их хүрээний Зурхайн дацан”, “Олон яамны хэргийг бүгд ерөнхийлөн захирах яам”, “Дотоод хэргийг бүгд захиран шийтгэгч яам”, “Их хүрээний Зурхайн дацан”,  “Сайд нарын Зөвлөл”, “Ардын их хурлын тэргүүлэгчдийн  газар”-ын сан хөмрөгийн жагсаалтыг үзвэл,  монголчуудын цаг  тооллын бичиг, цагаан сарын баярт холбогдох баримт, гэрэл зураг цөөнгүй байна.  

31 оны 1 сарын 25 наа /1941.01.25/

Улсын бага хурлын тэргүүлэгчдийн 8 дугаар хурлын тогтоол

Нэг: Монголын хуучин цагаан сар гэгч болбоос хуучин феодалын засгийг хүндэтгэсэн ёслолын өдөр мөн болох тул, түүнийг устгаж эл амралтын нэг өдрийг европын 1 сарын 1-ний өдөр лугаа хамтатган нэгэнт амарч өнгөрүүлсэн болох тул, дахин чирэгдэл гаргаж, цагаан сарын нэгний өдөр хэмээн өнжих явдалгүй албан ажлыг хэвээр үргэлжлүүлэн явуулваас зохих учрыг нийт албан яамд ба, аж үйлдвэрийн газрууд, ард нийтэд зарлан мэдэгдэхээр хэлэлцэн тогтов.
Улсын Бага хурлын дарга Бумцэнд
Орлогч дарга Ёндон
Тэргүүлэгч бөгөөд нарийн бичгийн дарга Баяр
Тэргүүлэгч Дашзэвэг

БНМАУ-ын Бага хурлын тэргүүлэгчдийн 1945 оны 2 дугаар сарын 7-ны өдрийн 7 дугаар хурлын тогтоол
Утга нь: Монголын цагаан сарын шинийн нэгний өдрийг амралтын өдөр болгох тухай
Улсын бага хурлын тэргүүлэгчдээс ТОГТООХ нь

Нэг. Монголын хуучин улирлын цагаан сарын шинийн нэгний өдөр бол Монголын ард түмний шинэлэх баярын өдөр болох тул жил бүрийн цагаан сарын шинийн нэгний өдрийг амралтын өдөр болгон тогтоож явуулсугай.
Үүнд. жил бүрийн цагаан сарын шинийн нэгний өдрийг амралтын өдөр болгосон учир Хөдөлмөрийн хуулийн 65 дугаар зүйлийг доор дурьдсан өгүүлбэртэйгээр өөрчлөн бичих, Үүнд: 65 дугаар зүйл. 7 хоног тутмын амралтын өдрүүдээс гадна доор дурьдсан өдрүүдэд үл ажиллах нь:

  1. Нэг сарын 22 “В.И.Лениний төрсөн өдөр”

  2. “Монголын цагаан сарын шинийн нэгний өдөр”

  3. Таван сарын 1 ба 2 “Эв хамтын интернационалын өдөр”

  4. Зургаадугаар сарын 30 “БНМАУ-ын Үндсэн хуулийн өдөр”

  5. Долоон сарын 11 “БНМАУ-ын үндсэний тусгаар тогтносон ойн баярын өдөр”

6. Арван нэгэн сарын 7 ба 8 “Аугаа их Октябрийн нийгэм журмын хувьсгалын баярын өдөр”
хэмээн өөрчлөн найруулахаас гадна мөн зүйлийн 1 ба 2 дахь ангийг хэвээр үлдээсүгэй.
Улсын Бага хурлын тэргүүлэгчдийн дарга Бумцэнд
Улсын Бага хурлын тэргүүлэгчдийн нарийн бичгийн дарга Баяр

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Реппер FAT JOE тайзны ард 30 сая төгрөгийн зоогтой ширээнд тухална
Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
“Ulaanbaatar Music Festival 2025”-Улаанбаатар хотын түүхэнд анх удаа зохион байгуулагдаж буй хамгийн том задгай талбайн фестиваль
Хамтдаа дуулсан дуунууд- С.Жавхлан, Т.Баясгалан
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Lillian Queen (89.45.7.118)
    FINALLY I GOT MY LOST BITCOIN BACK ALL THANKS TO // THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT I am out here to spread this good news to the entire world on how THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT and his terams help me in recovering my lost Bitcoin. I never thought I could get scammed of my Bitcoin , I never knew these investments were fake. I was depressed and in anger but all thanks to THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT for the help and professional service offered to me in my time of need. I invested $1.3 million in a cryptocurrency platform and found out it was a scam and I had no idea how to get my money back until I contacted THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT To anyone out there seeking to recover any lost bitcoin from cryptocurrency forms of online scams or wallet hackers , I recommend THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT they specialize in recovery of lost funds. CONTACT DETAILS; WhatsApp +1(520)200-2320 or shoot them an email at support@thehackangels.com They also have a great website at www.thehackangels.com
    2025 оны 02 сарын 28 | Хариулах
  • Зочин (203.91.115.41)
    1931 оны тэр тогтоол шиг шударга тогтоол алга.
    2025 оны 02 сарын 27 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Нийслэлийн хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийг НИТХ-ын дарга А.Баярт өргөн барилаа
    11 цаг 30 мин
  • Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
    11 цаг 46 мин
  • Автомашингүй өдрөөр хязгаарлалтын бүсэд цахилгаан скүтер, мопед, цахилгаан мотоцикл нэвтрүүлэхгүй
    12 цаг 10 мин
  • “Өгөөмөр” техникийн захын ойролцоо газар чөлөөлж, авто болон явган замыг шинээр барина
    12 цаг 20 мин
  • Н.Жанцан: Улсын Бага Хурал Монгол Улсад олон намын тогтолцоотой хууль тогтоох байгууллага үйл ажиллагаа явуулж болно гэдгийг үлгэрлэж чадсан гавьяатай
    12 цаг 33 мин
  • У.Бямбасүрэн: “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоох шалтгаан болсон нөхцөл байдал арилж байна
    13 цаг 26 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрүүд
    14 цаг 10 мин
  • Дуу чимээний стандарт децибель 74 байх ёстой ч мото, суррон, бүдүүн яндантай авто машиных 110 давж байна
    14 цаг 24 мин
  • Иргэдийн санал, санаачилгыг Засгийн газрын шийдвэрт тусгах D-GOV.mn цахим систем нэвтрүүллээ
    14 цаг 39 мин
  • Б.Чойжилсүрэн: Нар болон салхиар цэнэглэдэг станцад хөрөнгө оруулагч олдохгүй байна
    14 цаг 49 мин
  • “Улаанбадрах 300 МВт цахилгаан станц” төслийн ТЭЗҮ-ийг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн мэргэжлийн зөвлөлөөр хэлэлцэнэ
    15 цаг 10 мин
  • М.Энхцэцэг: Бид дулаанаа хэмжиж чадахгүй бол хянаж, хэмнэж чадахгүй
    15 цаг 12 мин
  • Т.Ням-Очир: Сурах бичгийг сурагчдад олгохдоо сугалаа сугалуулж яасан ч болохгүй
    16 цаг 9 мин
  • УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Улс төрийн хэлмэгдэгсдийн дурсгалын өдрийг тохиолдуулан хүндэтгэл илэрхийллээ
    16 цаг 52 мин
  • "Халзан бүрэгтэйн" орд газрын асуудлаарх Ерөнхий хяналтын сонсголд Ховд аймгийн Мянгад сумаас 50 иргэн оролцуулах хүсэлт гаргав
    17 цаг 5 мин
  • ФОТО: Хар дарсан жилүүдийг бүү мартагтун!
    17 цаг 41 мин
  • ТӨСӨВ 2026: Монголд болох СОР-17 бага хуралд зориулж 217.1 тэрбумыг зарцуулна
    18 цаг 23 мин
  • "Digitalization & AI in Mining Geology 2025" олон улсын хурал болж байна
    18 цаг 58 мин
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
    19 цаг 49 мин
  • Засгийн газрын хуралдаанаар дараах асуудлыг хэлэлцэж байна
    20 цаг 10 мин
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • Хамтдаа дуулсан дуунууд- С.Жавхлан, Т.Баясгалан
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн "Мөнгөний бодлого" сэдвээр МУИС-ийн оюутнуудад лекц уншлаа
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан хойшилжээ
  • Голомт банк AI Academy Asia нар хамтран "AI for Women 100x100" хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
  • Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2026 онд баримтлах үндсэн чиглэлийн төслийг олон нийтэд нээлттэй хэлэлцүүллээ
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Өнгөрсөн наймдугаар сар 1940 оноос хойш тохиолдож байгаа бага тунадастай 38 дахь сар боллоо
  • Ус цаг уур, орчны шинжилгээний салбарт шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтэрлээ
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх БНСУ-ын Ерөнхийлөгч И Жэ Мёнтой утсаар ярилаа
  • Э.Бат-Амгалан: Барилгын салбарын 100 жилийн ойг салбарын хөгжил, шинэчлэлийн стратегийн эргэлтийн цэг болгоно
  • С.Амарсайхан: Франц улстай Онцгой байдлын салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан хойшилжээ
24 баримт
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК