зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.16
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Цагаан сарын баяр ТҮҮХЭН эх сурвалжид

2025-2-27
0
ЖИРГЭХ

Цагаан сар бол өвлийг өнтэй давж, хавартай золгож, нэг нас нэмсний баяр. Мөн ард түмний эв нэгдэл, үндэсний өв уламжлал, соёл, зан заншлаараа бахархах, аав, ээж, ахан дүүсээ хүндэтгэх, ураг садны хэлхээ холбоо батжих, овог удам судраа мэдэх, залуу үеэ энэрэн сургаалаа хайрлах зэрэг олон уламжлалт ёс заншлыг хадгалсан үндэсний баяр билээ.

Монголчуудын шинэ жил нь хаврын тэргүүн сар бөгөөд цагаан идээний зүйл “цагаа” гэдгээс “Цагаан сар” гэдэг нэр үүсчээ. Малчин ардуудын аж ахуйн хэрэгцээ, шаардлагаар шинэ жилийг хаврын тэргүүн сарын шинийн нэгэнд тэмдэглэх болсон төдийгүй энэ нь мал сүрэгт халгаатай хатуу ширүүн, шуургатай өвөл өнгөрч, урин дулаан цаг ирлээ гэдгийг бэлгэддэг ажээ.

Монголчууд шинэ жилийн баяраа намар цагт тэмдэглэж “Хувь сар буюу Цагаан сар” гэж нэрлэж заншсан тухай түүхийн сурвалжуудад тэмдэглэгдэн үлджээ. XIII зууны эхэн улаагчин туулай жилийн цагаан сарын шинийн нэгэнд Чингис хаан биеэ ариутган шинэ хувцас өмсөж, тэнгэр газарт ёсолж, Өүлэн эхдээ мөргөн золгож, дараа нь төрийн их ордондоо залран анхилам үнэртэй арц хүжийг багцаар шатаан, зуун түшмэл гурвантаа мөргөн их ёслол үйлджээ. 1216 оны хулгана жилийн сар шинийн нэгэнд улсын сан хөмрөгөөс мянган лан алт, түмэн лан цагаан алт гаргаж, харьяат улсын 60-аас дээш настай хүмүүст хувь хүртээж, цагаан сарыг төр түмний нэгдсэн их баяр болгож, хаврын урь орж, өлзий учралт бар сар гарах цагаар Есөн хөлт цагаан тугаа тахиж, Их хуралдай хуралдуулах болсноос үүдэн харьяат аймгуудын олон ноёд түшмэд бэлэг хүргэн ирж, Чингис хааны амгаланг эрдэг ёсон тогтсон байна.

Улмаар 1227 оны улаагчин гахай жил Чингис хаан Тангудыг эзэлсний дараа хаврын тэргүүн бар сарыг монгол тооллын тэргүүн сар хэмээн тогтоосон тухай Рашид Ад Дин тэмдэглэжээ.

Мөн Хубилай хааны ордонд олон жил суусан Италийн жуулчин Марко Поло монголчуудын Цагаан сарын баярын тухай тэмдэглэхдээ: “Энэ өдөр хээ угалзтай тохош нөмөргөж, алт мөнгөөр чимэглэсэн гоё сайхан авдар сав ачсан заанууд болон бэлэг сэлт бүхий зүйлийг ачсан тэмээн жин хааны ордонд хүрэлцэн ирж, баяр ёслол үйлдэж, бэлэг сэлт барьсны дараа найрын ширээ засч, бүх хүн найрлаж цэнгэнэ. Хоол унд барьж дууссаны дараа илбэчин, бүжигчин ирж, ордныхныг цэнгээн хөгжүүлэх ажээ. Баяр ёслолын үеэр их хаадын өмнө сургуультай арслан авчрах бөгөөд тэр нь эзнээ таньсан ноход мэт хааны хөлд цагираглан хэвтээд өгнө” хэмээн бичсэн байдаг.

Улс төрийн бутралын үе, Манжийн ноёрхолын үе, Шашин төрийг хослон барьсан Богд хаант Монгол Улсын үе зэрэг түүхэн цаг үеүдэд Монголчууд цагаан сарын баярыг тэмдэглэсээр иржээ. 1921 оны Ардын хувьсгалаар БНМАУлсаа тунхаглаж, Үндсэн хуулиа батлан, тусгаар тогтнолоо сэргээсэн цаг үед Цагаан сарыг тэмдэглэхгүй байх Ардын их хурлын тогтоол шийдвэрүүд гарч, мөн тэрхүү тогтоол шийдвэрээсээ буцаж уламжлалт цагаан сарын баярыг тэмдэглэн өнгөрүүлэх тухай тогтоол шийдвэр гаргаж байжээ.

Үндэсний төв архивын сан хөмрөгт “цагаан сарын тухай” тусгайлсан хөмрөг байхгүй боловч “Зарлигаар зарсан Хүрээнд сууж хэрэг шийтгэх сайдын яам”, “Их хүрээний Зурхайн дацан”, “Олон яамны хэргийг бүгд ерөнхийлөн захирах яам”, “Дотоод хэргийг бүгд захиран шийтгэгч яам”, “Их хүрээний Зурхайн дацан”,  “Сайд нарын Зөвлөл”, “Ардын их хурлын тэргүүлэгчдийн  газар”-ын сан хөмрөгийн жагсаалтыг үзвэл,  монголчуудын цаг  тооллын бичиг, цагаан сарын баярт холбогдох баримт, гэрэл зураг цөөнгүй байна.  

31 оны 1 сарын 25 наа /1941.01.25/

Улсын бага хурлын тэргүүлэгчдийн 8 дугаар хурлын тогтоол

Нэг: Монголын хуучин цагаан сар гэгч болбоос хуучин феодалын засгийг хүндэтгэсэн ёслолын өдөр мөн болох тул, түүнийг устгаж эл амралтын нэг өдрийг европын 1 сарын 1-ний өдөр лугаа хамтатган нэгэнт амарч өнгөрүүлсэн болох тул, дахин чирэгдэл гаргаж, цагаан сарын нэгний өдөр хэмээн өнжих явдалгүй албан ажлыг хэвээр үргэлжлүүлэн явуулваас зохих учрыг нийт албан яамд ба, аж үйлдвэрийн газрууд, ард нийтэд зарлан мэдэгдэхээр хэлэлцэн тогтов.
Улсын Бага хурлын дарга Бумцэнд
Орлогч дарга Ёндон
Тэргүүлэгч бөгөөд нарийн бичгийн дарга Баяр
Тэргүүлэгч Дашзэвэг

БНМАУ-ын Бага хурлын тэргүүлэгчдийн 1945 оны 2 дугаар сарын 7-ны өдрийн 7 дугаар хурлын тогтоол
Утга нь: Монголын цагаан сарын шинийн нэгний өдрийг амралтын өдөр болгох тухай
Улсын бага хурлын тэргүүлэгчдээс ТОГТООХ нь

Нэг. Монголын хуучин улирлын цагаан сарын шинийн нэгний өдөр бол Монголын ард түмний шинэлэх баярын өдөр болох тул жил бүрийн цагаан сарын шинийн нэгний өдрийг амралтын өдөр болгон тогтоож явуулсугай.
Үүнд. жил бүрийн цагаан сарын шинийн нэгний өдрийг амралтын өдөр болгосон учир Хөдөлмөрийн хуулийн 65 дугаар зүйлийг доор дурьдсан өгүүлбэртэйгээр өөрчлөн бичих, Үүнд: 65 дугаар зүйл. 7 хоног тутмын амралтын өдрүүдээс гадна доор дурьдсан өдрүүдэд үл ажиллах нь:

  1. Нэг сарын 22 “В.И.Лениний төрсөн өдөр”

  2. “Монголын цагаан сарын шинийн нэгний өдөр”

  3. Таван сарын 1 ба 2 “Эв хамтын интернационалын өдөр”

  4. Зургаадугаар сарын 30 “БНМАУ-ын Үндсэн хуулийн өдөр”

  5. Долоон сарын 11 “БНМАУ-ын үндсэний тусгаар тогтносон ойн баярын өдөр”

6. Арван нэгэн сарын 7 ба 8 “Аугаа их Октябрийн нийгэм журмын хувьсгалын баярын өдөр”
хэмээн өөрчлөн найруулахаас гадна мөн зүйлийн 1 ба 2 дахь ангийг хэвээр үлдээсүгэй.
Улсын Бага хурлын тэргүүлэгчдийн дарга Бумцэнд
Улсын Бага хурлын тэргүүлэгчдийн нарийн бичгийн дарга Баяр

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
“Татар” уран сайхны киноны тасалбарын урьдчилсан захиалга эхэллээ
АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
“Ulaanbaatar music festival”-ын талбайг Улаанбаатар хотын бүсүүдээр нэрлэж, нийслэлийн өнгө төрхийг шингээжээ
Реппер FAT JOE тайзны ард 30 сая төгрөгийн зоогтой ширээнд тухална
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Lillian Queen (89.45.7.118)
    FINALLY I GOT MY LOST BITCOIN BACK ALL THANKS TO // THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT I am out here to spread this good news to the entire world on how THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT and his terams help me in recovering my lost Bitcoin. I never thought I could get scammed of my Bitcoin , I never knew these investments were fake. I was depressed and in anger but all thanks to THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT for the help and professional service offered to me in my time of need. I invested $1.3 million in a cryptocurrency platform and found out it was a scam and I had no idea how to get my money back until I contacted THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT To anyone out there seeking to recover any lost bitcoin from cryptocurrency forms of online scams or wallet hackers , I recommend THE HACK ANGELS RECOVERY EXPERT they specialize in recovery of lost funds. CONTACT DETAILS; WhatsApp +1(520)200-2320 or shoot them an email at support@thehackangels.com They also have a great website at www.thehackangels.com
    2025 оны 02 сарын 28 | Хариулах
  • Зочин (203.91.115.41)
    1931 оны тэр тогтоол шиг шударга тогтоол алга.
    2025 оны 02 сарын 27 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • ӨНӨӨДӨР: Мөнгөний бодлогын хорооны ээлжит хурлын шийдвэрийг танилцуулна
    16 мин
  • Дараах байршилд цахилгаан хязгаарлана
    21 мин
  • Тэгш тоогоор төгссөн дугаартай тээврийн хэрэгсэл өнөөдөр замын хөдөлгөөнд оролцоно
    24 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 12 хэм дулаан
    28 мин
  • Ө.Шижир: Х.Нямбаатар дарга хуулийн байгууллагад очиж гэрчээр мэдүүлэг өгөх хэрэгтэй
    10 цаг 40 мин
  • НӨАТ-ын урамшууллын сугалааны азтанууд лхагва гарагт тодорно
    14 цаг 39 мин
  • Х.Нямбаатар: “Хермес” төвийн нүхэн гарцын газар чөлөөлөлт дээр аж ахуйн нэгжүүдтэй зөвшилцөнө
    15 цаг 9 мин
  • АНИМО 2025: Хүүхэдтэйгээ хамт анимейшн ертөнцөөр аялаарай
    15 цаг 10 мин
  • Э.Төгсжаргал дагах барилдаанд Бельгийн Ибрахим Велиевийг яллаа
    15 цаг 22 мин
  • Үе үеийн парламентын тэргүүн нар “Хуралдай” зөвлөлдөх танхимын уулзалтад оролцлоо
    16 цаг 10 мин
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
    16 цаг 17 мин
  • Г.Занданшатар: 2026 оны төсөв бол данхар төрийг хумьж, сахилга бат, хариуцлагыг чангалж бататгах шинэ алхам
    16 цаг 37 мин
  • Азийн эмэгтэй парламентчид Монгол Улсад чуулж байна
    16 цаг 45 мин
  • Бэлчээрийн ургамлын гарц нийт нутгийн 55 хувьд хэвийн байна
    17 цаг 31 мин
  • Ханын материалд 1800 айлын орон сууц барих төслийн гүйцэтгэгч шалгарч, батламж гардууллаа
    18 цаг 12 мин
  • “Татар” уран сайхны киноны тасалбарын урьдчилсан захиалга эхэллээ
    19 цаг 15 мин
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #1: Сийндүүлсэн Женко
    19 цаг 55 мин
  • А.Ариунзаяа: УИХ-ын 58 дугаар тогтоолыг баталсан нь Монгол Улсаа хорлосон зүйл огт биш
    20 цаг 1 мин
  • О.Алтангэрэл: Нүүрсээ тогтвортой борлуулах боломж гэж үзэн УИХ-ын 58 дугаар тогтоолыг дэмжсэн
    20 цаг 9 мин
  • Л.Мөнхбаясгалан: УИХ-ын 58 дугаар тогтоолын эсрэг байр суурьтай байсан
    20 цаг 19 мин
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • П.Наранбаяр: Сурах бичгээр бүрэн хангаж байгаа
  • ТАНИЛЦ: Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын зөвлөхүүд
  • ФОТО: Төрийн соёрхолт, Ардын зураач Ү.Ядамсүрэнгийн 120 жилийн ойг угтан “Урлахуйн өв” үзэсгэлэн...
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
  • Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрүүд
  • Мэргэжлийн байгууллагуудын төлөөлөл хагас коксоор хийсэн шахмал түлшний үйлдвэрт ажиллалаа
  • Реппер FAT JOE тайзны ард 30 сая төгрөгийн зоогтой ширээнд тухална
  • Төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах төслийн судсыг атгаж байсан ГОЛ ХҮН шүүхээс том болсон уу?
  • Б.Чойжилсүрэн: Нар болон салхиар цэнэглэдэг станцад хөрөнгө оруулагч олдохгүй байна
  • А.Амартүвшин: Зам дагуу түлш борлуулахгүй, түүхий нүүрсийг Улаанбаатарт огт нэвтрүүлэхгүй
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Мэргэжлийн байгууллагуудын төлөөлөл хагас коксоор хийсэн шахмал түлшний үйлдвэрт ажиллалаа
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • ФОТО: Төрийн соёрхолт, Ардын зураач Ү.Ядамсүрэнгийн 120 жилийн ойг угтан “Урлахуйн өв” үзэсгэлэн...
  • Улсын хэмжээнд анхны Лаг хатааж шатаах үйлдвэрийг 2025-2027 онд барина
  • П.Наранбаяр: Сурах бичгээр бүрэн хангаж байгаа
  • Т.Ням-Очир: Сурах бичгийг сурагчдад олгохдоо сугалаа сугалуулж яасан ч болохгүй
  • Төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах төслийн судсыг атгаж байсан ГОЛ ХҮН шүүхээс том болсон уу?
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • ТАНИЛЦ: Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын зөвлөхүүд
  • А.Амартүвшин: Зам дагуу түлш борлуулахгүй, түүхий нүүрсийг Улаанбаатарт огт нэвтрүүлэхгүй
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Ард түмний нийтлэг эрх ашиг дээр бид нэгдэж чаддаг байсан
  • Б.Чойжилсүрэн: Нар болон салхиар цэнэглэдэг станцад хөрөнгө оруулагч олдохгүй байна
  • Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
24 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК