зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.12
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Эрдэнэс Тавантолгойг авах уу, алдах уу?

2023-6-08
0
ЖИРГЭХ

Монгол Улс нүүрснээс авхуулаад алмаз хүртэл нийт 82 төрлийн ашигт малтмалтай. Эдгээрээс есхөн төрлийн ашигт малтмалын нөөцийг дэлхийн зах зээлийн үнээр бодох юм бол манай улс 44.6 их наяд долларын баялагтай гэсэн тооцооллыг ШИНЭ намын дэргэдэх судлаачдын баг гаргасан юм. Үүнийг 3.4 сая хүндээ хуваах юм бол хүн бүрт 13 сая доллар ногдоно. Монгол орон ийм баян хэрнээ хүн амын 87 хувь нь Дэлхийн банкны хэмжүүрээр нэн ядуу амьдарч байна. Тэгвэл монголчууд ядуу амьдарч байгаагийн шалтгаан нь юу юм бэ гэдгийг ШИНЭ намын залуучууд оношилж, хэрхэн эмчлэх арга замыг ч тодорхойлсноо ард түмэндээ хуваалцахаар энэ сарын 10-ны өдөр 13 цагаас МҮЭСТО-д “Тавантолгойг авах уу, алдах уу” сэдэвт лекц зохион байгуулах гэж байгаа талаар мэдээлэл хийлээ.  

Хэвлэлийн хуралд ШИНЭ намын дарга Ц.Гантулга, ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Мөнхжаргал, Дэд дарга, Үндсэн хууль судлаач Р.Ууганбаатар, дэд дарга PhD доктор, профессор Ж.Цолмон, Ерөнхий зөвлөлийн гишүүн, эдийн засагч М.Цэнджав, ЕЗ-ийн гишүүн, эрхзүйч М.Сайнбаяр нар оролцсон юм.

Элсэн цөлд орших, Дорнод аймгийн Матад сумаас 2 дахин бага, маш жижигхэн газар нутагтай, 2.6 сая хүн ам цөөтэй КАТАР улс байгалийн баялгаа түшиглэн өндөр хөгжиж, нэг хүнд ногдох ДНБ-ээрээ сүүлийн 43 жил дараалан дэлхийд эхний аравт тасралтгүй  бичигдэж буй. Тэд анх 1930 онд нефть илрүүлснээс хойш 30 жилийн дотор бүх ордоо гадныханд эзэмшүүлж, өөрсдөө хоосорсон байсан ч 1960 онд хувьсгал хийснээр алдагдсан баялгаа эргүүлэн олж авч чадсан төдийгүй 2013 онд баялгийнхаа өгөөжөөс иргэн бүртээ нэг сая ам.доллар өгсөн байдаг.

Тэгвэл Монгол Улс Катартай адилхан 30 жилийн дотор 3000 орчим лиценз, 1100 ордоо гадна, дотныхонд алдсан. Нэг хүнд ногдох байгалийн баялаг болон газар нутаг, мал сүргээрээ дэлхийд тэргүүлдэг Монгол Улс Катар шиг өндөр хөгжиж, иргэд нь баян чинээлэг амьдрах бүрэн боломжтой. Үүний тулд юуны өмнө Үндсэн хуулийн 6.1, 6.2 заалтыг өөрчилж,  төрийн өмчийг улсын /бүх ард түмний/ өмч болгох ёстойг хэлэв.

Тайлбар байхгүй.

ШИНЭ намаас дэвшүүлж буй дараагийн алхам нь “Эрдэнэс Таван толгой”-н 15 тэрбум хувьцаанаас төрийн өмчилж буй 85 хувийг иргэн бүртээ эн тэнцүү, үнэ төлбөргүй өмчлүүлэх санаачилга юм. Ингэснээр өмнө олгосон 1072 хувьцаатайгаа нийлээд иргэн бүр 4400ш хувьцаатай болно. Энэ нь зах зээлийн өнөөгийн ханшаар 308 сая төгрөг болох бөгөөд 4 ам бүлтэй өрх 1 тэрбум 200 сая төгрөгийн хөрөнгөтэй болно гэсэн үг. Энэ бол хэзээ ч биелшгүй мөрөөдөл биш, иргэн бүрийг, өрх бүрийг санхүүгийн эрх чөлөөнд хүргэх хамгийн дөт зам гэдгийг ШИНЭ намын эрдэмтэн, судлаачдын баг нотолж байна.

Монголын төр иргэддээ эзэмшүүлсэн гэх “Эрдэнэс Тавантолгой”-н 1072 хувьцаа нь Засгийн газарт анх нэрлэсэн үнээр нь буцааж өгөхөөс өөрөөр захиран зарцуулах эрхгүй, өвлүүлэх эрхгүй, барьцаалах эрхгүй, саналын эрхгүй, улс төрийн үнэлгээтэй, үхмэл хөрөнгө юм. 2012 онд 933 төгрөгөөр үнэлэгдэж байсан тус хувьцааны үнэ өнөөдрийг хүртэл нэг ч төгрөг өсөхгүй байгаа нь баялгийг нь үнэгүйдүүлж, хямд зарж, дундаас нь завших гэсэн улс төрчдийн башир арга гэж үзэхэд хүргэж байгаа юм.

Хэрэв нэгж хувьцааны үнийг 933 төгрөг гэж үзэх юм бол 15 тэрбум ширхэг хувьцаатай тус компани нийтдээ 13.9 их наяд төгрөг буюу 3.9 тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй болж байна. Тэгвэл нөөцөөр нь тооцож үзэхэд, даруй 100 дахин их үнэ хүрэх боломжтой байгаа юм. Олон улсад мөрдөгддөг Канадын ЖОРК стандартаар тооцсоноор 7.3 тэрбум тоннын нөөцтэй, үүний 5.1 нь коксжих, 2.2 тэрбум тонн нь эрчим хүчний нүүрс. Үүнээс өнгөрсөн 10 жилийн хугацаанд 100 сая тонн коксжих нүүрс, 50 сая тонн эрчим хүчний нүүрс олборлон борлуулсан гэж тооцоход 5 тэрбум тонн коксжих нүүрсний нөөц үлдсэн бөгөөд үүнийг 2022 оны уурхайн амны үнэ болох 100 ам.доллараар тооцоход л нийт 500 тэрбум ам.долларын баялаг байна.

Гэхдээ өнөөдрийн байдлаар дэлхийн зах зээл дээр коксжих нүүрс тонн нь 450 ам.доллар байгаа бөгөөд Монгол Улс нүүрсээ тонныг нь 170 ам.доллараар борууллж буй. Гэсэн хэдий ч ШИНЭ намын судлаачдын баг коксжих нүүрсийг 60 ам.доллараар тооцож, ордыг 300 тэрбум ам.доллараар үнэлж байна. 300 тэрбум ам.долларын баялгийг 15 тэрбум ширхэг хувьцаанд хуваахад нэгж хувьцааны үнэ 20 ам.доллар болж байна. Тэгэхээр 4400 ширхэг хувьцаа нь  88 мянган ам.доллар буюу 308 сая төгрөг болж байгаа юм.  

Ийм их баялагтай ордыг эхлээд Австралийн “HB Biliton” компанид, дараа нь монголын 13 олигарх компанид алдсан ч буцааж авч чадсан. Гуравдахь удаагаа 350 сая доллараар Чалкод зарах шахсан. Түүнчлэн 700 саяар IPO хийх дөхсөн. Хамгийн сүүлд 2019 онд нэг тэрбум доллараар зарахыг завдсан. Ийнхүү 5 удаа алдах шахсан Таван толгойг одоо ч бас гадныханд өгөх тухай эрх баригчид ам алдаж  л байна. Тиймээс монголчууд бидний өмнө Таван толгойгоо Авах уу, Алдах уу гэдэг сонголт тулгарч байгаа юм. Иймд МҮЭСТО-д үнэ үнэ төлбөргүй тавих илтгэлд хүрэлцэн ирж, илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг ШИНЭ намаас урьж байна.

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
    2 цаг 21 мин
  • Яруу найрагчдын НААДАМ гоёсон шүлгүүд
    2 цаг 44 мин
  • Энэ жилийн наадамд гурав давсан АЙМГИЙН цолтонгууд
    2 цаг 58 мин
  • Наадам: Манлай уяач, УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
    3 цаг 9 мин
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
    3 цаг 50 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 30 хэмийг давж хална
    5 цаг 43 мин
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
    17 цаг 41 мин
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
    Өчигдөр 14 цаг 22 мин
  • ФОТО: УИХ-ын гишүүдийн наадмын гоёл
    Өчигдөр 13 цаг 33 мин
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
    Өчигдөр 09 цаг 35 мин
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
    Өчигдөр 09 цаг 00 мин
  • УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
    Уржигдар 17 цаг 59 мин
  • Наадам: Төв аймгийн Заамар сумын уяач Ж.Түмэн-Өлзийгийн бор хээр шүдлэн түрүүллээ
    Уржигдар 17 цаг 10 мин
  • НИТХ-ын дарга А.Баярын урилгаар БНСУ-ын Сөүл хотын ИТХ-ын дарга Хо Жун Чой Улаанбаатар хотод айлчилж байна
    Уржигдар 15 цаг 39 мин
  • Д.Цахилгаан “Илиада”, “Одиссэй”, “Тэнгэрлэг туульс” бүтээлийн орчуулгаар нь Төрийн шагнал хүртлээ
    Уржигдар 14 цаг 42 мин
  • Наадам: Тод манлай уяач Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
    Уржигдар 13 цаг 16 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжилж, зөвшөөрөгдсөн зам гүүрээр зорчихыг зөвлөв
    Уржигдар 12 цаг 58 мин
  • Д.Жаргалсайханы Төрийн шагнал хүртэж байгаа ГУРВАН дуу
    Уржигдар 12 цаг 41 мин
  • Цэргийн ёслолын жагсаалд хууль сахиулах байгууллагын 1500 гаруй алба хаагч оролцлоо
    Уржигдар 12 цаг 39 мин
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
    Уржигдар 11 цаг 48 мин
  • "Бүх цэргийн наадам"-аар шөвгөрсөн найман бөхийн допингийн хариу иржээ
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #9: Аймгийн хурц арслан М.Еркебулан
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • ТАНИЛЦ: Ирэх долоо хоногт УИХ-аар хэлэлцэх асуудлууд
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
  • Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Наадам айсуй: Төрийн наадамд ганц ч сум алдалгүй 40 онон түрүүлсэн Хөдөлмөрийн баатар, Дархан мэргэн Ш.Даваахүү
  • Боломжгүй мэт гайхамшигтай спортын 4 таамаг 
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК