Лхагва гаргаас эхлэн автобус, гудамж, танхим гээд л хаа сайгүй иргэд "Чинийх орсон уу?", "Минийх ороогүй" гэх мэтээр яриа өрнүүлнэ. Зам нь гөлөөнтэй, автобус нь хүлээлгэдэг, түгжрэлтэй, тоггүй, түлшгүй, утаатай нийслэлд торойх ганц утга нь "мөнгө" л болж дээ.
2012 оны дөрөвдүгээр сарын 11-нээс өмнө төрсөн 2.5 сая иргэн "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК-ийн 18.4 хувийг эзэмшиж байгаа. Монгол улсын Засгийн газрын хуралдаанаар "Эрдэнэс Тавантолгой ХК"-ий 1072 хувьцаа эзэмшдэг иргэдэд 2022, 2023 онд ногдол ашиг тараах шийдвэр гаргаж, 2022 оны ногдол ашгийг лхагва гаргаас эхлэн иргэдийн дансанд шилжүүлж эхэлсэн. Ингэхдээ 2022 оны татвар суутгасан ногдол ашиг болох 104 мянган төгрөгийг иргэдийн данс руу хийсэн. Мөн 2012 оноос хойш төрсөн бүх хүүхдэд 1072 эзэмшүүлж, ногдол ашиг хуваарилна гэдгийг мэдэгдсэн. Ойролцоогоор 893 мянга гаруй хүүхдүүдэд хүүхдийн мөнгө аваг дансанд нь ногдол ашиг орно гэсэн.
Одоогоос 12 жилийн өмнө, үе мултарсан түүхэн үйл явдал болсон нь "Эрдэнэс Тавантолгой ХК" иргэн тус бүрд 1072 хувьцааг эзэмшүүлэх шийдвэр гаргасан. 2016 оныг хүртэл тус компани гадаад, дотоод өртэй байлаа. Тухайн оноос илүү ашигтай ажиллах болсон тул иргэдэд ногдол ашиг хүртээх нөхцөл бүрджээ.
Тэртээ 2016 оны сонгуулиар олонх байсан АН анх 300 мянган төгрөгийн ногдол ашиг тараах шийдвэр гаргасан нь "1072 хувьцаа" гэдэг үгийг бидний тархинд үрслүүлсэн байх нь ээ. 1072 хувьцааны ногдол ашиг болгож, 2019 онд 96 мянган төгрөг, дараа нь цар тахлын үе буюу 2020-2021 ондуудад мөн ногдол ашгийг хүмүүс төрийн шийдвэрээр хүртсэн. УИХ, ерөнхийлөгчийн сонгуулийг угтсан, өлгийдсөн, үдсэн жилүүд байлаа.
Сүр дуулиантай хууль ярьж, гаргалгаа хайх гэсэнгүй. Зүгээр л тэд сонгуулийн сураг өлгийдөж, ард түмэндээ авлига өгөх шиг санагдав. "Ашиг сонирхлын зөрчил" гэж үүнийг л хэлмээр. "Халамж хавтгайрлаа" гэж үглэдэг мөртлөө халамжлуулж ханадаггүй Монголчуудад мөнгөнөөс өөр бодох зүйл үгүй. Ашиг тараах нь зөв боловч тэд яагаад сонгуулийн жилийг далимдуулж, бөөн бөөнөөр нь асгав гэх асуултыг өөрөө өөртөө л хариулъя даа.
Тийм их мөнгө биш ч зохицуулж чадвал, Баянхошууны Балдан долоо хоногийн түлээ, талхаа бэлдчихнэ. Ашиггүй ашиг хэнд хэрэгтэй гэж?
Тэд үүнийгээ "халамж биш" гэж хэлсэн. Цагаан сарын өмнө 2022, дараа нь 2023 оны ногдол ашиг орох сурагтай. Яахав, баяр ёслолоор мөнгө хэрэг болдог. Гэхдээ бид үүнтэй, үүнгүйгээр болгоод л ирсэн улс. Өнгөрсөн хоёр жил таг чиг байснаа сонгуулийн жил гэнэт л сэхээрэв үү, тэд минь...
Эдгээрийг бодон суух зуураа дансандаа орж ирсэн хэдэн цаасаараа юу авах тухайгаа бодож сууна. Найзууд "Пиво ууя" л гэнэ. Амьдрал "Нүүрсээ ав" л гэнэ. Аль аль нь сэтгэл дулаацуулахгүй нь гашуун...
Л.Сайнаа