зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.19
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Зуун дамжин яригдах ах дүү ГУРВАН хүчтэн

2024-2-23
0
ЖИРГЭХ

Үндэсний бөхийн ертөнцөд сонин содон амжилт, түүхүүдийг бөхийн хорхойтнууд ам дамжин ярьдаг. Нэг айлын гурван хүү том цолд хүрнэ гэдэг бахархам амжилт юм. Энэ амжилтын эзэн Өвөрхангай аймгийн Баян-Өндөр сумын ах дүү гурван хүчтнийг онцлон хүргэж байна. Учир нь энэ сарын 25-ны ням гарагт "Монгол бөхийн өргөө"-нд Өвөрхангай аймгийн Баян-Өндөр сум, сургуулийн 100 жилийн ойд зориулсан Баян-Өндөр сумаас төрөн гарсан ах дүү гурван бөх аймгийн арслан Сампилын Лувсангомбо, Сампилын Гомбодорж, аймгийн заан Сампилын Дорж нарын нэрэмжит Улс, аймгийн алдар цолтой 128 бөхийн барилдаан болно. 

Ах дүү гурав Өвөрхангай аймгийн Баян-Өндөр сумын Т.Сампил хэмээх айлд мэндэлжээ. Сампил гуайнх таван хүү, хоёр охинтой. Гурван хүү нь багаасаа нутаг орондоо барилдаж эхэлсэн байна. Т.Сампил гуай ч өөрөө бие хаа томтой, их бяртай хүн байсан гэдэг. Энэ гурван хүүгийн том ах нь аймгийн хурц арслан С.Лувсангомбо нь 1955 онд аймгийнхаа баяр наадамд түрүүлэн аймгийн арслан цолыг хүртжээ.

С.Лувсангомбо арслан болсныхоо дараа жил нь нутгийн бөх “шигшээ” хэмээн алдаршсан улсын начин н.Галсантай хамт хөтөлгөө морьтой улсын наадмыг зорьж байжээ. Ингэж улсын наадмыг зорихдоо тэд “төрийн их наадамд өөрийн чадлаар тав давна” хэмээн ярилцаж байсан гэдэг.С.Лувсангомбо арслан зорьж очсон улсын их баяр наадамдаа дөрөв давж тавын даваанд тухайн үед улсын начин байсан Авхиа генералтай тунан барилджээ.

Хоёр бөхийн барилдаан нэлээн удаан үргэлжилж С.Лувсангомбо арслан давсан ч дараагийн даваанд нэрийг нь дуудалгүй түүний оронд унасан бөх болох Авхиа гуайг дуудан гаргаж барилдуулсан гэдэг. Үүнийг тухайн үед наадам үзэж байсан олон түмэн батлан хэлж байна. Харин арслантай хамт явсан Галсан тав давж зургаагийн даваанд Булган аймгийн харьяат “Өвөр” н.Гомбосүрэн гэдэг бөхөд өвдөг шорооджээ.

Арслангийн амжилт үүгээр зогссонгүй 1961,1963 оны Өвөрхангай баяр наадамд тав давж шөвгөрсөн. 1959,1964 онд Баян-Өндөр сумын баяр наадамд түрүүлсэн байна. Түүний удаах хүү аймгийн арслан С.Гомбодорж нь 1958 онд Баян-Өндөр сумынхаа баяр наадамд түрүүлсэн юм. Тэр зунаа аймагтаа очиж түрүүлэн арслан цол хүртэж байжээ. Аймгийн наадмын үзүүр түрүүнд Сант сумын харьяат “Тэмээ” Жамба хэмээх хүнтэй барилдан давж байжээ.

1961 онд Баян-Өндөр сумынхаа наадамд дахин түрүүлсэн байна. Түүний удмаас өдгөө аймгийн арслан Л.Батсайхан тогтмол сайн барилдаж байгаа билээ.Бага дүү аймгийн заан С.Дорж нь сайн бөх төдийгүй сайн уяач байжээ. Нутгийнхан нь түүнийг хурц түргэн барилдаантай бөх байсан хэмээн дурсдаг. С.Дорж заан 1957 онд Өвөрхангай аймгийн наадамд хоёр ахыгаа даган ирж барилдаад тав давж аймгийн начин болсон байна. Харин 1961 онд Өвөрхангай аймгийн наадамд Зүүнбаян-Улаан сумын Р.Цоодолтой үзүүр түрүүнд үлдэн өвдөг шороодож аймгийн заан цол хүртсэн байна. Түүнийг аймгийн заан болсон жил Өмнөговь аймаг байгуулагдсаны 20 жилийн ойд зориулан анх удаа хөдөө орон нутагт 256 бөх барилдаж байжээ.

Энэ барилдаанд аймгуудын түрүү бөхийг урилгаар барилдуулсан. Одоогоор бол чансаа өндөр бөхийн барилдаан болсон байна. Тус барилдаанд С.Дорж заан долоо давж наймын даваанд Дэмүүл арсланд өвдөг шороодож заан цолоо баталжээ. Хожим нь сум орон нутагтаа олон удаа үзүүр түрүүнд үлдсэн байдаг. 1990 онд 60 настайдаа сумынхаа ахмад бөхчүүдийн барилдаанд үзүүр түрүүнд үлдэж харилтгүй хүчтэн гэдгээ харуулсан юм. Түүний хүү Д.Чулуунлхагва нь Аймгийн начин, Д.Баярбат нь сумандаа олон түрүүлсэн Сумын заан юм. Мөн түүний үр удам сумынхаа баяр наадамд хоёр удаа түрүүлээд буй сумын заан Б.Бат-Эрдэнэ өдгөө сайн барилдаж байна.

Л.Сайнаа

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ"

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
С.Шижирбат: Яаралтайгаар 16-нд ирсэн байх ёстой допингийн хариуг яагаад зарлахгүй байна аа?
Р.Омар:Үеэл ах Б.Серикийн заан болохдоо өмссөн дээлээр гоёж ШОНХОР цолоо хүртлээ
Манай эмэгтэй шигшээ баг өнөөдөр Күүкийн арлуудын эсрэг тоглоно
“Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Bat (77.2.40.178)
    L.Saina gedeg tarhi n ulanda oraon malaa aimgin arslan.zaan teged tanihar buhin tom tsol u ene mongol ulsad sumand turuösen barilddaggui ch hun bna mal min uge bodoj hutsachee gulug min nasara barildchihad tomohon amjiöt gej tui ch bhgui buh nertei holni sawnudin neg. l bna
    2024 оны 02 сарын 24 | Хариулах
  • Зочин (66.181.178.169)
    Ийм бөхчүүд байдгийг нэг үед амьдарч байгаа мануус нь мэдэхгүй байхад зуун дамжин яригдах гэдэг ч арай сэрүүдэх байх аа, ажлын хөлсөө авсан сэтгүүлч юу ч гэж ярьсан болох ч бас жаахан баримжаатай туумаар байна шүү
    2024 оны 02 сарын 23 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Натураас Нарны зам хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    14 цаг 11 мин
  • Аянга цахилгаанаас хэрхэн сэргийлэх вэ?
    14 цаг 14 мин
  • 10 дугаар хорооллын уулзвараас замаас Саппорогийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    14 цаг 39 мин
  • “Хог шатааж, эрчим хүч гаргах үйлдвэр” төсөлд гурван аж ахуйн нэгж санал ирүүллээ
    15 цаг 20 мин
  • "М-Си-Эс" группээс Улсын арслан Э.Батмагнайд 1 тэрбум төгрөгийг гардуулан өгчээ
    16 цаг 30 мин
  • Баяр наадмын үеэр Гэмтэл Согог Судлалын Үндэсний Төвд 4093 хүн тусламж үйлчилгээ авчээ
    16 цаг 40 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжлүүлж байна
    17 цаг 1 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Автотээврийн салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ
    17 цаг 47 мин
  • С.Шижирбат: Яаралтайгаар 16-нд ирсэн байх ёстой допингийн хариуг яагаад зарлахгүй байна аа?
    17 цаг 59 мин
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    18 цаг 6 мин
  • ЕБ-ын 45 дугаар сургуулийн урд “Өглөөний цайны үйлчилгээтэй гудамж” зориулалтаар 9 ширхэг зөөврийн путикийг байрлуулсан
    18 цаг 57 мин
  • Жүжигчин, найруулагч Б.Амарсайхан: Шувуу тэнгэртээ нисэж яваад үхэх сайхан байдаг юм гэнэ лээ...
    19 цаг 9 мин
  • Баяр наадмын амралтын өдрүүдэд гамшиг, ослын 106 удаагийн дуудлагаар иргэдийн аюулгүй байдлыг ханган ажиллалаа
    19 цаг 42 мин
  • АНУ онц аюултай хэмээн дүгнэсэн таван цагаачийг Эсватини улс руу албадан буцаав
    19 цаг 57 мин
  • П.Бүрэнтөгс: Хүүхдэд зориулсан энэ ном надад маш их таалагдлаа
    20 цаг 16 мин
  • Coldplay-гийн “Kiss Cam” нь нэр хүндтэй тек компанийн захирал Энди Байрон ба хүний нөөцийн дарга Кристин Кабот нарын амрагийн харилцааг илчлэв
    20 цаг 52 мин
  • Танилц: Зах, худалдааны төвүүдийн ажиллаж эхлэх цагийн хуваарь
    20 цаг 55 мин
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
    21 цаг 4 мин
  • Бүгд Найрамдах Киргиз Улсад бакалавр, магистрын хөтөлбөрт суралцуулах сонгон шалгаруулалт зарлагдлаа
    22 цаг 54 мин
  • Баян-Өлгий аймгийг зорьж буй иргэдийн анхааралд...
    23 цаг 3 мин
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • Улсын начин Э.Батмагнай, аймгийн Хурц арслан Н.Өсөхбаяр нар “Улсын заан” цолны болзол хангалаа
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
  • Улсын арслан Э.Батмагнай 1 секундэд учраа бөхөө өвдөг шороодуулж байжээ
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Э.Батмагнай: Энэхүү сайхан мэдрэмжийг өглөө босохдоо бодож, шөнө унтахдаа зүүдэлж, 15 жилийг зориулсан байна
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
  • Гачууртад шүлхий бүртгэгдэж, хөл хорио тогтоожээ
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
  • Наадам: Улсын начингаас “Улсын арслан”, аймгийн Хурц арслангаас “Улсын гарьд”
  • Coldplay-гийн “Kiss Cam” нь нэр хүндтэй тек компанийн захирал Энди Байрон ба хүний нөөцийн дарга Кристин Кабот нарын амрагийн харилцааг илчлэв
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
  • С.Шижирбат: Яаралтайгаар 16-нд ирсэн байх ёстой допингийн хариуг яагаад зарлахгүй байна аа?
  • Жүжигчин, найруулагч Б.Амарсайхан: Шувуу тэнгэртээ нисэж яваад үхэх сайхан байдаг юм гэнэ лээ...
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Автотээврийн салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • "М-Си-Эс" группээс Улсын арслан Э.Батмагнайд 1 тэрбум төгрөгийг гардуулан өгчээ
  • Наадам: Манлай уяач, УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
  • Яруу найрагчдын НААДАМ гоёсон шүлгүүд
  • Наадам: Улсын начингаас “Улсын арслан”, аймгийн Хурц арслангаас “Улсын гарьд”
24 баримт
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК