зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.04
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

СОНГУУЛЬ: Сонгогч таны зайлшгүй мэдэх ёстой зүйлс

2024-6-28
0
ЖИРГЭХ

БАРИМТ 1

Монгол улс засаглалын тогтолцоогоо өөрчилж, 1992 онд шинэ Үндсэн хуулиа баталснаар шууд ардчилал, иргэний оролцооны хэлбэр шинэ шатанд хүрчээ. Өдгөө УИХ-ын найман удаагийн сонгуулийн ард гарчээ. 

БАРИМТ 2

Төрийн эрх барих дээд байгууллагад сонгогдсон ард түмний элч гэгдэх УИХ-ын гишүүний бүрэн эрх, үүрэг бол хууль батлах, нэмэлт, өөрчлөлт оруулах юм. Тэдгээрийг хэрэгжүүлэх хугацаа Төрийн сүлдэд тангараг өргөснөөр эхэлж, Улсын Их Хурлын дараагийн сонгуулиар шинэ сонгогдсон гишүүд тангараг өргөснөөр дуусгавар болдог билээ.

БАРИМТ 3

Анхны сонгуулийг хийхдээ газар зүй, хүн амын төлөөллөө тооцож энэ тоо байвал зохистой хэмээн гаргаж ирсэн гэдэг. Өнгөрсөн Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлттэй холбоотойгоор 76 гишүүний тоог нэмэх асуудал яригдаж 126 гишүүн сонгохоор болсон юм. 

БАРИМТ 4

УИХ-ын сонгуульд ялсан намын дарга засгийн газраа эмхлэн байгуулж, ерөнхий сайдаар сонгогддог нь "бичигдээгүй хууль". Тиймээс санал өгнө, сонгуульдаа оролцоно гэдэг бол зөвхөн таны амьдарч буй тойргийн төлөөлөгчөө парламент руу илгээж буй хэрэг бус, гүйцэтгэх засаглалын тэргүүнээ ч мөн сонгож буй хэрэг.

БАРИМТ 5

Сонгууль болгоны үеэр сонгогчдын хүсэн хүлээдэг, итгэж найддаг зүйл бол ёс зүйтэй өрсөлдөөн. Нэр дэвшигчдийн ёс зүй гэдэг цаасан дээр хараар буугаагүй ч ухамсар сэтгэлгээнд тодоор бичигдсэн байх учиртай дэг журам юм. Энэ жилийн сонгуульд шинэ үеийнхэн, залуу нөлөөлөгчид нэр дэвшигчдийг өрсөлдөгчөө хүндлэх, хар ПиАр хийхгүй байх, шударга байхад хүчтэй уриалж, зарим талаар шаардаж байгаа нь онцлууштай. 

БАРИМТ 6

Дөрвөн жилд нэг л удаа тохиодог, улс нийтээрээ анхаарал хандуулдаг энэ үйл явдлыг, энэ цөөн хоногийг та бид сонгуулийн мэдээгээр бөмбөгдүүлэх залхаан цээрлүүлэлт бус, харин нийгмээ илүү сайн ойлгож, сонголтоо зөв хийх чухал үе хэмээн харах нь зүйтэй.

БАРИМТ 7

Дэлхийн эдийн засгийн форумаас гаргасан судалгаагаар бага сургуульд суралцаж буй хүүхдүүдийн 65 хувь нь ирээдүйд өнөөдөр бий болоогүй, цоо шинэ ажил хөдөлмөр эрхэлдэг болно хэмээн тооцоолж буй билээ. Гэвч өдгөө дэлхийн хүн амын тэн хагасыг 30-аас доош насныхан эзэлж байгаа хэр нь тэдний ердөө хоёр хувь нь Засгийн газрын гишүүнээр ажиллаж, улс төрийн шийдвэр гаргах нөлөө бүхий эрх мэдэлтэй байна.

БАРИМТ 8

УИХ-ын сонгуульд оролцогчдын тоо хэмжээ 1992 оноос хойш алгуурхнаар буурсаар 2016 оны сонгуульд нийт сонгуулийн насны 73 хувь нь оролцсон байна. Үүнээс 60-аас дээш насныхны 97 хувь нь саналаа өгсөн бол 18-25 насны хоёр хүн тутмын нэг нь сонгууль өгөөгүй хэмээх статистик бий. Сонгуулийн тухай хуулиар тухайн тойрогт хамаарах нийт сонгогчдын ирц 50 ба түүнээс дээш хувьтай байх ёстойг хуульчилсан байдаг. 

БАРИМТ 9

Энэ удаагийн сонгуульд нийт 25 нам, 2 эвсэл өрсөлдөнө. Энэ нь Монголын хамгийн анхны 1992 оны УИХ-ын сонгуультай харьцуулахад хоёр дахин өссөн үзүүлэлт болжээ. Үндсэн хуульд заасны дагуу 25 нас хүрсэн Монгол Улсын иргэн бүр сонгуульд нэр дэвших эрхтэй.

БАРИМТ 10

Нэр дэвшигчид өөрсдийн хөрөнгө, орлогын үзүүлэлтийг нээлттэйгээр мэдүүлдэг болсон нь том дэвшил юм. Өөрийн тойрог дахь нэр дэвшигчдийн мэдээллийг ил тодоор үзэх боломжтой болсон нь тухайн хүнийг илүү бодитой үнэлж дүгнэхэд тустай. Цаашид ч улстөрчдөд тогтмол хяналт тавьж, ил тод байлгахад хөшүүрэг болох баримт юм.

БАРИМТ 11

Сонгуулийн тогтолцоо нь аливаа улс орны онцлог, нийгмийн нөхцөл байдалтай уялдан тодорхойлогддог. Монгол улсын хувьд өнгөрсөн жилүүдэд олон улсад хамгийн түгээмэл ашиглагддаг пропорционал болон мажоритар, хосолсон мажоритар тогтолцоонуудыг ээлж дараалан ашигласаар иржээ. Пропорционал бол ард иргэд намд саналаа өгч, саналын хувиар намаас эрэмбэлсэн дарааллын дагуу суудлаа эзэлдэг тогтолцоо. 

БАРИМТ 12

Сонгуулийн сурталчилгааг нэр дэвшигчид үнэмлэх олгосон өдрөөс эхлүүлж, санал авах өдрөөс 24 цагийн өмнө буюу санал авах өдрийн өмнөх өдрийн 00:00 цагаас өмнө зогсоох хуультай. Сурталчилгааны хугацааг 22 хоног байхаар заасан бөгөөд нэр дэвшигчид хуулийн хүрээнд ухуулах байр ажиллуулж, материал хэвлүүлэн тарааж, байрлуулж, таних тэмдэг, уриа ашиглаж, уулзалт, хурал, цуглаан хийж, радио, телевиз, сонин, сэтгүүл, цахим орчин ашиглах боломжтой байдаг.

БАРИМТ 13

Саналын хуудас бол таны сонголтыг баталгаажуулах гол талбар. Тиймдээ ч саналын хуудасны баглаа боодол, битүүмжлэлийн нарийн шалгаж, хадгалалт, хамгаалалтыг чанд сахих учиртай байдаг. УИХ-ын 2016 оны сонгуулиар гэхэд Сонгуулийн ерөнхий хороо нийт 72 хайрцаг цаасыг Канадын компаниас худалдан авч, 1.9 сая ширхэг саналыг хуудсыг арав хоногийн турш хэвлэжээ.

БАРИМТ 14

2024 оны сонгууль бүчилсэн тойргоор явагдах нь онцлогтой. Тухайлбал, УИХ-ын сонгуулийн тойргийг орон нутагт бүсчилсэн 7, Улаанбаатарт 6, нийт 13 байхаар батласан. 

БАРИМТ 15

Сонгуульд нэр дэвшигч нь сонгуулийн зардлын дансаа нэр дэвшигчийн үнэмлэхээ гардан авснаас хойш нээх боломжтой байдаг бөгөөд сонгуулийн зардлаа намаас, хувиас, хандиваар гэсэн гурван эх үүсвэрээс бүрдүүлэх боломжтой. Нэр дэвшигчийн сонгуулийн дансанд цуглах хөрөнгийн хэмжээг тусгайлан хязгаарладаггүй ч, тухайн сонгуульд зориулан зарцуулах зардлын дээд хэмжээг нь Монгол улсын ерөнхий аудитороос сонгууль бүрийн өмнө нэгдсэн байдлаар тогтоож өгдөг байна.

БАРИМТ 16

Өнөөгийн цахим эринд мэдээлэл асар хурдтай дамжих болсон. Нэг хүний санаандгүй хийсэн үйлдэл, алдаж хэлсэн үг, хазгай гишгэсэн алхам бүр сошиал платформоор дамжин хормын дотор хэдэн мянган хүнд тарж “насны онигоо”-нд оруулах нь бий. Яг энэ онцлогийг ашиглаж сонгуулийн энэ үеэр хэдэн зуун хуурамч хаяг нээгдэж, зураг бичлэгийн мастерууд хуруугаа уралдуулан ажиллуулж, хөлсний бичээчид хэмээх ажлын байрны тоо өсөж, цусгүй дайн цахим орчинд өрнөдөг.

БАРИМТ 17

Монголчууд бид хүний эрх, эрх чөлөөг дээдэлсэн хүмүүнлэг, иргэний, ардчилсан нийгмийг цогцлоон байгуулахаар тэмүүлж байгаа билээ. Ийм нийгэмд эдэлбэл зохих амин чухал эрхүүдийн нэг нь бол сонгох, сонгогдох эрх юм. Нэгэнт эрх нь байгаа тул эрхээ эдэлж, үүргээ ухамсарлацгаая. 

БАРИМТ 18

Нэр дэвшигчдийн юу юуг харж, ямар ямар шалгуур тавьж сонгох вэ гэдэг хамгийн чухал. Яг одоо кампанит ажил өрнөж буй энэ үед бол нэр дэвшигчид гол төлөв “би сонгогдвол ингэнэ тэгнэ” хэмээн ирээдүй цаг дээр ярьж байгаа. Мэдээж юу хүсэж зорьж, ямар мөрийн хөтөлбөр дэвшүүлж буйг нь харах нь зөв. 

БАРИМТ 19

Өнгөрсөн сонгуулиас хойш Монголын ард түмэн сонгуулийн үр дүнг санал авах хугацаа дууссан даруйд нэгэн зэрэг, тэр дор нь дэлгэцээр хүлээн авах боломжтой болсон билээ. Энэ бол сонгуулийн автоматжуулсан систем, бидний хэлж заншсанаар "хар хайрцагны" ач тус. Шуурхай, ил тод үр дүнг зарласнаар хүмүүсийн эргэлзээ, үл итгэлцлийг арилгаж, шударга сонгууль явах гол баталгаа нь болох учиртай. 

БАРИМТ 20

Ийнхүү 2024 оны УИХ-ын сонгууль зургаадугаар сарын 28-ны өдөр болно. 

image

УИХ-ын сонгуулийн санал хураалт эхэллээ. Сонгох, сонгогдох эрх бол үндсэн хуулиар олгогдсон, хүн бүрийн эдэлбэл зохих онцгой эрх ямба мөнөөс мөн билээ. Иймд сонгогч таны зайлшгүй мэдэх ёстой зүйлсийг хуваалцаж байна.

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Зочин (127.0.0.1)
    Nomingiin bayrsaihanii naiz Nymdavaagiinhan er emgui hogiin hulgaich guuramch shorongiin horigdol
    2024 оны 06 сарын 22 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    SEXSDI80955877
    2024 оны 06 сарын 22 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл өргөн мэдүүллээ
    4 мин
  • Монгол Улсын гадаад валютын албан нөөц 5.2 тэрбум ам.долларт хүрлээ
    44 мин
  • ФОТО: "Плэйтайм" хөгжмийн фестивал эхэллээ
    46 мин
  • ХӨСҮТ: 10-14 насны 4591 хүүхэд улаанбурханаар өвджээ
    1 цаг 9 мин
  • Наадам айсуй: Түрүү жил айргийн тавд хурдалсан таван даага
    1 цаг 15 мин
  • ӨНӨӨДӨР: Халдварт өвчний нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл өгнө
    1 цаг 38 мин
  • Наадам айсуй: 72 насандаа Спортын мастер цол хүртсэн Улсын хүндэт мэргэн харваач Я.Дашдэндэв
    1 цаг 47 мин
  • УИХ: 2025 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэнэ
    1 цаг 48 мин
  • Улсын цолон ойрхон бөх #4: Аймгийн хурц, бадрангуй арслан Э.Мөнхбаатар
    1 цаг 57 мин
  • Улаанбаатарт 24 градус дулаан байна
    1 цаг 58 мин
  • Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
    17 цаг 27 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
    17 цаг 41 мин
  • Ливерпүүлийн 28 настай португал довтлогч Диого Жота автомашины ослоор амиа алджээ
    18 цаг 1 мин
  • Х.Золжаргал: Нэг айл нэг машинтай байна гэсэн журам байхгүй
    18 цаг 3 мин
  • С.Туваан: "Алт аян" тогтоолын төсөл унаад байгаа нь цэвэр ЗГ-ын асуудал
    18 цаг 37 мин
  • Г.Дамдинням: Увс аймаг дахь асуудал “Алт” аяны хүрээнд яригдахгүй
    19 цаг 0 мин
  • Google map, E-Mongolia системээр авто замын засвар, хаасан мэдээллийг авдаг боллоо
    19 цаг 7 мин
  • Г.Занданшатар: Халамжаас хөдөлмөрт шилжихэд ЗГ баялаг бүтээгчдээ дэмжиж ажиллана
    19 цаг 15 мин
  • Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
    19 цаг 17 мин
  • Орон нутгийн карт эзэмшигчдэд зориулсан урамшуулал эхэллээ
    19 цаг 41 мин
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Долоодугаар сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Долоодугаар сарын эхэн өдрүүдийн цаг агаарын төлөв
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Хэмнэлтийн тодотгол”-оо танилцуулж, УИХ-ын чуулганд үг хэллээ
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Ж.Энхбаяр: Богино хугацаанд эрс өсөж байгаа салбар, хүмүүс урам зоригтой байгаа
  • Монгол, Киргизийн хамтын ажиллагаа шинэ түвшинд хүрлээ
  • И.Зандангарав: Дулааны шугамын ажилд зохих журмыг мөрдөөгүйн улмаас эвдрэл үүссэн зөрчлийг арилгуулж байна
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан эхэллээ
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Б.Энхбаяр: АН хуралд суудаггүй хүмүүсээ татаж ав
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны үндсэн зарчим болох ёстой
  • ГАЗРЫН НАЙМАА: МУ-ын 2 га газрыг БНСУ-ын иргэд хууль бусаар 3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР заржээ
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #1: Аймгийн хурц арслан Д.Алтанцоож
  • Засгийн газрын эмэгтэй сайд нарын ХОМ
  • Төрийн гурван өндөрлөгийн ХОМ
  • Ч.Ундрам: Өнөөдөр МУГТ болсон тамирчдад сар бүр 1 сая төгрөгийн урамшууллыг насан туршид нь олгоно
  • Х.Тэмүүжин: Хууль зүйн байнгын хороо яг л шүдгүй арслан шиг байна
  • Б.Жавхлан: Царцаана гэж ярих бол амархан
  • Ж.Ганбаатар: Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн хэнийгээ дуурайгаад байгаа юм бэ?
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
24 баримт
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК