зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.10
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Лаос-Сая сая жуулчдыг даллах “сая заантай хаант улс”

2024-6-11
0
ЖИРГЭХ

Лаос хэмээх улс 14 дүгээр зууны үед дэлхийн газрын зураг дээр анх бий болж, тухайн үед их хаан Фа Нгум тархай бутархай олон овог аймгийг нэгтгэж “Лонг Сан Хам Кох” гэдэг нэртэй улсыг байгуулсан бөгөөд хил хязгаар нь өнөөгийн Лаос улсынхтай яг давхацдаг ажээ.

Эртний улсын нэрийг хөрвүүлбээс “Сая зааны ба цагаан шүхрийн орон” гэсэн утгатай. Энэ нь тухайн үеийн Лаосын хаад цагаан зааныг шүтдэг байсныг илтгэдэг.  Учир нь, цагаан заан хэмээх ариун дагшин амьтан бол хүч чадал, цэцэн ухааны бэлгэдэл, цагаан шүхэр нь хааны сүр хүчийг илэрхийлдэг ажээ.

Харин Лаосын нэн шинэ түүхийн хуудсыг сөхвөөс, лаосчууд XIX зууны сүүлчээр буюу 1893 онд Францын захиргаанд орсноор колончлолын хүнд бэрх үеийг туулж, 1945 онд Японы түрэмгийлэгчдэд эзлэгдэж, 1960-1973 он хүртэл 10 гаруй жилийн турш үргэлжилсэн иргэний дайн, Вьетнамын дайны хөлд нэрвэгдэж асар их зовлон зүдгүүрийг амсжээ. 1975 онд БНАЛАУ байгуулагдсанаар социалист  чиг баримжаагаар хөгжиж байсан бол социалист систем 1990 онд нуран унаснаас хойш дэлхий дахинд нээлттэй болсон тус улс өнөөдөр эрчимтэй хөгжлийн замд оржээ. Лао сүүн, лао лум, лао төн гэсэн гурван үндэстэн, 60 гаруй ястнаас бүрдэх лаосчууд бол эрх чөлөө, тусгаар тогнолынхоо төлөө цөхрөлтгүй тэмцэж ирсэн, цуцалтгүй хөдөлмөрч баатарлаг ард түмэн юм.

https://montsame.mn/uploads/content/493b1124086461a5bcb7e043e8b2b59c.png

Дунд сургуульд сурч байх үед түүх, газарзүйн хичээлийг тун чамбай заадаг байсан тул сурагчид бүгдээрээ социалист орнууд, тэдгээрийн нийслэл, удирдагчдынх нь нэрийг цээжээр мэддэг байв. Тэдгээрийн дотор Вьентян, Кейсон Фомвихан гэдэг хоёр үг өдгөө санаанд хоногшиж, Монголын ард түмнээс Лаос улсад сэтгэл харамгүй тусламж үзүүлж байгаа тухай телевиз радиогоор ярьдаг байсныг тодхон санана. Харин лаосчуудын ахуй амьдрал, түүх соёл, шашин, зан заншил, нутаг орны байдал, байгалийн талаар төдийлөн мэдээлдэггүй байсан санагдана.

Тэгвэл интернэтийн сүлжээ дэлхий дахиныг бүрхсэн өнөө үед аль ч улс орны талаар ерөнхий төсөөллийг авах боломжтой болжээ. 

Лаос бол Зүүн Өмнөд Азидаа хамгийн үзэсгэлэн төгөлдөр байгальтай улс аж. Мөн лаосчууд бол дэлхий дээрх хамгийн сайхан зан ааштай, найрсаг зочломтгой, тусархуу хүмүүс гэдгийг орон бүрийн жуулчид санал нэгтэйгээр батлан хэлдэг гэнэ.      

Энэтхэг-Хятадын хойгийн төв хэсэгт, Зүүн Өмнөд Азийн бүс нутагт далайд гарцгүй ганцхан улс байдаг нь Бүгд Найрамдах Ардчилсан Лаос Ард Улс /БНАЛАУ/ юм. Гэхдээ хойгийн бүх улстай /Хятад, Мьянмар, Вьетнам, Камбож, Тайланд/ хуурай газраар хиллэдэг бөгөөд энэ давуу талаа ашиглан аялал жуулчлал, дэд бүтцээ хөгжүүлэх, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах тал дээр багагүй амжилт олж байна. Ингэснээр сүүлийн үед лаосчууд далайд гарцгүй гэсэн сул талаа давуу тал болгон хувиргаж, хөрш орнуудаа хооронд нь хамгийн дөт замаар холбодог хуурай замын гүүр болгох зорилт тавьжээ. Хамгийн сүүлийн жишээ гэвэл, Хятадын Кунмин ба Вьентян хотуудыг холбосон төмөр зам 2021 оны сүүлчээр ашиглалтад орсон нь далайд гарцгүй орны хувьд бүс нутгийн болон дэлхийн улс орнуудтай холбогдох стратегийн чухал алхам болсон байна. Энэ нь Монгол, Лаосын хооронд төмөр замаар ачаа тээвэрлэх боломж бий болжээ гэсэн үг.

Лаосын засгийн газар 2020 он гэхэд улс орноо буурай хөгжилтэй орнуудын жагсаалтаас гаргана гэсэн тодорхой зорилт тавиад түүндээ хүрэхийн тулд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах, дэд бүтэц, аялал жуулчлалын салбарыг хөгжүүлэхийг эн тэргүүнд тавьсны үр дүнд 2021 оны сүүлчээр НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн шийдвэрээр Лаосыг дээрх жагсаалтаас хассан байна.

Лаос бол үзэсгэлэнт байгаль, өвөрмөц соёлоороо гайхагддаг ер бусын нууцлаг орон юм. Сүм хийдийн сүрлэг барилгууд, дуу алдам гайхалтай хүрхрээнүүд, этгээд сонин агуйнууд гээд үзэж харах зүйлс маш ихтэй гэнэ.

Ташрамд сонирхуулахад, Шри-Ланкийн цай гэдэгтэй адил кофе бол Лаосын экспортын гол бүтээгдэхүүнүүдийн нэг бөгөөд сайн чанарын, өвөрмөц амттай арабика, робуста сортын кофенууд нь дэлхийн зах зээлд маш их эрэлттэй.

Тус улсын хойд нутаг нь өтгөн шигүү ой, сүрлэг үзэмжит хүрхрээнүүдээрээ алдартай бол өмнөд нутаг нь дов толгод ихтэй, тутаргын талбайнууд ирийсэн газар ажээ. Саяхныг хүртэл газар нутгийнх нь 70 хувь нь халуун орны шилмүүст ой, дал модоор бүрхэгдсэн байсан бол одоо 50 хувь болж хумигдсан ч нов ногоон хэвээрээ байна.

https://montsame.mn/uploads/content/e9e0d7a47e539319d15039fb2268d77e.png

Хүний хөлд, ялангуяа бөөнөөрөө аялдаг бүлэг жуулчдын хөлд талхлагдаагүй онгон дагшин байгальтай тул Лаос бол адал явдлын ба эко аялал хийхэд тун тохиромжтой газар болой. 1993 оноос эхлэн тус улсын засгийн газар нийт нутгийнхаа 21 хувийг тусгай хамгаалалттай газар нутгийн сүлжээнд хамруулж, цаашдаа үндэсний паркууд байгуулах зорилт тавьжээ. Ингэснээр Зүүн Өмнөд Азид аялал жуулчлалын нэн сонирхолтой чиглэл бий болж байна. 

Хямдхан аялах сонирхолтой жуулчдын хувьд Лаос бол хамгийн тохиромжтой газар бөгөөд зочид буудал, хоол унд, замын зардал нь бусад улсынхтай харьцуулахад хамгийн хямд нь гэнэ.  

2019 он буюу цар тахал дэгдэх хүртэлх 10 жилийн хугацаанд Лаосын эдийн засаг жилд 8 орчим хувиар тэлж байсан бөгөөд үүнд аялал жуулчлалын салбарын хөгжил гол үүрэг гүйцэтгэсэн байна. 2012 онд 3 сая гаруй жуулчин ирж байсан бол 2019 онд энэ тоо 4,7 саяас давсан нь тус улсын хүн амын 70 орчим хувьтай тэнцэнэ. Аялал жуулчлалын салбар нь орлогын 5 гол үүсвэрийн нэг болсноор эдийн засгийн өсөлт, ядуурлыг бууруулахад жинтэй хувь нэмэр оруулжээ. Тухайлбал, 2018 онд гэхэд тус салбарт 120 мянган ажлын байр шинээр бий болсон бол шууд бусаар 385 мянган хүн ажилтай болов. Харин цар тахлын улмаас жуулчдын тоо эрс цөөрчээ.

Үзэсгэлэнт байгаль, түүх соёлын хосгүй үнэт дурсгалууд, эелдэг даруу найрсаг зочломтгой ард иргэдтэй энэ улсыг 2013 онд Европын Аялал жуулчлал, худалдааны зөвлөлөөс “аялал жуулчлалын хамгийн сонирхолтой чиглэл” хэмээн зарлаж байв.

https://montsame.mn/uploads/content/23745da94934e0a211401a7a4aaaf825.png

...4350 км урт Меконг бол Зүүн Өмнөд Ази дахь хамгийн урт мөрөн бөгөөд  Лаосын нутгаар 1835 км газраар урсаж өнгөрөхдөө лаосчуудын амьдралыг тэтгэж байдаг чандмань эрдэнэ билээ. Энэ мөрнөөр тээвэр хийж, түүн дээр усан цахилгаан станц барьж, цагаан будааны талбайгаа усалж, загас барьдаг тул Лаос шиг далайд гарцгүй улсын хувьд тэнгис далайг орлохуйц том усан сан юм. Иймээс лаосчууд Меконг мөрнөө “Бүх гол мөрний ээж” хэмээн тахин шүтдэг.

...Лаосын өмнөд хэсгийн Камбожтай залгаа хилийн бүсээр дайран урсах Меконг мөрөн дээр Хон Фафенг гэдэг нэртэй дэлхий дээрх хамгийн өргөн /10 км/ хүрхрээ байдаг бөгөөд “Дорнын Ниагара” гэж алдаршжээ. Байгалийн энэхүү сод бүтээл нь агуу сүр хүчээрээ жуулчдыг татдаг. Нөгөөтээгүүр, Меконг мөрнөөр Хятад хүртэл бүрэн хэмжээгээр усан тээвэр хийх боломжгүй байгаа нь чухамдаа энэ хүрхрээтэй холбоотой. 

...Түүнчлэн өмнөд нутгаар урсах Меконг мөрний хамгийн өргөн хэсэгт байгалийн ер бусын гайхамшигт тогтоц болох Сипандон хэмээх олон жижиг арал байдаг бөгөөд тэдгээрийг “4000 арал” гэж нэрлэнэ. Эдгээр арлын нарийн ширхэгтэй цагаан элс бүхий эрэг, их мөрний оюу номин өнгөтэй давалгаа нь халуун орны тэнгисийн эрэг дээр наранд биеэ шарах хүслийг төрүүлнэ.   

https://montsame.mn/uploads/content/2f85303009b99bbbcadea5dcb7f15c1d.png

Гэх мэт түүх соёл, байгалийн дурсгалт газрууд Лаост маш олон бий боловч дэд бүтцийн хөгжлөөс хамааран жуулчид тэр бүр очиж үзэхэд хүндрэлтэй байдаг ажээ. Үүнийг засаж залруулахын тулд Лаосын Засгийн газраас аялал жуулчлалын дэд бүтцийг сайжруулах, жуулчны виз олголтыг хялбарчлах, салбарын ажилтнуудын ур чадварыг дээшлүүлэх, энэ бүхнийг Дэлхийн тогтвортой аялал жуулчлалын зөвлөлөөс тавьж буй стандартын шаардлагуудад нийцүүлэхийн тулд шаргуу ажиллаж байна. Үүний сацуу АСЕАН-ы аялал жуулчлалын интеграцийн үйл явцад идэвхтэй оролцож, Тайланд, Мьянмар, Вьетнам зэрэг улстай хамтран аялал жуулчлалын нэгдсэн чиглэлүүдийг бий болгожээ.

Цар тахлын улмаас саарсан аялал жуулчлалын салбарын хөгжлийг сэргээн түргэсгэхийн тулд тус салбарыг 2021-2025 онд хөгжүүлэх төлөвлөгөөг боловсруулан хэрэгжүүлж байна.

https://montsame.mn/uploads/content/92922bc5ef7425852b37f9cad44fb809.png

https://montsame.mn/uploads/content/9332ea57643d70aecb160b8971209f31.png

https://montsame.mn/uploads/content/9539135161895959ddbf2f0edf770aa5.png

https://montsame.mn/uploads/content/c9fec5f778c1b928a97c48d708f6c008.png

https://montsame.mn/uploads/content/3a6ae912bc5a74329101e94e2646c39f.png

https://montsame.mn/uploads/content/2159c7ee0ebaa9dab91b047f23148fb2.png

https://montsame.mn/uploads/content/76b6c7c7f2abb1c0fd9e56b7f1887a78.png

 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Реппер FAT JOE тайзны ард 30 сая төгрөгийн зоогтой ширээнд тухална
Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
“Ulaanbaatar Music Festival 2025”-Улаанбаатар хотын түүхэнд анх удаа зохион байгуулагдаж буй хамгийн том задгай талбайн фестиваль
Хамтдаа дуулсан дуунууд- С.Жавхлан, Т.Баясгалан
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Т.Ням-Очир: Сурах бичгийг сурагчдад олгохдоо сугалаа сугалуулж яасан ч болохгүй
    5 мин
  • УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Улс төрийн хэлмэгдэгсдийн дурсгалын өдрийг тохиолдуулан хүндэтгэл илэрхийллээ
    48 мин
  • "Халзан бүрэгтэйн" орд газрын асуудлаарх Ерөнхий хяналтын сонсголд Ховд аймгийн Мянгад сумаас 50 иргэн оролцуулах хүсэлт гаргав
    1 цаг 1 мин
  • ФОТО: Хар дарсан жилүүдийг бүү мартагтун!
    1 цаг 37 мин
  • ТӨСӨВ 2026: Монголд болох СОР-17 бага хуралд зориулж 217.1 тэрбумыг зарцуулна
    2 цаг 19 мин
  • "Digitalization & AI in Mining Geology 2025" олон улсын хурал болж байна
    2 цаг 54 мин
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
    3 цаг 45 мин
  • Засгийн газрын хуралдаанаар дараах асуудлыг хэлэлцэж байна
    4 цаг 6 мин
  • Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар хороонд байрлах хуучнаар “Нарны титэм” барилгын “Ж” блокийн барилгыг хувьчлах нээлттэй дуудлага худалдаанд урьж байна
    4 цаг 29 мин
  • ӨНӨӨДӨР: Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийн дурсгалыг хүндэтгэж, цэцэг өргөнө
    4 цаг 36 мин
  • Тэгш тоогоор төгссөн дугаартай тээврийн хэрэгсэл өнөөдөр замын хөдөлгөөнд оролцоно
    4 цаг 48 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 18 хэм дулаан, бороо орно
    4 цаг 58 мин
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
    16 цаг 14 мин
  • Ард түмний нийтлэг эрх ашиг дээр бид нэгдэж чаддаг байсан
    16 цаг 34 мин
  • Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэг ашиглалтад орлоо
    19 цаг 45 мин
  • Лаг хатааж, шатааж эрчим хүч үйлдвэрлэх төслийн урьдчилсан ТЭЗҮ-ийг баталлаа
    20 цаг 30 мин
  • П.Наранбаяр: Сурах бичгээр бүрэн хангаж байгаа
    21 цаг 59 мин
  • Өвөлжилтийн бэлтгэлтэй холбоотой цахим орчинд залилах гэмт хэргийн үйлдэл нэмэгдэж байна
    22 цаг 6 мин
  • Мэргэжлийн байгууллагуудын төлөөлөл хагас коксоор хийсэн шахмал түлшний үйлдвэрт ажиллалаа
    22 цаг 32 мин
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
    22 цаг 57 мин
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • Д.Баттүвшингийн удирддаг Хөтөлийн “Цемент шохой” ТӨХК-ийн ашиг 564 дахин буурчээ 
  • Хамтдаа дуулсан дуунууд- С.Жавхлан, Т.Баясгалан
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн "Мөнгөний бодлого" сэдвээр МУИС-ийн оюутнуудад лекц уншлаа
  • Голомт банк AI Academy Asia нар хамтран "AI for Women 100x100" хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан хойшилжээ
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • Д.Баттүвшингийн удирддаг Хөтөлийн “Цемент шохой” ТӨХК-ийн ашиг 564 дахин буурчээ 
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2026 онд баримтлах үндсэн чиглэлийн төслийг олон нийтэд нээлттэй хэлэлцүүллээ
  • Өнгөрсөн наймдугаар сар 1940 оноос хойш тохиолдож байгаа бага тунадастай 38 дахь сар боллоо
  • Ус цаг уур, орчны шинжилгээний салбарт шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтэрлээ
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх БНСУ-ын Ерөнхийлөгч И Жэ Мёнтой утсаар ярилаа
  • Э.Бат-Амгалан: Барилгын салбарын 100 жилийн ойг салбарын хөгжил, шинэчлэлийн стратегийн эргэлтийн цэг болгоно
  • С.Амарсайхан: Франц улстай Онцгой байдлын салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
24 баримт
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК