зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.13
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Д.Хоролдамба: Хорезмын эзэнт гүрний голомтыг сахиж буй Узбекистанд төрийн айлчлал хийх гэж байгаад эрдэмтдийн зүгээс талархалтай хандаж байна 

2024-6-22
0
ЖИРГЭХ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев-ийн урилгаар 2024 оны 06 дугаар сарын 23-26-ны өдрүүдэд тус улсад төрийн айлчлал хийнэ. Энэ айлчлал нь хоёр улсын хооронд  1992 онд дипломат харилцаа тогтоосноос хойш дээд түвшинд болж буй анхны айлчлал юм. Эл айлчлалтай холбогдуулан түүхт, доктор Д.Хоролдамба байр сууриа илэрхийллээ. 


Тэрбээр, "Монгол, Узбекистан бол өнө эртний түүхэн харилцаатайгаараа онцлог улсууд. 1220-оод онд аугаа суут эзэн Чингис хааны удирдсан их арми Хорезмын эзэнт гүрэн рүү давшин орж байсан тэр цагаас хоёр улсын цэрэг, улс төрийн харилцаа онцлог байдалтай явагдсан.

Хорезм нь одоогийн Узбекистаныг гол цөмөө болгосон гүрэн байв. Соёл шинжлэх ухаан, улс төрийн төвүүд нь тэнд оршиж байсан гэсэн үг. Тиймээс л Монгол, Узбекистаны харилцааг сэргээж байгаа явдал онцгой сонирхлыг төрүүлж байна. Ийм ч учраас Укбекистанд болсон олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд Монголын эрдэмтэд оролцсон юм. Узбекистаны тал, тухайлах юм бол Ташкент, Ургенчийн их сургуулийн эрдэмтэн профессорууд түүхэн харилцаатай соёл шинжлэх ухааны талаар сэргэх нөхцөл бүрдэж байгаад, мөн төрийн тэргүүн айлчлах гэж байгаад олзуурхан сонирхож буй байдал ажиглагдаж байлаа.

1220-1224 оны үед Эзэн Чингис хааны арми өнөөдрийн Узбекистаны нутагт цэргийн аян өрнүүлсэн.

Тэндээс ойрхон гэвэл Самарканд, Бухаро хотоос хамгийн шилдэг урчууд, эрдэмтэд, уран зураачид, уран дархад, сэхээтнүүдийг байлдааны олз хийх журмаар Монгол нутаг руу, Дундад Ази руу, Дундад Азиас нааш Зүүн хойд Ази руу олноор нь илгээсэн түүхтэй. Түүхэн сурвалжид тэмдэглэснээр Чингис хааны арми байлдан дагуулсны дараа Самарканд хотын иргэдийн сэтгэлзүй дэмжих байдалтай байсан. Учир нь Монголын төрийн тухайн үеийн бодлогоор тэрхүү бүс нутгийн ард түмнийг татварын дарамтаас бүрэн чөлөөлсөн байдаг. Татвар, гувчуураас монголчууд тэднийг чөлөөлсөн учраас Самарканд хотын иргэд дуртай байжээ гэсэн үг. Хархорум хот мусулман шашинтнуудаас бүрдсэн хоёр дүүрэгтэй болчихсон байв. Тухайн үед эндээс ирүүлсэн олон тооны хүний ажиллаж, амьдрах нөхцөлийг монголын төрөөс ингэж хангасан байна. Бүхэл бүтэн хорооллуудыг байгуулсан.

Түүгээр ч үл барам мусулманы шашны хоёр томоохон сүмийг Хархорхум хотод байгуулсан байгаа юм. Эндээс үзвэл, Монгол Узбекистаны харилцаа бол түүхийн тулгуур сурвалж бичгүүдэд тэмдэглэгдсэн тодорхой түүхтэй харилцаа юм.

Тиймд Узбекистаны тал Монголын эрдэмтдийг урихдаа түүхэн харилцаатай учраас судлах, зүй зохистойгоор сурталчлах, цаашид хоёр улс орны соёл, шашин, шинжлэх ухааны харилцаа, улмаар улс төрийн дипломат харилцаанд зохих хувь нэмэр болох болов уу гэсэн байр сууринаас хандаж байгаа байдал харагдаж байлаа.

Монгол төрийн тэргүүн Хорезмын эзэнт гүрний гал голомтыг сахиж буй Узбекистанд төрийн айлчлал хийж байгаа, улмаар Элчин сайдын яам байгуулж, харилцаагаа шинэ шатанд гаргаж байгаад эрдэмтэн судлаачдын зүгээс талархалтай хандаж байна. 

Үүнээс гадна тэдгээр мусулман шашинтнууд 14 дүгээр зуун хүртэл Монголын эзэнт гүрний иргэн хүний эрхийг эдэлж байсан. Түүгээр ч үл барам нийслэл Хархорум хотын бүгд захирагч даргаар мусулман шашинтан хүн ажиллаж байсан. Өөр нэр бүхий хүмүүсийн тухай мэдээ баримтууд гарч байдаг.

1224 онд Тонкот гэдэг хотод эзэн Чингис хаан дундад ази дахинийг монгшолын төрийн жолоонд оруулан дагуулж яваад их хуралдайг хийсэн баййдаг. Үүний 800 жилийн ой энэ онд тохиож байна. Их сонирхолтой, ер бусын түүхэн айлчлал бож байна гэдгийг судлаачийн хувиар олзуурхан тэмдэглэхэд таатай байна" гэлээ. 

24tsag.mn

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (8)

  • Зочин (127.0.0.1)
    Танай сайт энэ заваан заруудыг яагаад яаралтай устгахгүй байлгаад байдаг юм бэ? Сайтын бодлого юм уу?
    2024 оны 06 сарын 23 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    AXN SERELN80955877
    2024 оны 06 сарын 23 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    80955877XUCHINDUULI
    2024 оны 06 сарын 23 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    SADARLI8095587U
    2024 оны 06 сарын 23 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    Наад Хүүрэнсүг чинь Хорезмийн хаант улс битгий хэл юм ойлгохоосоо өнгөрсөн байх өө!!! Хулгайлах нүүрс, тоглох казино л хайж яваа байх
    2024 оны 06 сарын 23 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    Nomingiin bayrsaihanii naiz Nymdavaagiinhan er emgui hogiin hulgaich guuramch shorongiin horigdol
    2024 оны 06 сарын 22 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    AXD UKLCHLI ANUSDI80955877
    2024 оны 06 сарын 22 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    SEXSDI80955877
    2024 оны 06 сарын 22 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Гачууртад шүлхий бүртгэгдэж, хөл хорио тогтоожээ
    2 цаг 8 мин
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
    2 цаг 15 мин
  • Э.Цэндбаатар WBA холбооны Хойд Америкийн 2x аварга боллоо
    2 цаг 33 мин
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
    3 цаг 36 мин
  • Улсын арслан Э.Батмагнай 1 секундэд учраа бөхөө өвдөг шороодуулж байжээ
    3 цаг 55 мин
  • Монгол наадмын тэнгэрт “шинэ салхи” сэвэлзэв
    4 цаг 30 мин
  • Бороо орж байгаа үед нөөлөг салхинаас болгоомжлохыг зөвлөв
    4 цаг 39 мин
  • Тэмээтэй хөшөөний уулзварыг хааж шинэчилнэ
    4 цаг 47 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 27 хэм дулаан, оройдоо дуу цахилгаантай аадар бороо орно
    4 цаг 51 мин
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
    17 цаг 26 мин
  • Наадам: Улсын начингаас “Улсын арслан”, аймгийн Хурц арслангаас “Улсын гарьд”
    17 цаг 28 мин
  • Э.Батмагнай: Энэхүү сайхан мэдрэмжийг өглөө босохдоо бодож, шөнө унтахдаа зүүдэлж, 15 жилийг зориулсан байна
    17 цаг 39 мин
  • Б.Пүрэвсайхан: Сайхан зүтгэж л байна, болох байгаа
    20 цаг 21 мин
  • Улсын начин Э.Батмагнай, аймгийн Хурц арслан Н.Өсөхбаяр нар “Улсын заан” цолны болзол хангалаа
    20 цаг 54 мин
  • Танилц: “Улсын харцага” цолны болзол хангасан бөхчүүд
    21 цаг 58 мин
  • Танилц: “Улсын начин” цолны болзол хангасан бөхчүүд
    23 цаг 22 мин
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
    Өчигдөр 12 цаг 39 мин
  • Яруу найрагчдын НААДАМ гоёсон шүлгүүд
    Өчигдөр 12 цаг 16 мин
  • Энэ жилийн наадамд гурав давсан АЙМГИЙН цолтонгууд
    Өчигдөр 12 цаг 02 мин
  • Наадам: Манлай уяач, УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
    Өчигдөр 11 цаг 51 мин
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • "Бүх цэргийн наадам"-аар шөвгөрсөн найман бөхийн допингийн хариу иржээ
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #9: Аймгийн хурц арслан М.Еркебулан
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
  • Наадам айсуй: Төрийн наадамд ганц ч сум алдалгүй 40 онон түрүүлсэн Хөдөлмөрийн баатар, Дархан мэргэн Ш.Даваахүү
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Наадам айсуй: Төрийн наадамд ганц ч сум алдалгүй 40 онон түрүүлсэн Хөдөлмөрийн баатар, Дархан мэргэн Ш.Даваахүү
  • Боломжгүй мэт гайхамшигтай спортын 4 таамаг 
  • Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК