Өнөө жил Билгийн тооллын 17 дугаар жарны “Элдэв эрдэнэт” хэмээх модон могой жил, мөн Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114, Ардын хувьсгалын 104 жилийн ой тохиож байна.
Тэгвэл бид та бүхэнд могой жилийн наадмаар давтагддаг өвөрмөц амжилтын тухай хүргэж байна. Тодруулбал, 1977, 1989, 2001, 2013 онуудад Цагаан сарын барилдаанд түрүүлсэн хүчтэн тэр жилийнхээ наадмаар түрүүлсэн сайхан давхцал бий.
Тухайлбал, 1977 оны Могой жилийн Сар шинийн барилдаанд Дархан аварга Х.Баянмөнх түрүүлж, улмаар 1977 оны Улсын баяр наадамд түрүүлж байв. 1989 оны Могой жилийн Сар шинийн барилдаанд Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ түрүүлж байв. Тэр мөн л 1989 оны наадмаар түрүүлсэн байдаг. Энэ өвөрмөц давхцал цааш үргэлжлэн 2001 оны Могой жилийн Сар шинийн барилдаанд Дархан аварга А.Сүхбат түрүүлж, тухайн жилийн Улсын баяр наадамд түрүүлж байлаа. 2013 оны Цагаан сарын барилдаанд тухайн үеийн Улсын арслан Г.Эрхэмбаяр түрүүлж, мөн л наадмаар түрүүлэн Улсын аварга цолонд хүрчээ.
Бэлгэт жил дахин нугарч, өнөө жилийн Сар шинээр Улсын аварга О.Хангай түрүүлсэн юм. Улмаар тэр өнөө жилийн Улсын баяр наадамд түрүүлбэл энэхүү гайхалтай давхцал учир шалтгаантай болох нь батлагдах билээ.
Түүнчлэн 1965 оны Могой жилийн наадмаар Дархан аварга Ж.Мөнхбат арслан цолтой, 1653, 1941 оны Могой жил Дархан аварга Б.Түвдэндорж түрүүлж байжээ. Харин 1929 оны Улсын баяр наадмаар Улсын заан Архангай аймгийн Өлзийт сумын харьяат Улсын заан Б.Банзар түрүүлж байсан гэх баримт бий. Тэгэхээр Могой жилийн наадмаар "аварга цолтон төрдөг" бэлгэт тохиол Дархан аварга Б.Түвдэндоржийн түрүүлсэн 1941 оноос эхлэлтэй ажээ. Одоо бид энэхүү сайхан давхцалыг бататган Улсын аварга О.Хангайг түрүүлэх эсэхийг харах л үлдлээ.
Л.Баяр
Сэтгэгдэл (5)