"Үнэнч хүн" гэж түүнийг л хэлэх байх. Өөрийнх сэнтий ганхаж, өнөөдөр маргаашгүй буухад бэлэн байхад балагтай нэгнийг хамгаалалтандаа авч, хир халдаахгүй байгаа нэгэн бол Чингэлтэй дүүргийн ИТХ-ын дарга Д.Бат-Эрдэнэ. Өөрт нь цагдаагийн байгууллагаас Эрүүгийн тухай хуулийн тусгай ангийн 263 дугаар зүйл ангийн 263.2 дахь зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байгаа. Гэтэл тэрээр өөрийг нь энэхүү суудалд суулгахад чамгүй хүчин зүтгэсэн журмын нөхөр болох Ц.Содхүүг суудлаас нь буулгах бус харин ч албан тушаал дэвшүүлжээ. Түүнийг өнгөрсөн долоо хоногт Чингэлтэй дүүргийн Засаг даргын орлогч даргаар томилсон байна.
Ц.Содхүүгийн хувьд УИХ-ын гишүүн асан Ц.Шинэбаярын дүү бөгөөд энэхүү суудалд суух хүн биш. Учир нь анхан шатны шүүхээс Эрүүгийн хуулийн 98.1, 156.2 гэсэн зүйл ангиар 2.6 жилийн ял сонссон нэгэн. Гэсэн ч тэрээр давж заалдан 2009 онд батлагдсан "Өршөөлийн хууль"-д хамрагдаж суллагдсан юм. Мөн анхан шатны шүүх хурлын дараа ШШГЕГ-ын харьяа цагдан хорих 461 дүгээр ангид сар гаруй хугацаанд саатуулагдаж байсан. Энэ нь шүүхийн байгууллагаар гэм буруутай нь тогтоогдсон гэсэн үг.
Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 13.1.4.гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь шүүхийн хүчин төгөлдөр шийтгэх тогтоолоор батлагдсан бол ажлаасаа чөлөөлөгдөх ёстой. Гэтэл энэхүү хуулийн заалт түүнд үйлчилдэггүй бололтой. Хуулийн байгууллага сар гаруйн өмнө эцэслэн гэм буруутайг нь тогтоон шийдвэрээ гаргасан байхад ажлаас нь чөлөөлөх бус албан тушаалд дэвшүүлж байгаа нь хууль завхруулагчдын гэмт үйлдэл мөн. Угтаа бол Монгол Улсын хууль бүхий л хүмүүст адил тэгш үйлчлэх ёстой. Гэтэл Ц.Содхүү мэтийн хуулийг гууль болгогч хурган дарга нарт яагаад үйлчлэхгүй байна. Эсвэл түүний ард хуулийн уландаа гишгэсэн нөлөө бүхий нэгэн байна уу.
Ц.Содхүүгийн хувьд намын жагсаалтаар сонгогдсон. Намын гишүүний нөлөөлөл, байр сууриар гэхээс илүүтэйгээр хандив өргөсөн учир ийнхүү жагсаалтад дээгүүр бичигдсэн байна. Түүнд хууль үйлчилдэг бол тэрээр Засаг даргын орлогч байтугай ИТХ-ын төлөөлөгчийн албыг ч хаших ёсгүй. Хуулиараа Ц.Содхүү үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөж, намын дараагийн жагсаалтад бичигдсэн хүн түүний оронд томилогдох ёстой. Тодруулбал, түүний дараа жагсаалтад бичигдсэн МАХН-ын гишүүн Ш.Өнөрсайхан. Ш.Өнөрсайхан Ц.Содхүүг хуулийн байгууллагаар ял шийтгэл сонссоны дараа Чингэлтэй дүүргийн ИТХ-ын дарга Д.Бат-Эрдэнэд хандсан боловч тодорхой хариу өгөөгүй байна. Ийнхүү хуулийн үйл ажиллагаагаа явуулахыг шаардсан Ш.Өнөрсайханг жагсаалтаас хасах гэж оролдсон бөгөөд бүтэлгүйтсэн учир намын гишүүнээс нь хасахыг санаархсан байна.
Д.Бат-Эрдэнэ дарга эхний удаад шүүхийн шийдвэр эцэслэн гарсан тохиолдолд шийдэж өгнө гэсэн хариуг өгсөн. Гэтэл шүүхийн шийдвэр эцэслэн гарсны дараа хандахад МАХН-аас чөлөөлөх хүсэлт ирүүлэх ёстой гэсэн утгагүй тайлбарыг өгсөн байна. Д.Бат-Эрдэнэ даргын хувьд МАХН-ын хүсэлтийг нэгдүгээрт бус хуулиа бариад ажлаа хийх ёстой. Энэ бол түүний жинхэнэ үүрэг. Үүргээ умартан хамсаатнаа хаацайлах бүхий л аргыг сүвэгчилж байгаа түүнд ч гэсэн хариуцлага тооцох ёстой. Хуулийн дагуу ажлаа хийж чадахгүй мөртлөө төсвийн мөнгөөр тансаглагч эдгээр эрхмүүдэд төр төмөр нүүрээ харуулах цаг нь иржээ. Хууль хэнд ч үйлчлээд хэнд ч үйлчилдэггүй одоо л харах л үлдлээ. Ардчилсан нам дээр дооргүй төрийн бүхий л эрх мэдлийг авсан атал энэ мэт хурган даргад төрийн төмөр нүүрийг харуулж чадахгүй байгаад сэтгүүлч миний бие эмзэглэж сууна.
Ц.Содхүүгийн хувьд УИХ-ын гишүүн асан Ц.Шинэбаярын дүү бөгөөд энэхүү суудалд суух хүн биш. Учир нь анхан шатны шүүхээс Эрүүгийн хуулийн 98.1, 156.2 гэсэн зүйл ангиар 2.6 жилийн ял сонссон нэгэн. Гэсэн ч тэрээр давж заалдан 2009 онд батлагдсан "Өршөөлийн хууль"-д хамрагдаж суллагдсан юм. Мөн анхан шатны шүүх хурлын дараа ШШГЕГ-ын харьяа цагдан хорих 461 дүгээр ангид сар гаруй хугацаанд саатуулагдаж байсан. Энэ нь шүүхийн байгууллагаар гэм буруутай нь тогтоогдсон гэсэн үг.
Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 13.1.4.гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь шүүхийн хүчин төгөлдөр шийтгэх тогтоолоор батлагдсан бол ажлаасаа чөлөөлөгдөх ёстой. Гэтэл энэхүү хуулийн заалт түүнд үйлчилдэггүй бололтой. Хуулийн байгууллага сар гаруйн өмнө эцэслэн гэм буруутайг нь тогтоон шийдвэрээ гаргасан байхад ажлаас нь чөлөөлөх бус албан тушаалд дэвшүүлж байгаа нь хууль завхруулагчдын гэмт үйлдэл мөн. Угтаа бол Монгол Улсын хууль бүхий л хүмүүст адил тэгш үйлчлэх ёстой. Гэтэл Ц.Содхүү мэтийн хуулийг гууль болгогч хурган дарга нарт яагаад үйлчлэхгүй байна. Эсвэл түүний ард хуулийн уландаа гишгэсэн нөлөө бүхий нэгэн байна уу.
Ц.Содхүүгийн хувьд намын жагсаалтаар сонгогдсон. Намын гишүүний нөлөөлөл, байр сууриар гэхээс илүүтэйгээр хандив өргөсөн учир ийнхүү жагсаалтад дээгүүр бичигдсэн байна. Түүнд хууль үйлчилдэг бол тэрээр Засаг даргын орлогч байтугай ИТХ-ын төлөөлөгчийн албыг ч хаших ёсгүй. Хуулиараа Ц.Содхүү үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөж, намын дараагийн жагсаалтад бичигдсэн хүн түүний оронд томилогдох ёстой. Тодруулбал, түүний дараа жагсаалтад бичигдсэн МАХН-ын гишүүн Ш.Өнөрсайхан. Ш.Өнөрсайхан Ц.Содхүүг хуулийн байгууллагаар ял шийтгэл сонссоны дараа Чингэлтэй дүүргийн ИТХ-ын дарга Д.Бат-Эрдэнэд хандсан боловч тодорхой хариу өгөөгүй байна. Ийнхүү хуулийн үйл ажиллагаагаа явуулахыг шаардсан Ш.Өнөрсайханг жагсаалтаас хасах гэж оролдсон бөгөөд бүтэлгүйтсэн учир намын гишүүнээс нь хасахыг санаархсан байна.
Д.Бат-Эрдэнэ дарга эхний удаад шүүхийн шийдвэр эцэслэн гарсан тохиолдолд шийдэж өгнө гэсэн хариуг өгсөн. Гэтэл шүүхийн шийдвэр эцэслэн гарсны дараа хандахад МАХН-аас чөлөөлөх хүсэлт ирүүлэх ёстой гэсэн утгагүй тайлбарыг өгсөн байна. Д.Бат-Эрдэнэ даргын хувьд МАХН-ын хүсэлтийг нэгдүгээрт бус хуулиа бариад ажлаа хийх ёстой. Энэ бол түүний жинхэнэ үүрэг. Үүргээ умартан хамсаатнаа хаацайлах бүхий л аргыг сүвэгчилж байгаа түүнд ч гэсэн хариуцлага тооцох ёстой. Хуулийн дагуу ажлаа хийж чадахгүй мөртлөө төсвийн мөнгөөр тансаглагч эдгээр эрхмүүдэд төр төмөр нүүрээ харуулах цаг нь иржээ. Хууль хэнд ч үйлчлээд хэнд ч үйлчилдэггүй одоо л харах л үлдлээ. Ардчилсан нам дээр дооргүй төрийн бүхий л эрх мэдлийг авсан атал энэ мэт хурган даргад төрийн төмөр нүүрийг харуулж чадахгүй байгаад сэтгүүлч миний бие эмзэглэж сууна.
Б.Тэмүүлэн
Сэтгэгдэл (2)